Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de Geannoteerde agenda informele JBZ-Raad 30-31 januari 2025 (vreemdelingen- en asielbeleid) (Kamerstuk 32317-927)

De vaste commissie voor Asiel en Migratie heeft een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd
over de volgende brieven:

• Geannoteerde agenda informele JBZ-Raad 30–31 januari 2025 (Kamerstuk 32 317, nr. 927);

• Verslag JBZ-Raad van 12 en 13 december 2024 (Kamerstuk 32 317, nr. 925);

• Fiche: Verordening geleidelijke ingebruikneming EES (Kamerstuk 22 112, nr. 3989).

De voorzitter van de commissie,

Vijlbrief

Adjunct-griffier van de commissie,

Kling

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de NSC-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

II Antwoord/reactie van de Minister

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda van de
eerstvolgende informele JBZ-Raad. Deze leden hebben nog enkele vragen.

De leden van de PVV-fractie lezen dat het huidige Poolse EU-voorzitterschap ervoor pleit om het bandencriterium uit de EU-verordening inzake asielprocedures
te halen. Deze leden vragen de Minister zich te voegen bij haar collega’s en niet
enkel in te zetten op het verruimen, maar op het geheel verwijderen van het criterium.

De leden van de PVV-fractie lezen dat tijdens de informele JBZ-Raad gesproken zal
worden over nieuwe, innovatieve oplossingen in het migratiebeleid. Deze leden vragen
hoe het momenteel staat met de uitwerking van de return hubs.

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van het bericht van de Dienst Terugkeer
en Vertrek (DTenV) dat Syriërs bij een vrijwillig vertrek een ruime vergoeding van
900 euro krijgen. Deze leden vragen of de Minister de mening van de leden van de PVV-fractie
deelt dat het van belang is dat er ingezet moet worden op gedwongen terugkeer. Ook
vragen deze leden of hier in Europees verband al over gesproken is en welke stappen
hierbij zijn ondernomen.

De leden van de PVV-fractie lezen dat ondanks dat er een daling te zien is van het
aantal aankomsten via de centrale Middellandse Zeeroute en de Balkanroute, het aantal
via de West-Afrikaanse route gestegen is met achttien procent. Een route met migranten
uit landen als Burkina Faso en Mali, waar veel Jihadistische rebellengroepen actief
zijn. Een groep die dus een enorm risico vormt en Spanje met open armen verwelkomt.
Heeft de Minister inmiddels al met de Spaanse Minister gesproken over dit probleem?
Zo nee, waarom niet?

Ten slotte hebben de leden van de PVV-fractie vernomen dat België van plan is afgewezen
Afghaanse asielzoekers te repatriëren naar Istanbul, waarna partners ter plaatste
het overnemen en deze mensen naar Afghanistan zullen brengen. Is de Minister van plan
deze oplossing over te nemen en hiermee de gedwongen terugkeer mogelijk te maken?

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van
de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad van 30 en 31 januari te Warschau.
Deze leden hebben hier enkele vragen over.

Kan de Minister aangeven wat de stand van zaken is wat betreft de uitwerking van mogelijkheden
voor innovatieve partnerschappen, waaronder de terugkeerhubs? De Minister geeft aan
zich in te spannen voor het aanpassen van wetgeving. Kan de Minister toelichten om
welke wetgeving dit gaat, naast de Terugkeerrichtlijn? Welke wetgeving vormt volgens
dit kabinet een belemmering en waarom? Wanneer verwacht zij dat dat er een herziening
is van het veilig derde land-concept? Op welke wijze wordt gezorgd voor de handhaving
van het non-refoulement principe van het VN-Vluchtelingenverdrag, Het Europees Verdrag
voor de Rechten van de Mens (EVRM) en het EU-Grondrechtenhandvest in deze herziening?

