Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Inge van Dijk over het artikel 'Grote zorgen over nieuwe regels voor toeristen in Spanje'

Antwoord van Minister Van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 21 oktober
2024).

Vraag 1

Kunt u uiteenzetten op basis van welke Europese regelgeving Spanje deze registratie
kan vormgeven?1

Antwoord 1

Het nieuwe informatieregister in Spanje werd ingevoerd als onderdeel van een koninklijk
besluit in 20212. Het doel is om de veiligheid van burgers en de openbare orde te vergroten door potentiële
dreigingen van terrorisme en andere misdrijven die verband houden met georganiseerde
misdaad aan te pakken. Als onderdeel van deze nieuwe regelgeving moeten accommodaties,
zoals hotels en toeristische platforms, gedetailleerde klantgegevens verzamelen, waaronder
creditcardgegevens die worden gebruikt voor betalingen. De accommodaties vragen deze
gegevens van de toeristen die bij hen verblijven en leveren het vervolgens aan bij
het hiervoor ingestelde centrale register.

Vraag 2

Ziet u in deze registratie enige overlap met het politiek en maatschappelijke debat
om arbeidsmigranten uit de Europese Unie (EU) in Nederland beter en sneller te registeren?
Zo nee waarom niet?

Antwoord 2

Ja, de overlap zit in het hebben van zicht op wie er in het land is. Het gaat echter
wel om verschillende onderwerpen. De nieuwe Spaanse regelgeving gaat over regelgeving
op grond waarvan accommodaties gegevens over hun klanten (toeristen) moeten verstrekken
aan de overheid, met het oog op het tegengaan van terrorisme en andere misdrijven.

Het debat over arbeidsmigranten in Nederland gaat over het tegengaan van misstanden
rondom arbeidsmigranten. Het gaat hierbij over onderwerpen als werkomstandigheden,
huisvesting en registratie in de Basisregistratie Personen (BRP).

Verbetering van de positie van arbeidsmigranten in Nederland heeft voor dit kabinet
prioriteit. Hier wordt onder andere aan gewerkt naar aanleiding van de aanbevelingen
van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten, waaronder de aanbeveling ter verbetering
van registratie van arbeidsmigranten in de BRP. U wordt hier binnenkort via de gebruikelijke
jaarrapportage nader over geïnformeerd.

Vraag 3

Vanuit het Unierecht, de Verblijfsrichtlijn, geldt toch dat EU-arbeidsmigranten de
eerste drie maanden niet verplicht kunnen worden zich te registeren? Hoe verhoudt
zich dit tot deze verplichte registratie als toerist in Spanje?

Antwoord 3

Uit de Burgerschapsrichtlijn van de EU3 volgt inderdaad dat lidstaten bij een verblijf van korter dan drie maanden EU-burgers
niet kunnen verplichten om zich te laten inschrijven bij de bevoegde autoriteiten
van de plaats van verblijf. Dit volgt ook uit nader onderzoek in opdracht van het
Ministerie van BZK dat in september 2022 richting de Kamer is gestuurd.4

Hier lijkt bij de in het bericht genoemde nieuwe Spaanse regelgeving geen sprake van.
Toeristen verstrekken hierbij enkel hun gegevens aan bijvoorbeeld de accommodatie.

Vraag 4

Bent u van mening dat dit een gerechtvaardigd verschil is of bent u van mening dat
er geen verschil zou moeten zijn tussen de registratie van toerisme of arbeidsmigranten
binnen de EU?

Antwoord 4

Ik zie geen ongerechtvaardigd verschil. De nieuwe regelgeving die in Spanje wordt
geïntroduceerd met het oog op het tegengaan terrorisme en andere misdrijven heeft
enige overlap met de verplichting die we in Nederland kennen voor het bijhouden van
een nachtregister. Deze verplichting geldt voor personen die een nachtverblijf aanbieden.
Het gaat voornamelijk om campings, hotels, vakantiehuizen en vakantieparken. Hierin
moeten naam, woonplaats, dag van aankomst en de dag van vertrek bijgehouden worden
van de hoofdboeker. Het doel van deze administratieve verplichting is nader vastgesteld
en hangt vooral samen met de openbare orde.

Vraag 5

Zie u in deze verplichte registratie in Spanje mogelijkheden om dit ook van toepassing
te verklaren op arbeidsmigranten uit de EU in Nederland dan wel om hierover in de
EU opnieuw het debat te voeren over betere en snellere registratie van arbeidsmigranten
uit EU in Nederland?

Antwoord 5

Zoals in de beantwoording op vraag vier is geschetst, kent Nederland op dit moment
al een verplichting op het bijhouden van een nachtregister voor personen die een nachtverblijf
aanbieden ten behoeve van de openbare orde. Het Ministerie van BZK verkent op dit
moment in samenwerking met de VNG of gegevens uit het nachtregister gebruikt kunnen
worden voor de verbetering van de registratie van arbeidsmigranten in de BRP. Daarnaast
schrijft de VNG een instructie voor gemeenten over hoe ze onder andere kunnen omgaan
met het delen van gegevens binnen hun gemeente.