Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Vermeer over financiering van ngo’s, belangenorganisaties en goede doelen

Antwoord van Minister Beljaarts (Economische Zaken) (ontvangen 7 april 2025). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 1753.

Vraag 1

Aan welke ngo’s, goede doelen en belangenorganisaties stelt het Ministerie van Economische
Zaken financiële middelen beschikbaar over de periode 2021–2025. Kunt u een volledig
subsidieoverzicht geven van het departement voor alle organisaties die in de breedste
zin van het woord onder bovenstaande definities vallen?

Antwoord 1

Het Ministerie van Economische Zaken (EZ) houdt geen specifiek subsidieoverzicht bij
van subsidies of subsidieregelingen aan ngo’s, goede doelen en belangenorganisaties.
Ik neem u hieronder mee in de informatie die wel beschikbaar is.

Het ministerie publiceert, net als elk departement, in de jaarlijkse ontwerpbegroting
een subsidieoverzicht, waarin per beleidsartikel alle subsidiebudgetten zijn opgenomen1. Tevens wordt er in het kader van het verantwoordingsproces van de begroting jaarlijks
na publicatie van de jaarverslagen en slotwetten gedetailleerde informatie van ontvangers
van financiële instrumenten gepubliceerd op Rijksfinanciën.nl2. Dit betreft alle rijksbrede financiële instrumenten, zoals bijdragen, garanties,
leningen en ook subsidies. In het kader van de Wet Algemene verordening gegevensbescherming
(AVG) worden private personen en eigennamen geanonimiseerd in de dataset.

In de dataset wordt per jaar, begrotingshoofdstuk, artikel, instrument en regeling
het bedrag en de ontvanger weergegeven. Hierbij wordt ook de rechtsvorm van de ontvangers
weergegeven, zoals besloten vennootschappen, eenmanszaken en ook verenigingen en stichtingen.
Categorieën als ngo’s, goede doelen en belangenorganisaties zijn geen juridische rechtsvormen
en worden dus niet als zodanig afzonderlijk gepresenteerd. De openbare dataset bevat
op dit moment data tot en met 2023.

Vraag 2

Wat zijn de criteria voor het verkrijgen van subsidies van het Ministerie van Economische
Zaken als belangenorganisatie/NGO?

Antwoord 2

Er zijn geen specifieke subsidieregelingen die zich uitsluitend richten op belangenorganisaties
of ngo’s. Voor de subsidieregelingen die er zijn, worden geen criteria gehanteerd
die uitsluitend gelden voor belangenorganisaties of ngo’s die subsidies van het Ministerie
van Economische Zaken willen verkrijgen. Voor deze partijen gelden dezelfde criteria
als voor andere type organisaties. Subsidieverstrekking geschiedt uitsluitend om bepaalde
beleidsdoelstellingen van het Ministerie van EZ te verwezenlijken.

De kaders voor subsidiewet- en regelgeving zijn te vinden in de Regeling vaststelling
Aanwijzingen voor subsidieverstrekking, ook bekend als het Uniform Subsidiekader (USK)
en nader uitgewerkt in het algemene Rijksbrede Raamwerk Uitvoering Subsidies (RUS)3. Daarnaast heeft het Ministerie van Economische Zaken een eigen kaderwet voor subsidies,
Kaderwet EZK- en LNV-subsidies4. Deze kaderwet is verder uitgewerkt in het Kaderbesluit nationale EZK- en LNV-subsidies5. De algemene criteria die hierin worden gehanteerd bevatten onder andere de volgende
kernpunten (geparafraseerd):

• De activiteiten moeten passen binnen de beleidsterreinen van het betreffende ministerie
(gespecificeerd in artikel 2 en 2a Kaderwet EZK- en LNV-subsidies).

• De activiteiten moeten een positieve bijdrage leveren aan de economische, ecologische
of sociale dimensie van duurzaamheid (artikel 2 Kaderbesluit).

• Het moet activiteiten betreffen die ten goede komen van de Nederlandse economie of
belangen (artikel 3 Kaderbesluit nationale EZK- en LNV-subsidies).

• De organisatie moet een natuurlijke persoon, rechtspersoon of onderneming (onder aanvullende
criteria zoals opgenomen in het Kaderbesluit) zijn (artikel 3 Kaderbesluit).

• De organisatie moet de activiteiten voor eigen rekening en risico uitvoeren (artikel 3
Kaderbesluit).

• De aanvraag moet voldoen aan de procedurele vereisten en de afwijzingsgronden (artikelen 22–25
Kaderbesluit) mogen niet van toepassing zijn.

Aanvullende gehanteerde criteria zijn afhankelijk van de individuele subsidieregeling
waarvoor de aanvrager indient. Deze kunnen betrekking hebben op de inhoud van het
project, de doelgroep, de beoogde resultaten, de hoogte van de subsidie, de subsidiabele
kosten en de verplichtingen van de ontvanger. Het gros van de subsidies en financieringsinstrumenten
van EZ wordt door RVO uitgevoerd. Door RVO uitgevoerde subsidieregelingen worden met
beschrijving, doelgroep en voorwaarden weergegeven op https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/.

Vraag 3

Welke thema’s of sectoren zijn het belangrijkste voor subsidies bij het Ministerie
van Economische Zaken? Zijn er specifieke programma’s gericht op milieu, klimaat,
energie, of ondernemerschap?