Deze leden zijn tevens benieuwd naar de stand van zaken wat betreft het Oeganda plan.
Is er inmiddels op ministerieel niveau contact geweest over dit plan? Zo ja, wat kwam
daaruit? Zo nee, waarom niet?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen zich af wat het kabinet bedoelt met
«meer plichten geven aan personen om aan hun eigen terugkeer mee te werken»? Welke
aanvullende plichten heeft het kabinet hier voorogen? Klopt het dat het grootste obstakel
voor terugkeer op dit moment is dat landen van herkomst hier niet aan willen meewerken?
Zo ja, welke acties onderneemt het kabinet op dit punt? Is dit kabinet bijvoorbeeld
nog steeds in gesprek hierover met Marokko en Algerije?

Tenslotte lezen deze leden dat het kabinet stelt dat er voor het bandencriterium geen
internationaalrechtelijke verplichting bestaat. Dat vinden deze leden een bijzondere
opmerking. Klopt het niet het bandencriterium is opgenomen in de asielprocedureverordening?

Voorst hebben de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie enkele vragen over de stand
van zaken wat betreft het Europese Asiel- en migratiepact. Klopt het dat één lidstaat
geen implementatieplan heeft ingediend? Zo ja, wat betekent dit volgens het kabinet
voor de uitvoering van het plan volgend jaar?

Deze leden stellen dat het belangrijk is dat andere landen het voorbeeld van Nederland
volgen door hun plannen openbaar te maken, zodat belanghebbenden toegang hebben tot
cruciale informatie en de uitvoering van het Pact transparanter en effectiever wordt.
Kan de Minister toezeggen om binnen de JBZ-raad aan te dringen op openbaarmaking van
nationale implementatieplannen door andere lidstaten? Kan de Minister tevens ervoor
pleiten dat maatschappelijke organisaties actief worden betrokken bij de verdere ontwikkeling
en uitwerking van deze plannen? Binnen de huidige vorm van het EU-migratiepact blijft
een relatief grotere verantwoordelijkheid liggen bij landen als Griekenland, Spanje
en Italië. Erkent de Minister dat, in het kader van Europese solidariteit, extra ondersteuning
vanuit Nederland noodzakelijk is om deze lidstaten te ondersteunen?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie verwijzen naar het rapport dat in september
2024 gepubliceerd is door het Ministerie van Buitenlandse Zaken over de situatie in
Griekenland voor personen met internationale of subsidiaire bescherming (Ministerie
van Buitenlandse Zaken, 3 september 2024 (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asielbeleid/documenten/ambtsbe…)). Het rapport toont ernstige problemen met toegang tot basisvoorzieningen zoals
huisvesting, voedsel, gezondheidszorg en steun van niet-gouvernementele organisaties
(ngo’s). Ondanks de duidelijke conclusies is er nog geen besluit genomen over het
verlengen van het moratorium op uitzettingen naar Griekenland. Kan de Minister aangeven
hoe zij het rapport evalueert, welke concrete stappen het Ministerie van zal ondernemen
naar aanleiding van dit feitenonderzoek, en wanneer er een beslissing wordt verwacht
over de verlenging van het moratorium op terugkeer naar Griekenland?

De Minister heeft een besluit- en vetrekmoratorium voor Syriërs ingesteld voor de
duur van (in eerste instantie) zes maanden. De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie
constateren dat als een Syrische asielzoeker al langer dan 21 maanden wacht op de
beslissing op zijn asielaanvraag, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) verplicht
is om een besluit te nemen vanwege de maximale beslistermijn in de Procedureverordening.
Klopt het dat gelet op de onzekere situatie bij het behandelen van deze zaken, geen
afwijzingen mogelijk zouden zijn, omdat de IND niet het risico kan nemen dat mensen
worden afgewezen op basis van een gebrekkig beeld over de veiligheidssituatie en bij
terugkeer met vervolging of schending van artikel 3 EVRM te maken krijgen? Graag een
toelichting.

