Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen het lid Grinwis over de gevolgen van de aangekondigde grenscontroles voor het vrachtverkeer

Antwoord van Minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 17 februari
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 803.

Vraag 1

Op welke wijze bent u door de Minister van Asiel en Migratie geraadpleegd bij het
besluit over de invoering van grenscontroles? Kunt u aangeven op welke wijze en waar
deze controles worden ingericht? Worden de controles op vaste plekken ingericht of
worden er mobiele controles gehouden of een combinatie van beide?

Antwoord 1

Het kabinet heeft besloten tot het tijdelijk herinvoeren van de binnengrenscontroles
als onderdeel van de nadere afspraken ten aanzien van de uitvoering van hoofdstuk 2
van het Hoofdlijnenakkoord 2024–2028 van PVV, VVD, NSC en BBB. De Kamer is hierover
geïnformeerd per brief op 25 oktober 20241. De relevante departementen, decentrale overheden en de KMAR hebben bestuurlijke
afspraken gemaakt over de uitvoering.

Het is vanwege de doelmatigheid van de controles onwenselijk te publiceren waar de
controles worden ingericht. De heringevoerde binnengrenscontroles focussen zich met
name op de Nederlandse grens met België en Duitsland. Op de luchthavens worden alleen
grenscontroles uitgevoerd op specifieke vluchten waarbij risico bestaat voor irreguliere
migratie of grensoverschrijdende criminaliteit. De grenscontroles worden informatie-
en risicogestuurd uitgevoerd om de economie en het woon-werkverkeer in de grensregio’s
zo min mogelijk te hinderen. De grenscontroles worden dus niet systematisch ingevuld.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat controles aan de grens met België steekproefsgewijs en zonder
vaste controleplaatsen zullen plaatsvinden?2 Geldt hetzelfde beleid voor de grenzen met Duitsland? Wordt een verschil qua handhavingsintensiteit
gemaakt tussen Duitsland en België?

Antwoord 2

De grenscontroles worden informatie- en risicogestuurd uitgevoerd. Dit betekent o.a.
dat de locaties en intensiteit van de controles zullen afhangen van de risicoanalyses
en de informatie van de KMar. Deze aanpak geldt zowel voor de Belgische als voor de
Duitse grens.

Vraag 3

Kunt u de financiële en logistieke gevolgen van grenscontroles voor het vrachtverkeer
schetsen? Kunt u aangeven met welke vertraging vrachtbedrijven rekening moeten houden?
Kunt u aangeven wat u een acceptabele wachttijd per grenspassage vindt?

Antwoord 3

Het kabinet beoogt wachttijden te voorkomen en neemt maatregelen om de economie en
het woon-werkveer in de grensregio’s zo min mogelijk te hinderen. Grenscontroles kunnen
desondanks gepaard gaan met wacht- en verwerkingstijden. Denk hierbij aan verwerkingstijden
voor vervoersmiddelen met veel passagiers, zoals bussen. Nederland heeft kennis opgedaan
door de Duitse grenscontroles en heeft dit meegenomen in het vormgeven van de eigen
controles. Er worden in Nederland geen systematische controles uitgevoerd en de controles
worden informatie- en risicogestuurd ingevuld. De Rijksoverheid onderhoudt hierover
contact met de sector en de grensregio’s. Uit ervaring van de afgelopen periode blijkt
dat de wachttijden zeer beperkt zijn.

Vraag 4

Bent u bereid «Green Lanes» voor het vrachtverkeer in te richten om de wachttijd voor
het vrachtverkeer tot een minimum te beperken? Zo ja, op welke wijze wilt u dit vormgeven?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Nee. Specifieke uitzonderingen doen af aan de effectiviteit en doelmatigheid van de
controles. Het kabinet neemt maatregelen om de verwerkings- en wachttijden zoveel
mogelijk te beperken. Dat geldt ook voor het vrachtverkeer om de economie zo min mogelijk
te hinderen.

