Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van lid Crijns over het bericht 'Gesloten jeugdhulp in Fryslân komt terug: vijf opvangplekken in Drachten'

Antwoord van Staatssecretaris Karremans (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
7 oktober 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel: «Gesloten jeugdhulp in Fryslân komt terug: vijf opvangplekken
in Drachten»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Waarom wordt er gekozen voor het heropenen van gesloten jeugdhulp in Fryslân?

Antwoord 2

Na de sluiting van de locatie Woodbrookers zijn Friese kinderen met een gesloten machtiging
bij collega-instelling Elker in Groningen geplaatst. Dat laat zien dat er nu nog behoefte
is aan jeugdhulpplaatsen waar vrijheidsbeperkende maatregelen – indien nodig – ingezet
kunnen worden. Daarom zijn Jeugdhulp Friesland en de Friese gemeenten, verenigd in
Sociaal Domein Fryslân (SDF) een contract overeengekomen voor tien plaatsen gesloten
jeugdhulp. Dat contract loopt tot en met 31 december 2025.

Vraag 3

Hoe waarborgt u dat de misstanden, zoals het gebruik van pijnprikkels en het plaatsen
van jongeren in isoleercellen, die eerder bij Woodbrookers voorkwamen, niet zullen
terugkeren bij de nieuwe locatie in Drachten?

Antwoord 3

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de kwaliteit. De IGJ
volgt de ontwikkelingen bij de nieuwe locatie in Drachten. Vanwege het geïntensiveerde
toezicht afgelopen jaren bij Jeugdhulp Friesland (locatie Woodbrookers) heeft de IGJ
besloten na zes maanden een entreetoets uit te voeren. Dat is het toezicht op een
aantal basiseisen voor een veilig en verantwoord behandelklimaat dat de IGJ uitvoert
bij instellingen die starten met gesloten jeugdhulp.

Vraag 4

Hoe past het openen van nieuwe gesloten jeugdhulp in Fryslân in de visie om in 2030
geen kinderen meer in gesloten inrichtingen te hebben?

Antwoord 4

De afbouw van de «oude» gesloten jeugdhulp ging afgelopen twee jaar in Friesland,
noodgedwongen en onvoldoende beheerst, te snel naar nul. Daardoor ontstond er een
lacune in het zorglandschap. In Friesland is nu nog behoefte aan jeugdhulpplaatsen
waar vrijheidsbeperkende maatregelen – indien nodig – ingezet kunnen worden.Een tussenstap
is dus noodzakelijk zodat er een voorziening in Friesland aanwezig is waar jeugdigen
met een machtiging in de gesloten jeugdhulp terecht kunnen. Anders zou er structureel
uitgeweken moeten worden naar locaties in overige delen van het land. Daarom is deze
nieuwe locatie geopend. Dat is geen grootschalige voorziening, maar juist een kleinschalige
woonvoorziening in een zo thuis mogelijke omgeving voor maximaal vijf jeugdigen met
als uitgangspunt dat vrijheidsbeperkende maatregelen zo min mogelijk toegepast worden
en enkel ter bescherming van de jeugdige zelf of de directe omgeving.

De vrijheidsbeperkende maatregelen worden zo licht als mogelijk ingezet. Denk daarbij
aan het tijdelijk beperken van het gebruik van bijvoorbeeld sociale media op de telefoon,
of het afzonderen van de jeugdige voor een zo kort mogelijke tijdsduur in een veilige,
maar huiselijke kamer. Het inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen gaat altijd
in overleg met ouder(s)/verzorger(s) en de jeugdige.

Het doel is en blijft om in 2030, of indien mogelijk eerder, bij nul gesloten plaatsingen
te komen.

Vraag 5

Bent u voornemens om ervoor zorgen dat de nieuwe locatie in Drachten voldoende toezicht
krijgt, om te voorkomen dat dezelfde fouten worden gemaakt als bij eerdere gesloten
jeugdzorglocaties? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

De IGJ houdt toezicht op de kwaliteit. De IGJ voert na zes maanden een entreetoets
uit op de nieuwe locatie in Drachten.