Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bontebal over het bericht ‘Starmer begint zijn ‘reset’ met EU, Brexiteers vrezen dat hij het VK er weer ‘in rommelt’

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 1 oktober 2024). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 2511.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat de Britse premier Starmer en de Duitse Bondskanselier
Scholz gaan onderhandelen over een bilateraal verdrag over thema’s als defensie, migratie,
technologie, wetenschapen jongerenmobiliteit?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het positief is dat de Britse premier Starmer zich inzet voor
nieuwe bilaterale partnerschappen en verdragen met Europese Unie (EU)-lidstaten als
Frankrijk en Duitsland?

Antwoord 2

Het kabinet verwelkomt de hernieuwde betrokkenheid van het VK met de EU en haar lidstaten.
Het VK is en blijft voor NL een belangrijke partner als buurland, NAVO-bondgenoot,
G7-lid en permanent lid van de VN Veiligheidsraad. De illegale grootschalige Russische
invasie van Oekraïne heeft het belang van nauwere samenwerking op het Europese continent
verder onderstreept. Het kabinet kijkt daarom positief naar het versterken van zowel
de bilaterale relatie als de betrekkingen tussen de EU en het VK, met inachtneming
van de bestaande EU-VK verdragen en het behouden van de integriteit van de interne
markt.

Vraag 3

Zijn ook vanuit het Nederlandse kabinet inmiddels initiatieven genomen tot zo’n veel
intensievere bilaterale afstemming met het Verenigd Koninkrijk op zulke belangrijke
thema’s?

Antwoord 3

De bilaterale relatie tussen Nederland en het VK is sterk en is onderhevig aan een
positief momentum sinds implementatie van het Windsor Raamwerk. Het kabinet zet onverminderd
in op het bestendigen van de samenwerking met het VK en staat open voor het intensiveren
van de relatie. Momenteel is er een NL-VK-verklaring – in 2022 ondertekend – die toeziet
op samenwerking op het gebied van veiligheid, energie en klimaat, migratie, duurzame
ontwikkeling en humanitaire hulp en multilaterale samenwerking.

Ook zet Nederland zich in voor bilaterale samenwerking op het terrein van wetenschap
en onderwijs. Tussen Nederlandse en Britse kennisinstellingen bestaan van oudsher
stevige banden en een intensieve uitwisseling. Een groot deel van de wetenschappelijke
samenwerking vindt plaats binnen het Europese kaderprogramma voor Onderzoek en Innovatie,
Horizon Europe, waaraan het VK sinds 2024 weer geassocieerd is.

Het Verenigd Koninkrijk en Nederland komen verder regelmatig bijeen in de zogenaamde
«Calaisgroep» (naast het VK en Nederland nemen ook Frankrijk, België, Duitsland en
de Europese Commissie aan deze groep deel) om gezamenlijke uitdagingen bij de aanpak
van irreguliere migratie en mensensmokkel te bespreken. Ook zet het kabinet zich in
voor bilaterale uitwisseling over de aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit.

Nederland en het VK hebben daarnaast een lange geschiedenis wanneer het gaat om defensiesamenwerking.
In februari 2024, en marge van de NAVO DMM (defence Ministers meeting), ondertekende de Minister van Defensie het hernieuwde Joint Vision Statement met haar Britse counterpart. In de overeenkomst staan concrete ambities en doelen
om deze samenwerking in de komende jaren verder te versterken op strategisch, operationeel
en tactisch niveau en daarmee bij te dragen aan de trans-Atlantische en Europese veiligheid.

Jaarlijks houden Nederland en het VK een Strategische Dialoog gericht op het verbreden
en verdiepen van samenwerking op de beleidsterreinen uit de gezamenlijke verklaring.
Ook is er een bilaterale conferentie – de North Sea Neighbours conferentie – gericht
op samenwerking in het bedrijfsleven, het maatschappelijk middenveld, academici, denktanks
en andere stakeholders in de NL-VK relatie. Beide zullen naar verwachting dit najaar
weer plaatsvinden in Londen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het verslag van Minister Veldkamp over de Europese Politieke
Gemeenschap van 18 juli jongstleden belangrijke aanknopingspunten bevat voor een dergelijke
intensivering van de bilaterale relaties met het Verenigd Koninkrijk, ook in het kader
van de Europese Politieke Gemeenschap?

Antwoord 4

Tijdens de bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap (EPG) op 18 juli jl.
benadrukte de toen recent aangetreden premier Starmer open te staan voor versterkte
samenwerking met Europese landen. Zoals hierboven aangegeven verwelkomt het kabinet
de hernieuwde betrokkenheid van het VK.

De EPG biedt een informeel forum voor politiek dialoog tussen Europese landen over
onderwerpen die het continent aangaan. Tijdens de laatste EPG-bijeenkomst is gesproken
over veiligheid, migratie en energie.2 De meerwaarde van de EPG is dat hier van gedachten kan worden gewisseld met een brede
groep landen uit zowel de EU alsook Europese nabuurschapslanden, in aanvulling op
bestaande multilaterale fora en bilaterale relaties.

Vraag 5

Zou, gelet op de thema’s die de Britse premier Starmer in zijn bilateraal overleg
met bondskanselier Scholz en president Macron heeft besproken, het voor de hand liggen
dat ook in de bilaterale relaties met ons land zulke thema’s aan de orde komen? Wilt
u hiertoe het initiatief nemen en de Kamer hierover voor Prinsjesdag informeren?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 6

Wilt u voor zo’n initiatief premier Starmer uitnodigen voor een bezoek aan ons land
in vervolg op zijn gesprekken in Berlijn en Parijs?

Antwoord 6

Er hebben al verschillende gesprekken plaats gevonden tussen de leden van het kabinet
en hun Britse evenknieën; de Minister-President sprak bijvoorbeeld met premier Starmer
en marge van de NAVO-top in Washington. Het kabinet kijkt positief naar het versterken
van de bilaterale samenwerking.