Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Nispen, Mohandis, Inge van Dijk, van Eijk en Paulusma over de aanpak van misstanden in de danswereld

Antwoord van Staatssecretaris Karremans (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede
namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ontvangen 3 oktober 2024).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 2227.

Vraag 1

Bent u reeds op de hoogte (gebracht) van het langlopende en intense dossier dansmisbruik,
waarbij gedupeerden na jarenlange misstanden nu ervaren dat tegemoetkoming, excuses
en traumazorg uitblijven?

Antwoord 1

Ja, de Minister van OCW en ik zijn op de hoogte gesteld van dit gevoelige dossier
en vinden het afschuwelijk wat de slachtoffers is overkomen. De maatregelen die door
onze voorgangers in gang zijn gezet zullen we daarom met overtuiging verder uitwerken.
Onlangs nog heeft het kabinet een Ethische Commissie Dansen en een Opvolgingscommissie
Dansen ingesteld.

Vraag 2 en 3

Kunt u zich voorstellen dat de antwoorden van uw voorganger op de Kamervragen van
2 juli 2024 uiterst kil zijn overgekomen bij de slachtoffers? Waar komt deze koude
beantwoording vandaan? Met wie is er gesproken ter voorbereiding van de beantwoording
van deze Kamervragen?1

Waarom antwoordde uw voorganger op de vraag over de opmerkingen van slachtoffers dat
de problemen alleen op papier worden opgelost, VWS de zorgplicht niet nakomt, er weinig
vertrouwen is in de alliantie en de meldpunten, en de zwijgcultuur en machtsmisbruik
in stand worden gehouden, dat u «een ander signaal vanuit het veld beluistert, vertegenwoordigd
door de Alliantie», en dat beeld niet herkent? Deelt u de mening dat u serieuze zorgen
van slachtoffers niet kunt negeren door slechts naar de Alliantie te luisteren? Dat
de danssector andere geluiden afgeeft dan de vele slachtoffers die uit de sector zijn
wil toch niet zeggen dat de vele slachtoffers die de sector uit zijn, niet gehoord
en gezien zouden moeten worden, dat deze geen excuses, tegemoetkoming en traumazorg
verdienen?

Antwoord 2 en 3

Het is belangrijk dat de zorgen van de slachtoffers serieus worden genomen.

In de periode na het uitkomen van het rapport Schaduwdansen (mei 2023) is door onze voorgangers met verschillende groepen het gesprek gevoerd,
ook met (voormalige) dansers die kritisch zijn ten aanzien van het ingezette traject
met de Alliantie Dans Veilig.

De uitkomsten van deze gesprekken zijn gebruikt bij het inrichten van het proces en
zijn onder meer mede aanleiding geweest voor het instellen van twee commissies: de
Opvolgingscommissie Dansen en de Ethische Commissie Dansen2. De opvolgingscommissie beoordeelt in hoeverre de aanbevelingen uit Schaduwdansen
voldoende worden opgevolgd. De ethische commissie voert gesprekken met de deelnemers
in het traject en buigt zich over eventuele andere ethische kwesties die boven komen.
In de opvolgingscommissie nemen ook dansers deel.

Het is wenselijk dat in het traject om te komen tot verbeteringen in de sector, dit
gesprek vanuit de sector zelf wordt gevoerd. Daarom heeft de Alliantie Dans Veilig
expertgroepen met daarin onder andere dansers samengesteld. De expertgroepen hebben
als doel om verbeteringen te bevorderen op een aantal belangrijke onderwerpen. De
werving voor de deelname hieraan stond open voor alle dansers.

Vraag 4

Vindt u echt dat alles op alles wordt gezet om de misstanden in de toekomst te voorkomen
en slachtoffers op alle fronten herstel te bieden en uitvoering te geven aan de aangenomen
Kamermoties?

Antwoord 4

Ja. De danssector bestaat uit veel verschillende disciplines. Van dansen binnen een
(sport)bond, kleinere commerciële (dans)scholen, culturele dansgezelschappen, showbizz
industrie tot aan een ballet- of kunstopleiding. Dit maakt de sector divers en complex.
De rol en invloed van de bonden in de danswereld is relatief beperkt en hun verantwoordelijkheid
voor individueel grensoverschrijdend gedrag is gering. Vanwege de versnippering die
in het onderzoek wordt geconstateerd is de Alliantie Dans Veilig opgericht om gezamenlijk
te werken aan een veilige dans- en werkomgeving. De Alliantie bestaat uit vijftien
(koepel)organisaties en wordt ondersteund en geadviseerd door een veelheid aan dansers
en experts om samen aan de opvolging van de aanbevelingen te werken. De Alliantie
ontvangt hiervoor subsidie van het Rijk. De Alliantie is erop gericht misstanden in
de toekomst te voorkomen en heeft ook namens de sector een campagne ontwikkeld met
een boodschap waarin het leed van de dansers wordt erkend.