Deze leden zien dat de Minister in een filmpje gericht aan de Syrische gemeenschap,
vooruit lijkt te lopen op intrekkingen van asielvergunningen (Marjolein Faber | Minister
van Asiel en Migratie op LinkedIn, januari 2025 (https://www.linkedin.com/posts/minister-van-asiel-en-migratie_sinds-de-…)). Kan de Minister aangeven of er een verplichting bestaat tot herbeoordelingen bij
nieuw beleid? Zo ja, waar is dat opgenomen? Klopt het dat indien er te zijner tijd
wel tot herbeoordelingen wordt besloten, eerst getoetst moet worden of iemand op grond
van dan geldende (nieuwe) situatie en beleid, recht heeft op bescherming? Kan de Minister
bevestigen dat dit een individuele beoordeling en afweging moet zijn? Klopt het dat
dat voor Syrië om ongeveer 70.000 mensen zou gaan. Hoe wil de Minister zo’n groot
aantal mensen herbeoordeling en op welke manier wil de Minister de IND daarbij ondersteunen?
Is de Minister het met deze leden eens dat dat, naast de vraag over de wenselijkheid,
een onmogelijke opdracht is voor de IND, gezien de huidige achterstanden, lange wachttijden
en personeelstekorten? Zo nee, waarom niet? Kan de Minister bevestigen dat het intrekken
van bestaande statussen na een herbeoordeling alleen kan als de Minister kan aantonen
dat de positieve wijziging in de situatie van het land van herkomst «van voldoende
ingrijpende en niet-voorbijgaande aard» is?

Tenslotte zien de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie dat enkele landen, waaronder
Turkije en Duitsland werken met een look and see regeling. Is de Minister voornemens
om te komen met een dergelijke regeling voor Syrische vluchtelingen en asielzoekers
in Nederland, waarbij een bezoek aan het land van herkomst geen gevolgen heeft voor
het verblijfsrecht na terugkeer in Nederland?

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de geannoteerde
agenda voor de informele JBZ-Raad op 30 en 31 januari 2025. Deze leden hebben hierover
enkele vragen en opmerkingen.

Het stemt de leden van de VVD-fractie positief te lezen dat het aantal irreguliere
grensoverschrijdingen in de EU in 2024 met 38 procent is gedaald, onder andere door
intensievere samenwerking tussen de EU en transitlanden tegen smokkelnetwerken, en
internationale migratiedeals, die altijd een speerpunt van de VVD zijn geweest. Echter
lezen deze leden ook dat er een stijging is van veertien procent op de oostelijke
Middellandse Zeeroute. Hoe verklaart het kabinet deze stijging en hoe zorgt zij ervoor
dat er in de EU wordt samenwerkt om de toename op deze migratieroute te stoppen?

De leden van de VVD-fractie lezen dat er weinig zicht is op hoe het EU asiel- en migratiepact
geïmplementeerd wordt in andere EU-lidstaten. Deze leden vragen zich af in hoeverre
de lidstaten onderling de implementatie van het pact bespreken. Zo ja, wat is de indruk
van het kabinet over de plannen van de andere lidstaten? Kan Nederland hier iets van
meenemen? Verwacht Nederland dat andere EU-lidstaten de door de Commissie gestelde
deadline van 12 juni 2026 zullen halen? Zijn er lidstaten waar het kabinet zich zorgen
om maakt, en zo ja welke? Aangezien er geen zicht is op hoe de Europese Commissie
de plannen beoordeelt, vragen deze leden zich ook af of en zo ja, op welke termijn
de lidstaten (inhoudelijke) feedback kunnen verwachten. Kan de Minister deze feedback
delen met de Kamer?

De leden van de VVD-fractie lezen dat lidstaten huiverig zijn om elkaars terugkeerbesluiten
te erkennen. Gezien de gehele asielketen in Nederland onder druk staat, rekenen deze
leden erop dat de Minister zich inzet voor verlichting van lasten en werkdruk voor
medewerkers van bijvoorbeeld de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Het niet
hoeven nemen van een terugkeerbesluit omdat een andere lidstaat dit al heeft gedaan
zou hier volgens deze leden bij kunnen helpen. Wat is de Nederlandse inzet als het
gaat om lastenverlichting van de uitvoeringsorganisaties? Voor welke juridische, technische
en praktische belemmeringen kan de wederzijdse erkenning van terugkeerbesluiten zorgen
in Nederland, en hoe kunnen deze volgens de Minister worden weggenomen? Welke positie
neemt Nederland in als het gaat om wederzijdse erkenning van terugkeerbesluiten?

