Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Inge van Dijk over het bericht ‘Fouten bij UWV schelen soms honderden euro’s per maand’

Antwoord van Minister Van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 14 april
2025)Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 1815

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel uit Algemeen Dagblad getiteld «Fouten bij UWV schelen
soms honderden euro's per maand»1 van 18 maart jongstleden?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het er al in 2021 een rapport beschikbaar was binnen UWV waaruit bleek
dat er twijfels waren over de vaststelling van het maatmanloon?

Antwoord 2

De divisie SMZ – afdeling BC&K2 van UWV heeft in juli 2021 de rapportage «onderzoek vaststelling maatmanloon» opgesteld.
De aanleiding voor dit onderzoek uit 2021 is dat tijdens de controles die UWV heeft
verricht ten tijde van de coronacrisis opviel dat er relatief veel bevindingen zijn
ten aanzien van de vaststelling van het maatmanloon. Dit was aanleiding voor UWV om
extra dossiers te controleren. Het betreft een intern onderzoek van UWV in het kader
van leren en verbeteren. De bevindingen uit de rapportage van juli 2021 hebben destijds
geleid tot enkele concrete aanbevelingen voor de interne organisatie van UWV.

Vraag 3

Klopt het dat deze fouten in de vaststelling van het maatmanloon voor mensen onterecht
tot afwijzing van hun Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)-aanvraag konden
leiden, omdat ze minder dan 35 procent arbeidsongeschikt zouden zijn, terwijl bij
een juiste berekening ze wel recht op een uitkering zouden hebben?

Antwoord 3

Het onderzoek uit 2021 en andere bestaande rapportages geven dit inzicht niet. Het
onderzoek naar de kwaliteit van de vaststelling van het maatmanloon dat UWV onlangs
heeft afgerond geeft dit inzicht wel. Over de uitkomsten van dit onderzoek informeer
ik uw Kamer in de brief die ik zojuist heb gestuurd. Uit dit onderzoek blijkt inderdaad
dat een fout in de vaststelling in het maatmanloon ertoe kan leiden dat de WIA-aanvraag
van mensen onterecht wordt afgewezen. Een onterechte afwijzing als gevolg van deze
fouten komt niet vaak voor, maar als het voorkomt heeft dit wel een grote impact voor
mensen. Zoals ik in de brief heb aangegeven, is deze fout ontdekt bij het dossier
van één persoon. UWV heeft deze fout gecorrigeerd en aan deze persoon inmiddels alsnog
een uitkering toegekend. Op dit moment werkt UWV verder aan het verbeteren van de
kwaliteit van de beoordeling en dienstverlening voor de toekomst zodat dergelijke
fouten zoveel mogelijk voorkomen worden.

Vraag 4

Is er enig inzicht in de omvang van de fouten of onzekerheden over de vaststelling
van het maatmanloon, zowel in getroffen mensen als in financiële consequenties als
in de periode waarin dit speelt?

Antwoord 4

Het onderzoek waar ik in vraag 2 naar verwijs geeft inzicht in de omvang van de fouten.
In 77,2% van de dossiers uit de steekproef is de vaststelling van het maatmanloon
juist. In 11,8% van de dossiers is er sprake van een fout, die geen directe impact
heeft voor de betrokkene. In 1,6% van de dossiers is er sprake van een fout met directe
impact (ten onrechte wel/niet een uitkering). In 9,4% van de dossiers kan nog niet
worden vastgesteld of het maatmanloon juist is vastgesteld. Deze hebben het oordeel
«nader te bepalen». Anders dan bij de fouten in de vaststelling van het dagloon is
er geen zicht op de periode waarin en in welke mate fouten zijn gemaakt. De steekproef
uit het UWV-onderzoek is gedaan in oktober 2023.

Vraag 5

Was u bekend met dit onderzoek of deze onderzoeken? Zo ja sinds wanneer? Zo nee, hoe
beoordeelt u dat?

Antwoord 5

In het Vragenuur van 18 maart 2025 heb ik toegezegd uw Kamer inzicht te geven in wat
ik op welk moment wist. Deze vraag sluit daar goed bij aan en ik kan u hierover het
volgende melden.

