Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Saris over nieuwe problemen bij het UWV

Antwoord van Minister Van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de
Minister-President, Minister van Algemene Zaken (ontvangen 26 september 2924).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel dat Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
(UWV) al 18 jaar de fout in gaat en dat er een hersteloperatie wordt voorbereid van
53.000 dossiers?1

Antwoord 1

Ja, dit bericht is bij mij bekend.

Vraag 2

Wilt u een volledig overzicht geven van alle bekende problemen bij het UWV en mogelijke
hersteloperaties?

Antwoord 2

In de verschillende Kamerbrieven die door mij en mijn ambtsvoorganger(s) aan u zijn
verstuurd, zijn de verschillende kwesties die spelen in en rondom het UWV met uw Kamer
gedeeld. Het gaat daarbij om kwesties rondom de mismatch tussen vraag en aanbod van
sociaal-medische beoordelingen, de dagloonvaststelling en recentelijk de kwaliteit
van de WIA-beoordelingen. Ook middels de jaarlijkse knelpuntenbrieven van UWV is uw
Kamer geïnformeerd over de kwesties die bij UWV spelen of waar zij hun zorgen over
uitspreken.

Zo kunnen er situaties ontstaan waarin grotere groepen mensen onbedoeld worden benadeeld
en waardoor herstelacties nodig zijn. Herstelacties kennen verschillende oorzaken.
Enkele zijn veroorzaakt door foutief handelen door UWV, zoals onjuiste registraties
of verwerking van informatie in systemen. Andere zijn veroorzaakt door bijvoorbeeld
gerechtelijke uitspraken. Bij grote publieke dienstverleners zijn herstelacties onvermijdelijk.
Via de Stand van de Uitvoering informeren we uw Kamer periodiek over de herstelacties
met een grote (maatschappelijke) impact. Volledigheidshalve verwijs ik naar deze brieven
die de afgelopen jaren zijn verstuurd.

Op dit moment wordt er in ieder geval door UWV gewerkt aan de volgende substantiële
herstelacties:

– Opting in (voornamelijk WIA),

– Arbeidsongeschiktheidspensioen (voornamelijk WAO en een kleiner deel WIA),

– WIA Indexatie daglonen,

– WIA Loonloze tijdvakken,

– WW Verblijf buiten Nederland.

Vraag 3

Herinnert u zich dat in het regeerprogramma in de inleiding staat: «Door mensen te
zien, hun problemen te zien en deze te benoemen. En door, wanneer de overheid hierin
een rol heeft, te handelen.»?

Antwoord 3

Ja, deze frase is mij bekend.

Vraag 4

Hoe wordt dat laatste in de praktijk gebracht bij het UWV?

Antwoord 4

UWV werkt de afgelopen jaren op verschillende manieren aan dienstverlening met de
menselijke maat, onder meer op basis van de strategie «ruimte voor menselijke maat
in de dienstverlening». UWV wil zo veel mogelijk aansluiten bij de persoonlijke situatie
en wensen van cliënten en van werkgevers, zodat zij zich gezien, gehoord en geholpen
voelen. Dat houdt in dat UWV oog heeft voor de menselijke maat en waar nodig maatwerk
biedt. Hier is de afgelopen jaren op verschillende manieren aan gewerkt, bijvoorbeeld
via de maatwerkplaatsen, het ontwikkelen van integrale klantreizen en het inzetten
van cliëntondersteuners om mensen met complexe problemen beter te kunnen helpen. Daarbij
worden de ervaringen van cliënten gemonitord met behulp van de Menselijke Maat Monitor.
Ook werkt UVW samen met SZW actief aan het signaleren en oplossen van knelpunten bij
cliënten. Uw Kamer wordt hierover jaarlijks geïnformeerd via de zogenaamde knelpuntenbrief.

Vraag 5

Had in het hoofdlijnenakkoord dan niet hierover iets kunnen en moeten melden?

Antwoord 5

Het hoofdlijnenakkoord is opgesteld door de vier politieke partijen PVV, VVD, NSC
en BBB. In het regeerprogramma, dat door het kabinet Schoof is opgesteld, is een nadere
uitwerking beschreven van hetgeen door de vier politieke partijen als hoofdlijnen
voor het te vormen kabinetsbeleid is gegeven. In de ambities die in het hoofdlijnenakkoord
zijn opgenomen, wordt aangesloten bij het uitgangspunt dat we mensen willen zien,
problemen willen benoemen en – als de overheid daarin een rol heeft – daarnaar te
handelen. Over de hersteloperatie in relatie tot de WIA-indexeringen geldt dat we
de Kamer in de Stand van de uitvoering van juli 2024 hebben geïnformeerd. Samen met
UWV werken we eraan om dit, met oog voor de mensen die het betreft, te herstellen.

Vraag 6

Kunt u een lijst maken van jaarverslagen, knelpuntenbrieven, periodieke rapportages
van de afgelopen 20 jaar die ingetrokken moeten worden omdat zij gewoon onvolledig
en/of onjuist zijn?

Antwoord 6

In de afgelopen jaren heeft UWV in zijn jaarverslagen en knelpuntenbrieven het risico
gesignaleerd voor fouten in de uitvoering als gevolg van onder andere het niet beschikbaar
hebben van voldoende, opgeleide medewerkers en door de complexiteit van wet- en regelgeving,
zoals de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). Daarnaast is in de zesmaandelijkse
Stand van de Uitvoering-brieven gerapporteerd over zaken die niet lopen zoals gewild,
zoals bijvoorbeeld bij fouten bij de indexering van WIA-daglonen (december 2023, juni
2024) of bij het onvoldoende rekening houden met zelfstandig inkomen naast een WIA-uitkering
(december 2022, juni 2023). UWV heeft tot dusverre niet gerapporteerd over onjuistheden
bij het berekenen en vaststellen van de WIA-uitkeringen. Zoals aangegeven in de Kamerbrief
van 4 september jl. zijn de signalen hierover niet op waarde geschat. Zoals eveneens
aangegeven in de Kamerbrief van september betreuren UWV en ik dat ten zeerste.

Ik zie geen aanleiding om brieven en rapportages in te trekken. Dat zou als zodanig
ook geen betekenis hebben. Het is voor mensen die benadeeld zijn vooral van belang
dat de fouten zelf hersteld worden.

Vraag 7

Bent u – de Minister-President – van meer massale fouten, foute algoritmes of vergelijkbare
problemen op de hoogte, die waarschijnlijk hersteld moeten worden? Zo ja, welke?

Antwoord 7

Zoals in het antwoord op vraag 2 ook aangegeven, zijn in de verschillende Kamerbrieven
die door mij en mijn ambtsvoorganger(s) aan u zijn verstuurd zijn de verschillende
kwesties die spelen in en rondom het UWV met uw Kamer gedeeld. Voor zo ver er dus
problemen bekend zijn, zoals bedoeld in deze vraag, dan is die informatie ook met
de Kamer gedeeld.

Vraag 8

Kunt u deze vragen een voor een en binnen een week beantwoorden?

Antwoord 8

De antwoorden zijn zo snel mogelijk verzonden.