De leden van de VVD-fractie lezen dat er verschillende opvattingen zijn over het bandencriterium.
Hoe kijkt Nederland naar de optie om het bandencriterium te schrappen en het zo makkelijker
te maken om zo afgewezen asielzoekers uit te zetten naar veilige derde landen?

De Minister heeft in het commissiedebat over de JBZ-raad op 11 december 2024 benoemd
dat Nederland zich in Europa inzet als aanjager van een ambitieuze herziening van
de Terugkeerrichtlijn. De leden van de VVD-fractie zijn ook van mening dat de terugkeerprocedure
vereenvoudigd moet worden en dat er snel scherpe maatregelen moeten worden genomen.
Hoe staat het met de herziening van het wetsvoorstel door de Europese Commissie? Is
er al meer zicht op de uitwerking van de return hubs? Welke concrete stappen zijn
er met oog op deze twee zaken al gezet en welke stappen worden nog gezet?

Is de Minister het met deze leden eens dat de herziening van de Terugkeerrichtlijn,
het opzetten van return hubs en de versoepeling van het bandencriterium de drie topprioriteiten
moeten zijn voor Nederland? Hoe wordt hier invulling aan gegeven? Zijn er nog andere
dossiers die het kabinet als prioriteit ziet?

Voor de leden van de VVD-fractie is veiligheid een van de belangrijkste waarden. Hoe
zet het kabinet erop in dat er binnen de EU gezorgd wordt dat openbare orde en veiligheid
gewaarborgd worden als het gaat om voor derdelanders die hier een gevaar voor vormen?
Op welke manier worden gepleegde overtredingen, misdrijven, verdenkingen van het plegen
van overtredingen en misdrijven, openbare ordeverstoringen die asielzoekers hebben
gepleegd, en potentiële nationale veiligheidsrisico’s die asielzoekers vormen in andere
landen geregistreerd in bijvoorbeeld Eurodac? Welke overtredingen worden hierin meegenomen?

De leden van de VVD-fractie zien kansen in het ontwikkelen van partnerschappen met
andere landen. Hoe ziet het nieuwe EU-partnerschap met Jordanië eruit? Welke afspraken
over migratie worden met Jordanië gemaakt? Wat krijgt Jordanië terug voor afspraken
op het gebied op migratie?

De leden van de VVD-fractie lezen dat de deal met Turkije nog steeds stilligt. Deze
leden vragen zich hierbij af in hoeverre hervestiging vanuit Turkije naar Europa door
loopt sinds de Turkse opschorting van terugkeeroperaties vanaf de Griekse eilanden?
Hoeveel migranten heeft Nederland sinds 2020 vanuit Turkije overgenomen? Hoe apprecieert
het kabinet in het algemeen de samenwerking met Turkije op het vlak van migratiebeheer
en op welke manier kan deze verbeterd worden?

Vragen en opmerkingen van de leden van de NSC-fractie

De Leden van de NSC-fractie hebben met belangstelling de aangeleverde stukken gelezen.
Hierbij nog de volgende vragen.

Wat is de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de motie van de leden
Boomsma en Rajkowski, waarin wordt verzocht om samen met andere gelijkgestemde lidstaten
«out-of-the-box»-oplossingen te realiseren om de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers
te bevorderen? Kan de Minister toelichten welke stappen het kabinet daartoe heeft
gezet, welke contacten daartoe zijn aangeknoopt en welke inbreng in de besprekingen
is en wordt geleverd? Welke concrete stappen zijn gezet om deze nieuwe en innovatieve
oplossingen te realiseren?

Het kabinet schrijft: «Tegelijkertijd zet het kabinet zich met gelijkgezinde landen
in voor een aanpassing van wetgeving, zodat innovatieve oplossingen vaker toegepast
kunnen worden onder andere door het herzien van het veilig derde land-concept, het
verwijderen of verruimen van het bandencriterium en het aanpassen van de Terugkeerrichtlijn.»
Welke concrete stappen zijn gezet om het bandencriterium te verwijderen of verruimen,
welke van die twee is de inzet? Wanneer wordt het voorstel voor wetswijziging hiertoe
verwacht?