Vraag 5

Bent u bereid zelf het gesprek aan te gaan met gedupeerden die hier een heel ander
beeld bij hebben?

Antwoord 5

De voormalig Staatssecretaris van Cultuur en Media en voormalig Minister voor Langdurige
Zorg en Sport hebben het afgelopen jaar reeds meermaals met slachtoffers gesproken,
wat zij als indrukwekkend en moedig van de slachtoffers hebben ervaren. De uitkomsten
van deze gesprekken zijn gebruikt bij het inrichten van het proces en zijn onder meer
mede aanleiding geweest voor het instellen van twee commissies. Het is belangrijk
het proces ook nu zorgvuldig te doorlopen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat een tegemoetkoming en traumazorg terechte verzoeken zijn, die
ook in andere sectoren geboden zijn na ernstige misstanden? Want kunt u doen om er
voor te zorgen dat dit er alsnog gaat komen? Waarom zou dit niet voor slachtoffers
gerealiseerd kunnen worden?

Antwoord 6

De Minister van OCW en ik zijn ervan doordrongen dat de gebeurtenissen die de slachtoffers
hebben meegemaakt, traumatisch kunnen zijn geweest. Goede professionele (na)zorg is
nodig. Binnen de verzekerde zorg kunnen dansers na een doorverwijzing door de huisarts
terecht binnen de psychologische zorg die geboden worden door het ARQ Nationaal Psychotrauma
centrum. Dit is een overkoepelende organisatie over de organisaties ARQ Centrum’45
en ARQ IVP. ARQ Centrum’45 is gevestigd in Oegstgeest en biedt op die locatie derdelijns
traumazorg aan complexe zorgvragers. Veelal aan (oud) militairen, brandweer en politie.
ARQ IVP werkt met een landelijk dekkend netwerk van klinisch psychologen die psychologische
zorg verlenen aan minder complexe zorgvragers. Voor de minder complexe zorgvragen
heeft de Alliantie Dans Veilig een samenwerkingsovereenkomst gesloten met ARQ IVP
zodat dansers in hun eigen regio versneld terecht kunnen bij een psycholoog uit het
netwerk van ARQ IVP. De Alliantie ontwikkelt (met input van slachtoffers) samen met
ARQ IVP een training voor de aangesloten therapeuten om hun context specifieke kennis
te vergroten. Zowel Mores, CVSN en overige vertrouwenspersonen binnen de danssector
worden door de Alliantie Dans Veilig geïnformeerd over de mogelijkheid om gebruik
te maken van dit netwerk.

Wat betreft een tegemoetkoming aan slachtoffers is dat aan de sector zelf. Dat is
hier niet de rol van de overheid. Als het gaat om individuele zaken en compensatie
kennen we in Nederland het strafrecht en het burgerlijk recht, waarop slachtoffers
een beroep kunnen doen.

Vraag 7

Waarom is de vaststelling dat professionals aangeven dat «dansers in de meeste gevallen
geen hoog specialistische zorg nodig hebben en vaak eerder gebaat zijn bij lokale
zorg of ondersteuning» leidend? Erkent u dat er wel degelijk dansers zijn die wel
hoog specialistische zorg nodig hebben omdat anders ernstige trauma’s gebagatelliseerd
worden? Wat kan er voor hen gedaan worden?

Antwoord 7

Dansers kunnen binnen de reguliere hoog specialistische zorg (ARQ Centrum ’45) terecht
met een doorverwijzing door de huisarts. Voor minder complexe zorgvragen kunnen dansers
terecht bij een lokale therapeut aangesloten bij het netwerk van ARQ IVP. De onlangs
gesloten samenwerkingsovereenkomst tussen de Alliantie en ARQ IVP zie ik als positief.

Vraag 8

Waarom is ook de klokkenluider op geen enkele manier tegemoet gekomen, gesteund en
beschermd?

Antwoord 8

Zoals u in de beantwoording op vragen 2, 3 en 5 kunt lezen is door de voormalig Staatssecretaris
van Cultuur en Media en voormalig Minister voor Langdurige Zorg en Sport een aantal
malen gesproken met dansers die slachtoffer zijn geweest van grensoverschrijdend gedrag,
waaronder ook met klokkenluiders. Over individuele gesprekken doen we geen uitspraken.

Voor ondersteuning in de vorm van zorg, zie het antwoord op de vragen 6 en 7.

Vraag 9

Bent u bereid om met een frisse blik naar het rapport en alle Kamervragen te kijken,
de documentaire «Dansen voor je leven» te bekijken, met de klokkenluider en andere
dansers in gesprek te gaan en opnieuw te bezien wat er voor hen gedaan kan worden
om dit trieste dossier goed af te sluiten?

Antwoord 9

De documentaire Dansen voor je leven is aangrijpend. Verbeteringen hebben daarnaast
ook tijd nodig. Op dit moment wordt hieraan gewerkt door de partijen en dansers die
zijn aangesloten bij de Alliantie Dans Veilig. De Minister van OCW en ik blijven betrokken
bij de inspanningen.