Vraag 5

Kunt u garanderen dat het inrichten van grenscontroles niet ten koste gaat van het
aantal beschikbare vrachtautoparkeerplaatsen aan grensovergangen?

Antwoord 5

De controle van geselecteerde voertuigen zal op verzorgingsplaatsen worden uitgevoerd.
Deze verzorgingsplaatsen werden voor de heringevoerde binnengrenscontroles reeds gebruikt
voor Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV). Er wordt voorzien dat de uitvoering van de
heringevoerde controles beperkte invloed zal hebben op het aantal beschikbare parkeerplaatsen.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat de Duitse grenscontroles tot kosten aan inrichtingsmaatregelen
aan Nederlandse kant heeft geleid? Welk bedrag is hiermee gemoeid geweest? Op welke
begroting zijn deze kosten verantwoord?

Antwoord 6

De Nederlandse staat heeft kosten gemaakt door maatregelen te nemen om het verkeer
in goede banen te leiden. Tot op heden heeft dat Rijkswaterstaat circa 1,5 miljoen euro
gekost. De controles zijn vooralsnog voor een half jaar aangevraagd waardoor deze
kosten nog zullen oplopen. Het kabinet is over deze kosten in overleg met de Duitse
overheid waarbij het tevens de inzet is te voorkomen dat deze kosten teveel oplopen.
Het Ministerie van Asiel en Migratie heeft het voortouw in deze overleggen. De andere
betrokken Ministeries: Binnenlandse zaken, Buitenlandse Zaken, Economische Zaken en
Infrastructuur en Waterstraat dragen hier aan bij.

Vraag 7

Kunt u aangeven wat de kosten gaan zijn voor het fysiek inrichten van de grenscontroles
aan Nederlandse kant? Kunt u garanderen dat deze kosten voor rekening van het Ministerie
van Asiel en Migratie komen en niet ten koste gaan van de begroting van het Ministerie
van Infrastructuur en Waterstaat en/of het Mobiliteitsfonds?

Antwoord 7

In Nederland komen geen vaste controleposten, maar werkt de KMar met flexibele controles.
Kosten volgen uit de inzet van KMar personeel en materieel zoals voertuigen en controleapparatuur.
Om de controles doelmatig en veilig uit te voeren worden door Rijkswaterstaat op verzoek
van de KMar aanvullende maatregelen geïmplementeerd. Ook daar zijn kosten mee gemoeid.
De betrokken overheidspartijen maken onderling afspraken over de dekking van deze
kosten.

Vraag 8

Kunt u aangeven wat de procedure is als een illegale migrant in een vrachtwagen wordt
aangetroffen en wat de consequenties voor chauffeur en het transportbedrijf zijn?

Antwoord 8

Dat kan per geval verschillen en is mede afhankelijk van de mate van betrokkenheid
van de chauffeur of het bedrijf. In nader onderzoek zal bepaald worden of, en zo ja
welke, strafbare feiten ten laste gelegd worden.

Vraag 9

Hoe luidt uw reactie op het bericht dat door de Duitse grenscontroles twee dodelijke
ongevallen te betreuren zijn, die een duidelijke relatie hebben met stilstaand verkeer
op de snelweg als gevolg van deze controles?3 Hoe draagt u er zorg voor dat de verkeersveiligheid niet in het geding komt door
grenscontroles?

Antwoord 9

Ik heb met verdriet kennisgenomen van de twee dodelijke ongevallen. Elk ongeval is
er één teveel en het is mijn inzet om met goede verkeersmaatregelen en informatieborden
langs de weg ongevallen te voorkomen. Van langzaam rijdend verkeer is het bekend dat
er een verhoogde kans op ongelukken bestaat. Of dit de enige oorzaak is zullen de
lopende politieonderzoeken nog moeten uitwijzen.

Vraag 10

Kunt u deze vragen beantwoorden voorafgaand aan het commissiedebat Verkeersveiligheid
op 18 december aanstaande?

Antwoord 10

Dat is niet gelukt.