Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Piri en Boswijk over de dreigende sluiting van het Walaardt Sacré Kamp in Huis ter Heide

Antwoord van Minister Faber – Van de Klashorst (Asiel en Migratie), mede namens de
Staatssecretaris van Defensie (ontvangen 1 oktober 2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2023–2024, nr. 1972.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de voorgenomen sluiting van het Walaardt Sacré Kamp in Huis
ter Heide, dat sinds de zomer 2021 fungeert als opvanglocatie voor Afghaanse vluchtelingen
en hun gezinsleden?1

Antwoord 1

Het Walaardt Sacré Kamp (WSK) zal niet worden gesloten, maar wordt in september 2024
weer volledig in gebruik genomen door Defensie.

Vraag 2

Kunt u een stand van zaken geven wat betreft de invulling van het Walaardt Sacré Kamp
na 1 juli 2024?

Antwoord 2

Het COA en het Ministerie van Justitie en Veiligheid zijn in het voorjaar van 2024
met Defensie een geleidelijke afbouw van WSK als opvanglocatie voor asielzoekers richting
september 2024 overeengekomen. Het COA en de gemeente hadden graag de locatie behouden
voor de opvang, maar Defensie gaat de kazerne in 2024 weer gereed maken voor de groeiende,
eigen organisatie. De kazerne maakt onderdeel uit van de transformatie van het vastgoed
van Defensie, het programma dat is opgezet voor de uitvoering van het Strategisch
Vastgoedplan (SVP) 2022. Met dit programma gaat Defensie de operationele gereedstelling
verhogen en de werk- en woonomstandigheden op kazernes verbeteren.

Vraag 3

Klopt het dat na 1 juli 2024 er geen ruimte meer is voor de verlening van de asielopvang
in het Walaardt Sacré Kamp? Zo ja, kunt u toelichten hoe u tot dit besluit bent gekomen?

Antwoord 3

Zoals aangegeven in de beantwoording op Kamervragen (2023Z19973 d.d. 12 december 2023) was vanaf het begin duidelijk dat de opvang op de locatie
van tijdelijke aard zou zijn, Defensie heeft deze locatie immers nodig voor legering,
training en logistieke ondersteuning.

In samenspraak met de gemeente Zeist is de opvanglocatie op het WSK in augustus 2021
geopend voor het opvangen van Afghaanse asielzoekers. De meeste bewoners hebben inmiddels
een vluchtelingenstatus en zijn in afwachting van definitieve huisvesting in een gemeente
in Nederland. Het is de verwachting dat voor deze personen in 2024 huisvesting zal
worden gerealiseerd en dat de bezetting daarmee snel afneemt.

Vraag 4

Is er vervangende huisvesting, medische zorg en onderwijs voor de Afghaanse vluchtelingen
gevonden die nu verblijven in het Walaardt Sacré Kamp? Zo ja, betreft dit een permanente
oplossing?

Antwoord 4

De Afghaanse vluchtelingen zijn ondergebracht op andere locaties in het land. Op deze
locaties is toegang tot medische zorg. Bij de overplaatsing wordt rekening gehouden
met schoolgaande kinderen zodat zij onderwijs kunnen blijven volgen.

Vraag 5

Welke gesprekken en bestuurlijke overleggen hebben er plaatsgevonden inzake de ingebruikname
van het Walaardt Sacré Kamp tot nu toe en wat waren de resultaten van die gesprekken?

Antwoord 5

Defensie, provincie Utrecht, gemeenten Amersfoort, Leusden, Soest en Zeist, Utrecht
en de waterschappen (Vallei en Veluwe/ het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden)
zijn met elkaar in overleg om te komen tot een samenwerking met betrekking tot het
toekomstig gebruik van het gebied. De vastgoedontwikkelingen van Defensie in de omgeving
van Soesterberg (inclusief Camp New Amsterdam (CNA) en Walaardt Sacré Kamp (WSK))
zijn onderdeel van deze samenwerking.

Momenteel wordt gewerkt aan een bestuurlijk akkoord waarin de gebiedspartners met
elkaar vastleggen dat zij door middel van een ontwerpend onderzoek toewerken naar
een gezamenlijk gebiedsperspectief, waarin de verschillende opgaven in samenhang worden
uitgewerkt. Ter voorbereiding op dit akkoord zijn de raads- en statenleden recent
rondgeleid op de verschillende defensielocaties, waaronder ook op CNA.

Vraag 6

Welke onderzoeken heeft u uitgevoerd naar de mogelijkheden van het verlengen van de
asielopvang op het Walaardt Sacré Kamp? Heeft u bijvoorbeeld gekeken naar de mogelijkheid
om een deel van het terrein beschikbaar te stellen voor de asielopvang of de mogelijkheid
om de kinderen het schooljaar af te laten maken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Defensie heeft de asielopvang op het Walaardt Sacré Kamp meerdere malen verlengd.
Daarbij is telkens gekeken naar de mogelijkheden die er zijn om tijdelijk te ondersteunen.
Dit heeft niet geleid tot een oplossing waarbij de asielopvang langdurig op deze locatie
kan worden verlengd, vanwege de opgave die Defensie zelf heeft op het gebied van gereedstellen.

Vraag 7

Hoe staat het met de uitbreiding van de werkzaamheden op het naastgelegen Camp New
Amsterdam, waardoor het Walaardt Sacré Kamp nodig is voor legering, facilitaire en
andere ondersteunende functies?

Antwoord 7

In de afgelopen jaren heeft Defensie het gebruik van CNA geïntensiveerd. Dit wordt
in de komende periode voortgezet. Het naastgelegen WSK is benodigd voor legering,
training en logistieke ondersteuning van de eenheden die op het CNA zijn gehuisvest.
Verdere toekomstige uitbreidingen van CNA en ontwikkelingen ten aanzien van WSK, zijn
tevens afhankelijk van de uitkomsten van het hiervoor genoemde ontwerpend onderzoek.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u in het licht van de opvangcrisis het terugtrekken van deze Rijksgronden
en daarmee van honderden plekken in een goed functionerende en in de omgeving ingebedde
opvang?

Antwoord 8

Defensie heeft de kazerne nodig voor de eigen groeiende organisatie. In een tijd van
toenemende dreiging is het van belang dat Defensie haar taken kan blijven uitvoeren
en intensiveren. Daarbij zou deze locatie in eerste instantie al per 1 januari 2024
gesloten worden. Op 21 december jl. is door uw Kamer een motie aangenomen waarin u
het kabinet verzoekt om te onderzoeken of er een mogelijkheid is om de locatie langer
open te houden, of om het afbouwpad naar sluiting te verlengen.2 Deze wens werd ook gedeeld door het COA en de gemeente Zeist. In het verlengde van
deze motie zijn het COA en Justitie en Veiligheid met Defensie een geleidelijke afbouw
richting juli 2024 overeengekomen. Later is dit verlengd tot medio augustus, waarna
dit nogmaals is verlengd tot begin september. Inmiddels vinden op het WSK werkzaamheden
plaats om de locatie weer door Defensie in gebruik te nemen.

Defensie streeft ernaar de ruimte die Defensie heeft zo optimaal mogelijk te benutten.
Defensie kijkt samen met JenV naar mogelijkheden om, binnen die ruimte, tijdelijke
opvanglocaties te realiseren.