Antwoord 3

In de gehele begroting van het Ministerie van EZ zijn drie beleidsartikelen opgenomen,
die zich richten op een goed werkende (digitale) economie, innovatie en ondernemerschap.
In de begroting wordt de doelstelling toegelicht (onderdeel A), op welke manier de
Minister dit wil doen (onderdeel B), of er wijzigingen zijn in het beleid (onderdeel C)
en een overzicht van de beleidsbudgetten met toelichting, waaronder de categorie «subsidies»
(onderdelen D en E). Daarnaast bevat de jaarlijkse ontwerpbegroting van het Ministerie
van EZ een subsidieoverzicht waarin de verschillende subsidieregelingen worden weergegeven,
opgesplitst naar beleidsartikel.

Door de herverkaveling van de ministeries is door het huidige kabinet een aantal subsidieregelingen
overgeheveld van de EZ-begroting naar de begroting van onder meer de begroting van
KGG6. Hieronder vallen subsidieregelingen gericht op milieu, klimaat en energie. De subsidieregelingen
onder het Ministerie van Economische Zaken richten zich door de herverkaveling niet
primair op deze thema’s.

Vraag 4

Wat is het totale budget voor subsidies aan belangenorganisaties, goede doelen en
NGO’s voor het Ministerie van Economische Zaken voor de jaren 2025–2030?

Antwoord 4

EZ stelt geen specifiek subsidiebudget vast voor belangenorganisaties, goede doelen
en ngo’s. Het totale subsidiebudget voor alle organisaties die beroep kunnen doen
op subsidieregelingen bedraagt 1,3 miljard in 2025 (stand ontwerpbegroting 20257). Voor de gehele periode van 2025 tot en met 2030 bedraagt het 4,3 miljard8.

Vraag 5

In hoeveel gevallen gaat het om financiering boven het bedrag van 100.000 euro?

Antwoord 5

Zoals toegelicht in de beantwoording op vraag 4 stelt EZ geen specifieke subsidies
beschikbaar voor belangenorganisaties, goede doelen en ngo’s, en worden subsidieverstrekkingen
aan dergelijke organisaties niet apart geadministreerd. In de beantwoording op vraag 1
wordt verwezen naar de open dataset beschikbaar op Rijksfinanciën.nl9 met alle ontvangers van financiële instrumenten waaronder subsidies. Voor 2024 (dataset
nog niet gepubliceerd) gaat het om in totaal 1.952 subsidie uitbetalingen van boven
of gelijk aan 100.000 euro vanuit het toenmalige Ministerie van Economische Zaken
en Klimaat. Dit is inclusief subsidiebetalingen van beleidsinstrumenten die nu onder
het Ministerie van Klimaat en Groene Groei vallen.

Vraag 6

Kunt u per project van boven een ton de bedragen weergeven in een overzichtelijke
tabel met subsidiënt of programma, bedrag, looptijd en doel van de subsidiëring?

Antwoord 6

Er wordt geen centraal overzicht bijgehouden met alle eigenschappen die in de vraag
worden genoemd. Zoals aangeven in de beantwoording op vraag 1 en 5 is informatie terug
te vinden in de open data beschikbaar op Rijksfinanciën.nl, maar wordt niet apart
geadministreerd welke subsidies worden toegekend aan belangenorganisaties, goede doelen
en ngo’s. Deze registers bevatten onder meer de begunstigden van subsidies en het
bedrag. De open dataset op Rijksfinanciën.nl bevat ook het type rechtsvorm van de
ontvangende partij. Aan de hand van de verschillende selectiecriteria in beide datasets
is het mogelijk een tabel te genereren voor (een deel van) de subsidiebegunstigden
van EZ (en KGG) subsidies. Looptijd en budget van subsidie instrumenten zijn te vinden
in het subsidieoverzicht dat bij de jaarlijkse begroting is bijgesloten. Het doel
van de instrumenten wordt toegelicht in de relevante beleidsartikelen. De door RVO
uitgevoerde subsidieregelingen worden uitgebreid toegelicht op https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/.

Vraag 7

Welke wijzigingen worden verwacht in de toewijzing van subsidies de komende jaren
bij het Ministerie van Economische Zaken?

Antwoord 7

Beleidsinhoudelijke wijzigingen waarbij subsidies een rol spelen worden toegelicht
in de begroting, onderdeel C van het betreffende beleidsartikel. Wat betreft regelgeving
wordt in 2025 het bestaande Uniform Subsidiekader (USK) herzien, naar aanleiding van
een recente evaluatie over de doeltreffendheid en -matigheid van het USK. De bevindingen
en aanbevelingen uit de evaluatie richten zich onder meer op verantwoord vertrouwen
en risicoacceptatie, uniformering en vereenvoudiging, proportionaliteit en sturen
op prestatie en hoofdlijnen. Het voornemen is dat het herziene USK per januari 2026
ingevoerd zal worden. De Tweede Kamer zal te zijner tijd geïnformeerd worden door
de Minister van Financiën. Aanpassingen in het USK zullen vervolgens leiden tot aanpassingen
in het huidige Kaderbesluit nationale EZK- en LNV-subsidies.