Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Postma over het onderzoek van het Nibud, in opdracht van de Mobiliteitsalliantie

Antwoord van Staatssecretaris Jansen (Infrastructuur en Waterstaat), mede namens de
Minister van Klimaat en Groene Groei (ontvangen 18 november 2024). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 393.

Vraag 1

Bent u bekend met het onderzoek van het Nibud, in opdracht van de Mobiliteitsalliantie,
waaruit blijkt dat lagere en modale inkomens getroffen worden door vervoersarmoede?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe groot schat u het deel van de bevolking in, dat geen toegang heeft tot betaalbare
mobiliteit precies in?

Antwoord 2

Hierover is geen precies getal te noemen. Bij onderzoekers is hier ook nog geen consensus
over.

Vraag 3

Erkent u de ontwrichtende gevolgen voor de samenleving als grote groepen Nederlanders
zich niet kunnen permitteren om bijvoorbeeld naar het werk, ziekenhuis, een sollicitatiegesprek,
of familieleden te reizen?

Antwoord 3

Het is belangrijk dat iedereen in Nederland werk, voorzieningen, vrienden en familie
goed kan bereiken. Dat is van belang voor de Nederlandse economie en het welzijn in
Nederland. Daarom heeft de betaalbaarheid van mobiliteit de volle aandacht.

Vraag 4

Welke maatregelen wilt u nemen die ervoor zorgen dat deze groep weer toegang krijgt
tot betaalbare mobiliteit, per auto of met het openbaar vervoer, en op welke termijn?

Antwoord 4

Specifiek voor openbaar vervoer zijn met de «Bikkergelden» de tariefsverhoging van
2024 in het regionaal ov structureel voorkomen. Het is tevens gelukt de extra tariefsverhoging
van 2025 bij de NS deels te voorkomen (Kamerstukken 23 645, nr. 811 en 29 984, nr. 1207). Daarnaast bieden vervoerders in Nederland al verschillende kortingsproducten voor
verschillende doelgroepen waarmee voordeliger kan worden gereisd. En hebben verschillende
gemeenten en provincies een speciaal aanbod ontwikkeld voor minima. Hierover is de
Kamer geïnformeerd in een eerdere brief (Kamerstuk 23 645, nr. 813). In NOVB-verband is gesproken over de mogelijke multimodale kortingsproposities
zoals het NL-ticket, waarover de Kamer recent is geïnformeerd (Kamerstuk 23 645, nr. 828).

Het bouwen van woningen nabij werk en voorzieningen zoals zorg en onderwijs helpt
om reisafstanden kort te houden en het reizen daarmee betaalbaar te maken. Met de
middelen voor infrastructuur en woningbouw willen we dan ook op nabijheid inzetten.

Voor de strijd tegen vervoersarmoede zijn niet alleen de kosten van vervoer relevant,
maar ook de inkomens van huishoudens. Daarom zet het kabinet in op het verbeteren
van de koopkracht zodat iedereen erop vooruitgaat.

Vraag 5

Hoe schat u de effecten in van de maatregelen van ETS-2 en andere energiemaatregelen
die we nemen, op de betaalbaarheid van vervoer voor laag- en middeninkomens?

Antwoord 5

Per 2027 wordt het emissiehandelsystematiek (ETS) uitgebreid naar de gebouwde omgeving
en het wegvervoer. Dit betekent dat er een additionele heffing op de kostprijs van
fossiele brandstoffen voor burgers en de meeste bedrijven in deze sectoren zal komen.
Dit leidt naar verwachting tot een prijsstijging van benzine en diesel van 11 à 12
cent per liter2. In 2023 is Europese wetgeving aangenomen ter oprichting van een Social Climate Fund
(SCF). Het SCF heeft als doel om kwetsbare groepen te ondersteunen die geraakt worden
door de uitbreiding van ETS naar de gebouwde omgeving en het wegvervoer. Nederland
heeft tot juli 2025 om hiervoor plannen in te dienen bij de Europese Commissie. Het
kabinet verkent interdepartementaal de mogelijkheden en zal de Tweede Kamer begin
volgend jaar informeren over het SCF.