Schriftelijke vragen : Het bericht ‘Tienduizenden arbeidsmigranten van buiten de EU zonder papieren in Nederland’
Vragen van de leden Boomsma en Omtzigt (beiden Nieuw Sociaal Contract) aan de Minister van Asiel en Migratie en de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht «Tienduizenden arbeidsmigranten van buiten de EU zonder papieren in Nederland» (ingezonden 10 april 2025).
Vraag 1
Bent u bekend met het artikel «Tienduizenden arbeidsmigranten van buiten de EU zonder
papieren in Nederland»?1
Vraag 2
Erkent u dat het huidige systeem van Registratie Niet-ingezetenen (RNI) structureel
misbruikt wordt doordat er geen of gebrekkige controle plaatsvindt op verblijfsrecht,
met als gevolg dat duizenden personen zonder rechtmatig verblijf een BSN verkrijgen?
Vraag 3
Bent u bereid om zo snel mogelijk maatregelen te nemen waarbij het verkrijgen van
een burgerservicenummer (BSN) via de RNI alleen nog mogelijk is voor personen met
aantoonbaar verblijfsrecht, behoudens strikt afgebakende uitzonderingen (zoals diplomaten)?
Vraag 4
Hoe verantwoordt u het feit dat personen die illegaal in Nederland verblijven, blijkbaar
met een via de RNI verkregen BSN volledig kunnen deelnemen aan het economisch verkeer
– inclusief loonbetaling, bankrekening en belastingaangifte – zonder enige toets op
hun verblijfsstatus of -adres?
Vraag 5
Hoe verklaart u dat in slechts één jaar tijd (2023) vijf RNI-loketten verantwoordelijk
waren voor 60% van alle gemelde fraude-incidenten met documenten? Welke maatregelen
zijn uitgevoerd om deze fraude te voorkomen? Welke maatregelen bent u van plan uit
te voeren om dit te voorkomen?
Vraag 6
Hoeveel mensen hebben volgens u (desnoods naar uw beste schatting) een BSN en géén
recht om te werken?
Vraag 7
Hoeveel signalen over frauduleuze tussenpersonen zijn sinds 2021 actief opgevolgd
met strafrechtelijk onderzoek? Hoeveel van deze zaken hebben geleid tot vervolging
of veroordeling?
Vraag 8
Waarom wordt het nog steeds toegestaan dat personen met een via de RNI verkregen BSN
zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) als zelfstandig ondernemer, terwijl
zij aantoonbaar geen rechtmatig verblijf in Nederland hebben?
Vraag 9
Hoe beoordeelt u het feit dat honderden personen zich via de RNI kunnen inschrijven
op een loods of schuur zonder woonbestemming? Waarom blijft het wettelijk toegestaan
om willekeurige adressen – die nota bene niet in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen
(BAG) geregistreerd staan – te gebruiken als verblijfsadres?
Vraag 10
Hebben gemeenten anno 2025 nog steeds geen toegang tot vrijwillig opgegeven RNI-gegevens,
terwijl dit al in 2023 was toegezegd? Acht u dit aanvaardbaar gezien de omvang van
de problematiek? Wanneer zal dat geregeld zijn?
Vraag 11
Bent u bereid om het verblijfadres en contactgegevens bij RNI-inschrijving verplicht
te stellen, inclusief een verplichting tot adreswijziging bij verhuizing, én gemeenten
geautomatiseerd te waarschuwen bij signalen van overbewoning of ongebruikelijke patronen?
Vraag 12
Waarom wordt de bestaande verplichting om na vier maanden verblijf in Nederland over
te stappen naar een BRP-inschrijving in praktijk niet gehandhaafd? Bent u bereid om
het BSN automatisch op non-actief te zetten indien deze overstap uitblijft?
Vraag 13
Klopt het dat gemeenten niet zelfstandig kunnen overgaan tot uitschrijving uit de
RNI, zelfs bij fraude of langdurig illegaal verblijf? Waarom is deze juridische leemte
nog altijd niet gedicht?
Vraag 14
Hoeveel personen stonden per 1 januari 2025 langer dan vier maanden ingeschreven in
de RNI zonder BRP-registratie? Hoeveel van hen zijn (desnoods grofweg) derdelanders
zonder verblijfsrecht?
Vraag 15
Hoe beoordeelt u het feit dat arbeidsmigranten via een frauduleuze RNI-inschrijving
een BSN kunnen verkrijgen en daarmee rechten opbouwen die toegang geven tot uitkeringen,
terwijl zij feitelijk onrechtmatig in Nederland verblijven? Acht u het aanvaardbaar
dat het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) dergelijke aanvragen in
behandeling neemt zonder toetsing aan de BRP-inschrijving?
Vraag 16
Hoeveel uitkeringen of toeslagen zijn sinds 2020 verstrekt aan personen die enkel
via de RNI geregistreerd stonden, ondanks het ontbreken van een verblijfsstatus die
hen daartoe zou kwalificeren?
Vraag 17
De Arbeidsinspectie stelt dat het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
al jarenlang structureel wordt gewaarschuwd voor misbruik van de RNI, maar dat «er
niets verandert» en dat het ministerie «geen plannen heeft om wijzigingen aan te brengen»;
klopt dit, en kunt u dat verklaren?
Vraag 18
Bent u het eens met de conclusie van de Arbeidsinspectie dat de huidige RNI-systematiek
de arbeidsmarkt ondermijnt en fraude structureel faciliteert? Zo ja, wanneer komt
er eindelijk maatregel of wetswijziging die deze praktijken beëindigt?
Vraag 19
Erkent de u dat het faciliteren van een «schijnlegale» status via RNI-inschrijving
en BSN-verstrekking arbeidsmigranten structureel afhankelijk maakt van malafide bemiddelaars,
uitzendbureaus en werkgevers? Wat gaat u doen om te voorkomen dat het overheidsstelsel
bijdraagt aan de instandhouding van uitbuiting en mensenhandel?
Vraag 20
Wilt u deze vragen uiterlijk woensdag 16 april 2025 15:00 uur (24 uur voorafgaand
aan het commissiedebat Regulier Verblijf), één voor één beantwoorden?
Indieners
-
Gericht aan
F.Z. Szabó, staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties -
Gericht aan
M.H.M. Faber-van de Klashorst, minister van Asiel en Migratie -
Indiener
Diederik Boomsma, Kamerlid -
Medeindiener
Pieter Omtzigt, Kamerlid