Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte, Van den Burg, Teunissen, Ceder, Boswijk, Van der Lee en Kahraman over de acuut dreigende uitzetting van Oeigoeren in Thailand

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 12 februari 2025)

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht ««Hell on earth»: Deportation looms for Uyghurs held
in Thailand»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met de berichten over de acuut dreigende uitzetting van 48 in Thailand
vastgehouden Oeigoeren naar China?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Bent u het eens dat deze dreigende uitlevering in strijd is met het internationaal
onderschreven principe van non-refoulement, gezien het bijzonder grote risico op ernstige
mensenrechtenschendingen bij terugkeer naar China?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u op dit moment de mensenrechtensituatie in Xinjiang, in het bijzonder
voor de Oeigoerse gemeenschap, en welke specifieke risico’s zouden deze mannen bij
terugkeer lopen?

Antwoord 4

De negatieve trend in de mensenrechtensituatie in China blijft reden geven tot zorg.
De druk op de rechten van etnische minderheden neemt verder toe en de situatie van
de Oeigoeren blijft in het bijzonder zorgelijk. De uitgebreide surveillance infrastructuur
in Xinjiang maakt vergaande controle op activiteiten en reisbewegingen van Oeigoeren
mogelijk. Waarschuwingen vanuit het maatschappelijk middenveld en VN-experts richtten
zich in de afgelopen jaren onder meer op grootschalige arbitraire detentie, dwangarbeid,
beperkingen op de vrijheden van beweging, meningsuiting en religie, het recht op privacy
en reproductieve rechten. De groep loopt bij gedwongen terugkeer een reëel risico
op foltering en andere wrede, onmenselijke en onterende behandeling of bestraffing,
zoals recent bevestigd door VN experts.2

Nederland dringt bij de Chinese autoriteiten aan op de implementatie van de aanbevelingen
van het rapport van de VN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten uit 20223, dat sprak van mogelijke internationale misdaden, in het bijzonder misdaden tegen
de menselijkheid. Het beleid en het juridische kader dat hieraan ten grondslag ligt
is nog altijd van kracht, bevestigde het kantoor van de VN Hoge Commissaris in augustus
20244. In het rapport roept de VN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten de internationale
gemeenschap op om Oeigoeren en andere moslimminderheden niet gedwongen terug te sturen
naar China. De situatie in Xinjiang is onlangs door Nederland nog aan de orde gesteld
tijdens het bezoek van de Chinese vicepremier DING aan Nederland.

Vraag 5

Heeft Nederland reeds diplomatiek contact gezocht met de Thaise autoriteiten om de
uitzetting te voorkomen, en hen actief herinnerd aan hun verplichtingen onder het
internationaal recht? Zo nee, bent u bereid dit op de kortst mogelijke termijn te
doen?

Antwoord 5

Nederland heeft op verschillende manieren, zowel mondeling als schriftelijk en zowel
bilateraal als in EU-verband de dringende oproep aan de Thaise autoriteiten gedaan
om de 48 Oeigoeren niet uit te leveren, de detentie te beëindigen en – als voorgaande
niet gebeurt – de leefomstandigheden voor de groep te verbeteren en UNHCR toegang
te geven tot de gevangenen. Daarbij is nadrukkelijk verzocht het principe van non-refoulement
te respecteren vanwege de serieuze risico’s bij terugkeer naar China.

Vraag 6

Bent u zo nodig bereid binnen de Europese Unie en met andere landen met een actieve
mensenrechtenagenda te pleiten voor een gezamenlijke aanpak om uitzetting van Oeigoeren
naar China te voorkomen, bijvoorbeeld door opvangmogelijkheden in derde landen te
bespreken?

Antwoord 6

Nederland staat in nauw contact met EU- en andere gelijkgezinde landen en UNHCR over
alle mogelijke acties die de situatie van deze groep kunnen verbeteren. In dit kader
houdt Nederland ook vinger aan de pols of landen bereid zijn om personen uit deze
groep asiel te verlenen. Er zijn nog geen signalen van landen die dit aan Thailand
hebben aangeboden en waarmee de Thaise overheid heeft ingestemd. Het kabinet blijft
de ontwikkelingen nauwgezet volgen en de Thaise autoriteiten waar nodig aanspreken.

Waar het Nederland betreft gaat het Ministerie van Asiel en Migratie over hervestiging
van mensen die toebehoren aan het jaarlijkse nationale quotum voor UNHCR-vluchtelingen.

Vraag 7

Wilt u, gezien de acute dreiging van uitzetting en de ernstige risico’s voor deze
Oeigoeren, deze vragen beantwoorden voor het debat over de informele Europese Raad
op 29 januari?

Antwoord 7

De vragen zijn zo spoedig mogelijk beantwoord.