De rapportage van juli 2021 was mij niet bekend. Deze rapportage is in het kader van
openbaarmaking van stukken op grond van de Wet open overheid (WOO) in september 2024
openbaar gemaakt. Wel ben ik bekend met de rapporten van 2023 over de SMC-evaluatie
waarin ook bevindingen staan over het maatmanloon. Het betreft hier de rapporten die
aanleiding zijn geweest voor mijn brief van 4 september 2024 waarin ik uw Kamer voor
het eerst heb geïnformeerd over de problematiek rondom de kwaliteit van WIA-beoordelingen.
Dat UWV een breder onderzoek doet naar de kwaliteit van de vaststelling van het maatmanloon
is mij in het najaar van 2024 bekend geworden. Ik heb uw Kamer hierover in mijn brief
van 10 maart jl. geïnformeerd.

Vraag 6

Zijn de uitkomsten van dit rapport in 2021 gemeld in de jaarlijkse Staat van de uitvoering
of Knelpuntenbrief van het UWV?

Antwoord 6

Nee.

Vraag 7

Wat zijn volgens u de oorzaken van het jarenlang kunnen voortbestaan van fouten en
onzekerheden in de vaststelling van het maatmanloon en daarmee de uitkeringen van
velen mensen?

Antwoord 7

Het is van groot belang dat UWV de kwaliteit van de vaststelling van het maatmanloon
verbetert. UWV onderzoekt op welke manieren eventueel extra controles kunnen worden
uitgevoerd om nieuwe fouten zoveel mogelijk te voorkomen. Zoals ik reeds met uw Kamer
heb gedeeld, vind ik het ook noodzakelijk om de sturingsrelatie en de informatievoorziening
tussen UWV en mijn ministerie te verbeteren. De afgelopen jaren is de ernst van knelpunten
in de uitvoering op diverse momenten te laat onderkend.

Het is belangrijk dat relevante informatie, zoals fouten in de vaststelling van uitkeringen
tijdig worden geconstateerd en dat mijn ministerie hier tijdig over wordt geïnformeerd.
De Algemene Rekenkamer onderzoekt hoe hier verbetering in kan worden aangebracht.

Vraag 8

Heeft u er vertrouwen in dat het UWV dit zelf kan onderzoeken en oplossen gegeven
de situatie dat er al jarenlang sprake is van fouten en onzekerheden in de vaststelling
van het maatmanloon?

Antwoord 8

Op verschillende manieren is UWV bezig om de kwaliteit van de uitvoering te verbeteren
en om fouten te herstellen. Daarnaast is UWV bezig het nieuwe kwaliteitssysteem verder
te ontwikkelen. UWV laat dit extern valideren. Daarnaast doet de Algemene Rekenkamer
onderzoek naar de sturingsrelatie en de informatievoorziening tussen UWV en SZW. De
aanbevelingen worden door UWV en mij gezamenlijk geïmplementeerd. Het rapport van
de Algemene Rekenkamer wordt in oktober 2025 verwacht en daarover zal ik uw Kamer
informeren.

Vraag 9

Zijn er nog meer problemen in de uitvoering door het UWV die de komende tijd via WOO-verzoeken
aan het licht komen?

Antwoord 9

Zoals ik in het Vragenuur van 18 maart 2025 heb aangegeven kan ik dit niet uitsluiten.
UWV en ik werken samen aan het verbeteren van de sturingsrelatie en de informatievoorziening.
Onze inzet is om nieuwe fouten open, transparant en tijdig te delen met de Kamer.
Een voorbeeld hiervan is de problematiek rondom de fouten bij de indexering van het
maatmanloon. Hierover heb ik uw Kamer op 10 maart 2025 geïnformeerd.

Vraag 10

Kunt u het aangekondigde kwaliteitsonderzoek naar de berekening van het maatmanloon
aangekondigd door het UWV ruim voor het commissiedebat over de WIA naar de Kamer sturen
evenals de aanpak om de fouten te herstellen.

Antwoord 10

In de brief die ik zojuist aan uw Kamer heb gestuurd informeer ik uw Kamer over de
uitkomst van het onderzoek naar de kwaliteit van de vaststelling van het maatmanloon.

Vraag 11

Kunt u deze vragen ruim voor het commissiedebat over de WIA beantwoorden?