Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte, Klaver en Boswijk over de voorgenomen krimp van EU-vertegenwoordigingen in het buitenland

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 27 januari 2025). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 986.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat de Europese Commissie voornemens is de diplomatieke
bezetting van het Europese Unie (EU) vertegenwoordigingen-netwerk drastisch te verlagen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorg dat de EU met een krimp van haar vertegenwoordigingen, en daarmee
haar diplomatieke voetafdruk, het verkeerde signaal afgeeft, juist nu China en Rusland
hun diplomatieke voetafdruk aanzienlijk vergroten en de Verenigde Staten een meer
isolationistische koers dreigen te gaan varen?

Antwoord 2

Het desbetreffende artikel is gebaseerd op gelekte documenten, die niet formeel gedeeld
zijn met de lidstaten. Het kabinet wenst om die reden geen inhoudelijke uitspraken
te doen over het gelekte document waarnaar POLITICO verwijst. Op gebieden waarop de
Europese Commissie haar bij de Verdragen verleende bevoegdheden uitoefent, zoals op
het gebied van handel en ontwikkelingssamenwerking, is het de Europese Commissie die
de instructies geeft aan de EU-delegatie. Als het gaat om het openen of sluiten van
EU-delegaties bepaalt uiteindelijk de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse
zaken en veiligheid, in overleg met de Raad en de Europese Commissie.

Vraag 3

Deelt u de zorg dat in landen waar vertegenwoordiging zal afnemen, omdat deze niet
als prioritair worden gezien binnen de huidige strategische belangen van de EU, de
EU een belangrijke informatiepositie én diplomatieke wendbaarheid verliest, terwijl
deze cruciaal zijn in een snel verschuivende geopolitieke wereldorde?

Antwoord 3

Op basis van een concreet voorstel kan het kabinet dit pas beoordelen.

Vraag 4

Deelt u de zorg dat met de heroriëntatie en krimp van het EU-vertegenwoordigingen-netwerk
de EU Global Gateway het risico loopt de monolithische pilaar van het EU-buitenlandbeleid
te worden, terwijl de EU een bredere rol zou moeten vervullen, inclusief politieke-
en culturele diplomatie? Hoe gaat u ervoor zorgen dat de EU haar bredere diplomatieke
aanwezigheid behoudt en wordt voorkomen dat EU-vertegenwoordigingen verworden tot
handelsposten?

Antwoord 4

Zie het antwoord op vraag 2. Het kabinet vindt het belangrijk dat de EU geïntegreerd
buitenlandbeleid voert om belangen te behartigen op onder andere het gebied van politiek,
veiligheid, economie en handel, migratie en ontwikkelingshulp. Het kabinet steunt
de inzet op Global Gateway, een instrument van geïntegreerd buitenlandbeleid, maar
ziet dit niet als de enige pilaar van het EU-buitenlandbeleid en vindt het ook niet
wenselijk dat dit het zou worden.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u deze voorgenomen krimp van de wereldwijde EU-vertegenwoordiging in
het licht van de door u voorgenomen krimp van het Nederlandse postennet en uw voornemen
om de gevolgen hiervan deels te mitigeren door meer te leunen op EU-diplomatieke vertegenwoordigingen?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vraag 2. Zoals bij de begrotingsbehandeling van Buitenlandse Zaken
is aangegeven, informeert het kabinet dit voorjaar uw Kamer op welke wijze de taakstelling
vorm gaat krijgen bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken en wat dit betekent voor
het postennet. We houden daarbij ook rekening met de plannen die de EU verder ontwikkelt
ten aanzien van de EU-vertegenwoordigingen.

Vraag 6

Acht u het noodzakelijk om, gezien de mogelijke afname van EU-vertegenwoordigingen,
de door u voorgenomen krimp van het Nederlandse diplomatieke postennet te heroverwegen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Nee. Het kabinet heeft, zoals toegelicht in het regeerprogramma, besloten om een taakstelling
op de rijksoverheid uit te voeren. Voor het postennet zijn hierover specifieke afspraken
gemaakt over het percentage, d.w.z. tien procent i.p.v. 22 procent. Dat blijft staan.

Vraag 7

Zal de afname van EU-vertegenwoordiging wereldwijd invloed hebben op de regionale
prioriteiten die u hanteert bij het bepalen van de invulling van de door u voorgenomen
krimp van het Nederlandse postennet?

Antwoord 7

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 8

Bent u bereid in EU-verband aan te dringen op een herziening van dit voornemen tot
krimp van EU-vertegenwoordigingen, om de geopolitieke positie en diplomatieke slagkracht
van de EU niet onnodig te ondermijnen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Zie het antwoord op vraag 2. Het kabinet zal in EU-verband het belang van sterke EU-vertegenwoordiging
in de wereld blijven benadrukken, vormgegeven op een effectieve en efficiënte manier,
binnen de daarvoor beschikbare middelen.