Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Inge van Dijk over het bericht ‘Rechter vreest nieuw toeslagenschandaal’

Antwoord van Staatssecretaris Achahbar (Financiën) (ontvangen 9 oktober 2024). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 189.

Vraag 1

Wat vindt u van de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam, dat de opstelling van de
Belastingdienst en Raad van State inzake de notariële-akte-eis bij informele schulden
een herhaling lijkt te zijn van hoe het toeslagenschandaal begon: de Belastingdienst
die zich rigide opstelt en daarin uiteindelijk gelijk krijgt van de Raad van State,
waarbij naar oordeel van deze rechtbank wederom te weinig oog voor de praktijk van
de alledaagse werkelijkheid is?1

Antwoord 1

Door de opname van de hardheidsclausule in artikel 9.1 Wet hersteloperatie toeslagen
(Wht) heeft de wetgever bewust ruimte geboden aan bestuursorganen om af te wijken
van bepaalde onderdelen in de Wht als toepassing daarvan tot een zeer onbillijke uitkomst
leidt2. De hardheidsclausule kan ook worden toegepast als het niet overnemen van een informele
schuld zou leiden tot een schrijnende situatie met een zeer onbillijke uitkomst.

Vraag 2, 3 en 4

Wat vindt u van de kritiek van de rechter die luidt dat: «de mogelijkheden voor erkende
gedupeerden om gecompenseerd en/of geholpen te worden zijn een wirwar geworden van
zeer langdurige procedures»?

Hoe wilt u gehoor geven aan de oproep van de Amsterdamse rechter om het niet zo ver
te laten komen dat we over een paar jaar een tweede parlementaire enquête hebben over
de toeslagenaffaire, maar nu over de afhandeling ervan?

Wat ziet u voor oplossingen om de patronen te doorbreken van een te rigide opstelling
van de overheid in alle onderdelen van de hersteloperatie van het toeslagenschandaal,
zodat gedupeerden eindelijk het gevoel krijgen hersteld te worden?

Antwoord 2, 3 en 4

Ik ben me ervan bewust dat veel gedupeerde ouders de hersteloperatie als een langdurige
procedure ervaren. Er zijn inmiddels meerdere compensatieregelingen voor verschillende
groepen die te maken hebben gehad met de problemen met de kinderopvangtoeslag (ouders,
ex-toeslagpartners, kinderen, nabestaanden). Deze regelingen zijn er allemaal op gericht
om ruimhartig te compenseren voor gemaakte fouten en geleden schade te vergoeden.

Het is de ambitie van dit kabinet dat uiterlijk eind volgend jaar alle ouders hun
integrale beoordeling hebben gekregen. Op dit moment geldt dat al voor ruim 50.000
van ruim 69.000 aangemelde ouders de integrale beoordeling is afgerond. Uiterlijk
eind 2027 hebben ook de laatste ouders die recht op aanvullende compensatie van de
werkelijke schade zijn gecompenseerd.3

Ook hebben alle gedupeerde ouders en ex-toeslagpartners recht op de schuldenaanpak.
Inmiddels is 96% van de publieke schulden van gedupeerde ouders en (ex)toeslagpartners
kwijtgescholden en 94% van de opeisbare betalingsachterstanden op private schulden
overgenomen. Naast het financieel herstel en de brede ondersteuning door gemeenten
staat het herstel op emotioneel vlak en mentaal welzijn de komende jaren in de hersteloperatie
centraal. Ook hier gaat het kabinet nadrukkelijk op inzetten.