Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Emiel van Dijk over het bericht ‘XR kondigt aanvallen met boterzuur aan, gemeente Eindhoven laat het begaan; geeft ondernemers tips over ventilatie en EHBO’

Antwoord van Minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 11 april 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «XR kondigt aanvallen met boterzuur aan, gemeente Eindhoven
laat het begaan; geeft ondernemers tips over ventilatie en EHBO»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe kan het dat de gemeente Eindhoven en de gemeente Gouda aangeven niet preventief
in te grijpen wanneer Extinction Rebellion klanten in winkels gaat terroriseren met
boterzuur?

Antwoord 2

Het waar mogelijk faciliteren van een demonstratie en de beoordeling wat wel en niet
nodig en mogelijk is aan (preventieve) maatregelen is aan de burgemeester. Hierover
vindt afstemming plaats in de lokale driehoek. Het is een lokale aangelegenheid en
de burgemeester legt daarover verantwoording af aan de gemeenteraad. Het is dan ook
niet aan mij om in deze beoordeling te treden of om daarop vooruit te lopen.

Vraag 3, 4 en 5

Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat deze gemeentes de verantwoordelijkheid
voor het beschermen van winkelende burgers afschuift op de winkeliers, die geen bevoegdheden
hebben om hier daadwerkelijk tegen op te treden?

Deelt u de mening dat «demonstraties» waarbij gedreigd wordt met terreur, zoals het
besmeuren van mensen met boterzuur, waarbij de organisatoren zelfs aangeven zelf de
door hun acties benodigde EHBO te zullen regelen en de burgemeester aangeeft het gebruik
van boterzuur niet te kunnen voorkomen, bij voorbaat altijd verboden moeten worden?
Zo nee, waarom bent u van mening dat er niet eens een degelijke inspanning zou moeten
worden geleverd om de veiligheid van burgers en personeel te waarborgen?

Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat deze gewelddadige «demonstraties» alsnog geen
doorgang zullen vinden, om daarmee onschuldige burgers en medewerkers te beschermen
tegen de terreur van Extinction Rebellion?

Antwoord 3, 4 en 5

Het gebruik van een chemische stof om een punt te maken keur ik ten zeerste af, zeker
omdat is gebleken dat bij eerdere vergelijkbare acties mensen onwel zijn geworden.
Maak je punt zonder anderen in gevaar te brengen.

Het waar mogelijk faciliteren van een demonstratie en de beoordeling wat wel en niet
nodig en mogelijk is aan (preventieve) maatregelen is aan de burgemeester. Hierover
vindt afstemming plaats in de lokale driehoek. Het is een lokale aangelegenheid en
de burgemeester legt daarover verantwoording af aan de gemeenteraad. Het is dan ook
niet aan mij om in deze beoordeling te treden of om daarop vooruit te lopen.

In algemene zin vind ik dat demonstreren moet gebeuren binnen de grenzen van de wet.
Geweld gebruiken of intimidatie hoort daar niet bij, dus ook het gebruik van boterzuur
niet. Het jaagt mensen angst aan en tast het gevoel van veiligheid aan. Ik sta dan
ook achter burgemeesters die maatregelen treffen om de gezondheid van mensen te beschermen,
bijvoorbeeld door voorwaarden te stellen aan deze demonstraties met boterzuur.

Vraag 6 en 7

Deelt u de mening dat het te bizar voor woorden is dat bij wet verboden acties en
handelingen niet voorkomen worden, maar de gemeentes daarentegen winkeliers wijzen
op het handhaven van hun eigen huisregels?

Hoe garandeert u, als Minister van Justitie en VEILIGHEID, dat de veiligheid van winkeliers, personeel en burgers ten alle tijden gewaarborgd
blijft?

Antwoord 6 en 7

Demonstreren moet gebeuren binnen de grenzen van de wet. Geweld gebruiken of intimidatie
hoort daar niet bij, dus ook het gebruik van boterzuur niet. Het jaagt mensen angst
aan en tast het gevoel van veiligheid aan. Ik sta dan ook achter burgemeesters die
maatregelen treffen om de gezondheid van mensen te beschermen, bijvoorbeeld door voorwaarden
te stellen aan deze demonstraties met boterzuur.

Winkeliers, personeel en burgers mogen last ondervinden van een demonstratie, maar
mogen nooit gevaar lopen of opzettelijk blootgesteld worden aan een chemische stof
om hun punt te maken. Politiemedewerkers, hulpverleners en andere personen moeten
daarnaast veilig hun werk kunnen doen, zonder dat zij te maken krijgen met agressie
en geweld in welke vorm dan ook. Acties en een manier van actievoeren waarbij burgers,
politiemedewerkers of wie dan ook in gevaar komen mag nooit normaal worden.

Het waar mogelijk faciliteren van een demonstratie en de beoordeling wat wel en niet
nodig en mogelijk is aan (preventieve) maatregelen is aan de burgemeester. Hierover
vindt afstemming plaats in de lokale driehoek. Het is een lokale aangelegenheid en
de burgemeester legt daarover verantwoording af aan de gemeenteraad. Het is dan ook
niet aan mij om in deze beoordeling te treden of om daarop vooruit te lopen. Daarnaast
is het aan het Openbaar Ministerie en uiteindelijk de rechter om te bepalen of er
in een bepaald geval sprake is van een strafbaar feit.

Vraag 8

Kunt u gezien de imminente dreiging die uitgaat van deze «demonstratie» deze vragen
voor vrijdag 11 april voor 18:00 beantwoorden?

Antwoord 8

Ja.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Wijen-Nass
(BBB), ingezonden 10 april 2025 (vraagnummer 2025Z07061) en van het lid Michon-Derkzen (VVD), ingezonden 10 april 2025 (vraagnummer 2025Z07063).