Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Paternotte over steun aan Oekraïne

Antwoord van Minister Brekelmans (Defensie) en van Minister Veldkamp (Buitenlandse
Zaken), mede namens de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 11 april
2025).

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat het Oekraïense leger een grote behoefte heeft aan medische
steun, bijvoorbeeld in de vorm van bijdragen aan militaire ziekenhuizen, bloedplasma
en militair-medisch onderzoek? Zo ja, welke steun heeft Nederland reeds toegezegd?

Antwoord 1

Ja, dat is ons bekend. Nederland heeft daarom als onderdeel van de militaire steunverlening
significante hoeveelheden medisch militair materieel uit eigen voorraad aan Oekraïne
geleverd. Daarnaast levert Nederland via de militaire kanalen onder andere persoonlijke
EHBO-pakketten en medicijnen, en zijn inmiddels 33 veldhospitalen geleverd aan Oekraïne
door Nederland.

Daarnaast is de afgelopen jaren ook vanuit de civiele kant steun verleend door medische
producten te doneren. Het gaat onder meer om beademingsapparatuur, persoonlijke beschermingsmiddelen
zoals jassen, schorten, brillen en handschoenen, couveuses, en diverse geneesmiddelen.
Betreffend bloedplasma heeft de Minister Volksgezondheid, Welzijn en Sport via contacten
van het Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen wel begrepen dat Oekraïne bloedplasma
nodig heeft, wat van essentieel belang is voor de overlevingskansen van oorlogsslachtoffers.
Specifiek wordt voor een gewapend conflict «gevriesdroogd plasma» genoemd. Dit product
is nodig voor hulp bij de bloedstolling van slachtoffers. Gevriesdroogd bloedplasma
is makkelijk dichtbij de frontlinie te gebruiken omdat het geen koeling nodig heeft.
Dit is echter een schaars product, dat maar in een paar landen gemaakt wordt, waaronder
Duitsland, Frankrijk en Zuid-Afrika. Oekraïne is aan het kijken of zij dit zelf kunnen
ontwikkelen. Dit is een product dat vooralsnog niet in Nederland wordt geproduceerd
en waar we Oekraïne helaas dus niet aan kunnen helpen.

Vraag 2

Bent u bereid als Nederland een militair ziekenhuis in Oekraïne te «adopteren», deze
op te bouwen en structureel te onderhouden en te voorzien van medische apparatuur,
training van personeel en de levering van essentiële middelen zoals mobiele operatiekamers
en veldhospitaalsystemen?

Antwoord 2

Nederland levert meerdere medische capaciteiten aan Oekraïne, inclusief eerder genoemde
33 veldhospitalen. Wij zijn niet voornemens om de steun te organiseren in een «adoptie»-vorm.
In plaats daarvan volgen wij de actuele behoeften van Oekraïne op (medisch) militair
gebied samen met onze bondgenoten, en bekijken we in internationaal verband welk van
onze bondgenoten of wijzelf, zo goed mogelijk in kunnen springen op behoeften die
vanuit Oekraïne worden aangegeven, inclusief medisch-militaire behoeften. Voordeel
is dat de behoeftestelling vanuit Oekraïne centraal gecoördineerd wordt. Daarmee wordt
logistieke versnippering – dat op de loer ligt bij een «adoptie»-model – voorkomen.

Vraag 3

Bent u bekend met het feit dat enkele Nederlandse trainers op eigen initiatief trainingen
verzorgen voor Oekraïense legerartsen-in-opleiding en verleners van eerste hulp in
de frontlinie?

Antwoord 3

Wij zijn bekend met diverse civiele initiatieven voor het ondersteunen van (deels)
militaire aangelegenheden. Militaire trainingsbehoeften van Oekraïne, ook de medische,
worden grotendeels via de militaire kanalen opgevolgd. Zo heeft Nederland bijvoorbeeld
afgelopen jaar medische trainers beschikbaar gesteld aan militair-medische trainingen
in het Verenigd Koninkrijk.

Vraag 4

Onderschrijft u de analyse van onder andere Clingendael, president Macron en Hoge
Vertegenwoordiger Kallas dat het aanbieden van (militaire) trainingen binnen Oekraïne
grote voordelen biedt voor Oekraïne ten aanzien van bereikbaarheid en aansluiting
op lokale omstandigheden? Zo nee, waarom niet?1

Antwoord 4

Het kabinet verkent continu mogelijkheden om Oekraïne op civiel en militair vlak verder
te ondersteunen, onder meer in de vorm van trainingen. Leidend daarbij zijn Oekraïense
behoeften als ook de effectiviteit en de uitvoerbaarheid van trainingen. Omdat bij
trainingen Nederland samenwerkt met internationale partners, moeten genoemde elementen
in breder internationaal verband worden gewogen. Daar is het kabinet voortduren over
in gesprek met partners.

Vraag 5

Bent u bereid professionele medische trainingen voor Oekraïense combat medics in Oekraïne zelf mogelijk te gaan maken en hiertoe samen te werken met de Oekraïense
strijdkrachten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Hiervoor gelden dezelfde overwegingen en voorbehouden als beschreven in het antwoord
op de vorige vraag.

Vraag 6

Bent u ermee bekend dat de bloedbank in Oekraïne onvoldoende functioneert, wat zeker
in tijden van oorlog tot grote problemen leidt?

Antwoord 6

Over het functioneren van de bloedbank in Oekraïne heeft het kabinet geen signalen
ontvangen.

Vraag 7

Bent u bekend met het aanbod van Sanquin Bloedvoorziening om hun kennis en expertise
te delen met de Oekraïners, zodat zij de bloedvoorziening kunnen verbeteren? En bent
u bereid hieraan bij te dragen, zodat deze samenwerking opgestart kan worden?

Antwoord 7

Het kabinet is bekend met het aanbod van Sanquin Bloedvoorziening en staat achter
dit initiatief. Concreet gaat het om een ingediende subsidieaanvraag door Stichting
Protect Ukraine bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO). Bij toekenning
van deze subsidie zal Sanquin kennis delen in de vorm van training en advies. Eind
vorig jaar heeft Sanquin al een delegatie van het Ministerie van volksgezondheid uit
Oekraïne ontvangen. Tijdens deze ontmoeting is kennis gedeeld over het voldoen aan
EU-richtlijnen en kwaliteit ten aanzien van de bloedvoorziening.

Vraag 8

Bent u bekend met de aquadrone die in Nederland is ontwikkeld door de Support Group in samenwerking met de stichting Protect Ukraine om het Oekraïense leger te ondersteunen
bij het evacueren van gewonde militairen en het leveren van benodigde goederen over
het water zonder dat daar bemensing voor nodig is, waardoor er minder militairen zullen
sneuvelen?2, 3

Antwoord 8

Ja, wij zijn bekend met dit systeem.

Vraag 9

Bent u bereid bij te dragen aan de verdere ontwikkeling en het opschalen van de productie
van deze aquadrone?

Antwoord 9

Bij het beoordelen van de vele voorstellen en initiatieven met betrekking tot drones
kijkt Defensie naar diverse factoren, waaronder toevoegde waarde, kwaliteit, prijs,
levertijd, betrokkenheid Nederlandse producenten, risico’s etc. De vraag en behoefte
vanuit Oekraïne, in het bijzonder het Ministerie van Defensie, speelt hierbij een
zeer belangrijke rol. De beoordeling van de aquadrone geeft bij Defensie geen aanleiding
tot verwerving van deze systemen voor Oekraïne.

Vraag 10

Kunt u deze vragen elk afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 10

Ja.