Wanneer wordt een nieuw discussiestuk verwacht ten aanzien van return-hubs? Kan de
Minister een overzicht geven van de huidige stand van zaken en de uitdagingen die
lidstaten ervaren bij de operationalisering van deze hubs? Wat wordt er gedaan om
de juridische, internationale, politieke en operationele voorwaarden te scheppen om
deze te realiseren, om de mensenrechten daarbij te beschermen, en wat wordt er gedaan
om derde landen hierbij te betrekken?

Hoe beoordeelt het kabinet de brief van Ursula Von der Leyen van december met een
update van de aanpak van irreguliere migratie, terugkeerbeleid en waarin zij haar
prioriteiten schetst? Hoe staat de Minister tegenover het pleidooi om delen van het
Migratiepact versneld te laten ingaan? Welke landen hebben aangegeven te willen beginnen
met pilots?

Wat wordt de inzet van het nieuwe partnerschap met Jordanië en welke afspraken worden
daarin gemaakt met betrekking tot terugkeer en migratie? Op welke manier wordt daarin
geborgd dat de fundamentele rechten van migranten worden beschermd, en dat daar ook
op wordt toegezien?

Wat wordt de inzet van de nieuwe overeenkomst met Marokko? Welke afspraken worden
daarin gemaakt ten aanzien van het terugnemen van uitgeprocedeerde asielzoekers, en
welke afspraken ten aanzien van het doorreizen van migranten?

Wat is de inzet of strategie van het kabinet, bilateraal en in Europees verband, ten
aanzien van de landen in Noord Afrika waar nu niet goed mee wordt samengewerkt, bijvoorbeeld
Niger?

Daarnaast vragen de leden van de NSC-fractie naar de betrokkenheid van de Minister
in de uitvoering van de motie Ceder c.s. (Kamerstuk 36 600 VI, nr. 102), waarin wordt opgeroepen om arbeidsmigratie in de context van prostitutie tegen
te gaan en samen te werken met herkomstlanden. Kan de Minister toelichten welke acties
al zijn ingezet en welke landen betrokken zijn bij deze gesprekken? Kan zij in de
aankomende JBZ-Raad met de landen van herkomst en doorreislanden in gesprek gaan om
tot uitwerking van de motie te komen (in samenwerking met het Ministerie van Justitie
en Veiligheid)?

Welke steun gaat de Eurocommissaris geven aan Griekenland ten aanzien van de nieuwe
terugkeerwetgeving? Hoe verhoudt die nieuwe wetgeving zich tot de praktijk van pusbacks?

Vinden nu pushbacks plaats aan de Poolse grens?

Klopt het dat er sinds maart 2020 geen terugkeeroperaties meer hebben plaatsgevonden
naar Turkije in het kader van de EU-Turkijedeal? Hoe beoordeelt de Minister het opschorten
van de terugkeeroperaties?

Welke voorwaarden waren gesteld in de EU-Turkije-deal ten aanzien van terugkeeroperaties
en worden die dan nu geschonden sinds het opschorten daarvan?

Hoe zijn andere landen de afgelopen drie jaar omgegaan met hervestiging in het kader
van die deal in EU-lidstaten?

Welke voorwaarden zijn gesteld aan Turkije over het naleven van fundamentele rechten
van migranten die in Turkije worden opgevangen in het kader van de EU-Turkije deal,
en hoe worden die nageleefd, en hoe wordt toezicht gehouden op die naleving?

Hoe beoordeelt het kabinet de samenwerking met Turkije ten aanzien van migratie?

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie delen met het kabinet dat de instrumentalisering van migranten
veroordeeld dient te worden. Het is een mensonterende praktijk die eerder tot inhumane
praktijken in het grensgebied tussen onder andere Polen en Belarus heeft geleid, onder
meer doordat hulpverleners de toegang tot het gebied werd ontzegd. Deze leden vragen
het kabinet te bepleiten dat de grensgebieden te allen tijde toegankelijk moeten zijn
voor hulpverleners en media.

De leden van de D66-fractie kunnen zich vinden in het belang van het bevorderen van
terugkeer. Deze leden lezen echter in deze geannoteerde agenda niks terug over brede
migratiepartnerschappen met derde landen, waarbij ook afspraken worden gemaakt over
tijdelijke, legale migratie. Bestaande samenwerking met bijvoorbeeld Marokko laat
zien dat terugkeer is toegenomen. Kan de Minister daarom toezeggen ook deze vorm van
migratiemanagement te bespreken, zo vragen deze leden. Daarnaast hebben deze leden
begrip voor het verbreden van het bandencriterium, maar vragen zij de Minister toe
te zeggen dat uitgeprocedeerde vreemdelingen nooit zullen worden uitgezet naar een
land waar zij nog nooit eerder zijn geweest.

Op 7 januari deed het Europees Hof voor de Rechten van de Mens uitspraak over pushbacks
in Griekenland waarin het Hof heeft erkend dat Griekenland systematisch pushbacks
uitvoert. Is de Minister het met de leden van de D66-fractie eens dat pushbacks illegaal
en onwenselijk zijn, zo vragen deze leden. Daarnaast vragen zij de Minister om de
uitspraak te agenderen en haar Griekse collega aan te spreken op deze illegale activiteit.
Ook vragen zij de Minister te pleiten voor een onderzoek van de Europese Commissie,
als hoedster van de verdragen en om op deze kwestie in het verslag van de JBZ-raad
aan de Kamer expliciet terug te komen

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad
van 30 en 31 januari gelezen. Deze leden hebben hier nog een aantal vragen over.

De leden van de SP-fractie willen beginnen met een analyse van de migratiecijfers
van 2024 waarin er sprake is van een afname van de asielcijfers in de gehele EU en
Nederland. Deze leden zien dat Nederland een trend volgt met de rest van Europa waarbij
het in 2024 er zelfs op lijkt dat Nederland populairder is als asielbestemming dan
andere Europese landen met een daling van zestien procent in Nederland ten opzichte
van een Europees gemiddelde van zeventien procent. Wat is de analyse van de Minister
voor de daling van het aantal asielprocedures in Nederland? Ziet de Minister dit als
een resultaat van Nederlands beleid, en zo ja, wat is dan de verklaring voor de dalende
trend in de meeste Europese landen? Wat is de verklaring volgens de Minister voor
de stijging in het aantal aanvragen in Italië en Griekenland, beide landen met een
streng asielbeleid?

De leden van de SP-fractie zien dat het Europese grensagentschap Frontex meldde dat
het aantal «irreguliere grenspassages» tot en met november vorig jaar ongeveer 38
procent daalde (Trouw, 6 januari 2025 (https://www.trouw.nl/binnenland/aantal-asielaanvragen-daalde-vorig-jaar…)). Wel was er sprake van een verlegging van routes en een stijging van vluchtelingen
via de oostelijke Middellandse Zeeroute en op de West-Afrikaanse route. Wat is volgens
de Minister de reden achter de sterke daling? Wat zijn de verwachtingen van de Minister
voor het aantal asielprocedures van 2025?

De leden van de SP-fractie constateren dat de migratieministers gaan praten over nieuwe
en innovatieve manieren voor oplossingen in het migratiebeleid. De focus zal liggen
op terugkeer en terugkeerhubs. Op welke manier gaat Nederland bijdragen aan deze discussie?
Ook als het gaat over afspraken met bijvoorbeeld derde landen? Deze leden zien ook
dat er binnenkort een partnerschap met Jordanië en de EU wordt ondertekend. Wat houdt
dit partnerschap precies in op het gebied van migratie?

De leden van de SP-fractie zien dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
de pushbacks vanuit Griekenland heeft veroordeeld. Ook veroordeelde het EHRM Griekenland
voor het illegaal vasthouden van asielzoekers en het niet laten instellen van beroep
bij de rechter tegen de pushbacks. Wordt het vervolg wat Griekenland hieraan gaat
geven ook besproken op de informele JBZ-raad? Is de Minister bereid om dit in te brengen
in de discussie? In september 2024 publiceerde het ministerie zelf een rapport over
de situatie in Griekenland voor personen met internationale of subsidiaire bescherming.
Het rapport toont ernstige problemen en tekortkomingen aan vanuit Griekenland in de
omgang met vluchtelingen. Kan de Minister aangeven hoe zij het rapport evalueert,
welke concrete stappen het Ministerie van Asiel en Migratie zal ondernemen naar aanleiding
van dit feitenonderzoek, en wanneer er een beslissing wordt verwacht over de verlenging
van het moratorium op terugkeer naar Griekenland?

De leden van de SP-fractie hebben nog een aantal vragen over de verdere implementatie
van het EU-migratiepact. Klopt het dat medio 2026 de meeste onderdelen van het EU-migratiepact
al in Nederland geïmplementeerd moet zijn? Welke druk legt dit op organisaties als
het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND), zeker in het ligt met grote bezuinigingen vanaf 2027? Klopt het dat dit kabinet
er inderdaad voor gaat kiezen om het Nederlandse deel af te kopen? Wat zal er gebeuren
als bijna alle andere landen er ook voor kiezen om de verantwoordelijkheid af te kopen,
wat zijn dan de implicaties? Kan de Minister uitweiden over de rechten van vluchtelingen
bij het EU-migratiepact? Hoe staat het met de rechten van een vluchteling om in beroep
te gaan? Klopt het dat dit slechts vijf dagen is na de afwijzing? Vindt de Minister
dit voldoende tijd om een advocaat te bereiken? Kan de Minister ons garanderen dat
in Nederland advocaten en hulporganisaties in ieder geval toegang zullen houden tot
de detentiecentra? Kan de Minister toezeggen om binnen de JBZ-raad (Justitie en Binnenlandse
Zaken) aan te dringen op openbaarmaking van nationale implementatieplannen door andere
lidstaten?

Deze leden hebben ook de nodige zorgen over de gang van zaken betreffende het asieldossier
van de huidige voorzitter Polen. Nadat in oktober 2024 de nieuwe Poolse migratiestrategie
is gepubliceerd, is de Poolse regering nu bezig om de nationale asielwetgeving aan
te passen zodat het mogelijk wordt om het recht om asiel aan te vragen voor specifieke
gebieden tijdelijk wordt opgeschort. Deze leden lezen hierover nog meer dat humanitaire
organisaties geen toegang krijgen tot de grenszone, dat een grenswachter iemand in
het bos bij de grens oppakt en beslist of diegene internationale bescherming mag aanvragen
of wordt uitgezet en mensen die internationale bescherming willen aanvragen, waaronder
kinderen en niet-begeleide minderjarigen, nog steeds worden teruggeduwd (pushbacks)
naar Belarus. Kloppen deze analyses volgens de Minister? Is de Minister bekend met
de plannen vanuit Polen en wat vindt zij van deze plannen? Kan de Minister met haar
Poolse collega hierover in gesprek gaan en de zorgen vanuit mensenrechtenkader en
de inconsistentie met het Europese migratiepact hierin meenemen?

De leden van de SP-fractie zien ten slotte nog een aantal ontwikkelingen en zorgen
in Libanon. De machtswissel in Syrië brengt veel teweeg. Allereerst omdat er veel
Syriërs worden gehuisvest in Libanon. Weliswaar laait de discussie op over hoe veilig
Syrië is voor sommige vluchtelingen. Tegelijkertijd zijn er bijna 90.000 mensen juist
na de machtswissel gevlucht naar Libanon, onder wie veel vrouwen en kinderen. Ook
relevant is dat er een nieuwe president in Libanon. Is de Minister bereid om mee te
werken aan hersteld contact tussen Nederland en Libanon, ook over de kwestie van vluchtelingen?
Op welke manier wordt Libanon momenteel gesteund in de huisvesting van een groot aantal
vluchtelingen? Deze leden lezen dat Duitsland gaat werken met tijdelijke reisvergunningen
voor Syrische vluchtelingen in Duitsland om Syrië te bezoeken en te kijken of hier
iets op te bouwen valt voor de vluchteling, zonder per direct de status en procedure
in Duitsland zelf te verliezen. Hoe kijkt de Minister aan tegen dit idee?

II Antwoord/reactie van de Minister