Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Ellian over de bezetting, capaciteit en spreiding in de Extra Beveiligde Inrichting

Antwoord van Staatssecretaris Coenradie (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 21 augustus
2024).

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Justitie nam geen enkel risico: Faissal Taghi kwam
met luxe privéjet naar Nederland»1 en «Faissal Taghi, oudste zoon van Ridouan Taghi, jaar na arrestatie vanuit Dubai
uitgeleverd aan Nederland»2.

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de huidige bezetting van de Extra Beveiligde Inrichting gelet op de
grote hoeveelheid absolute criminele kopstukken die daar gedetineerd zijn?

Antwoord 2

De successen in de aanpak van georganiseerde criminaliteit leiden ertoe dat personen
die verdacht worden van zéér ernstige strafbare feiten instromen in detentie. De Dienst
Justitiële Inrichtingen (DJI) is in staat de personen die in de Extra Beveiligde Inrichting
(EBI) horen daar ook daadwerkelijk te plaatsen. Omdat we verwachten dat in de toekomst
het aantal gedetineerden waarvoor plaatsing in de EBI of op een Afdeling Intensief
Toezicht geëigend is toe zal nemen, breiden we de capaciteitsplaatsen flink uit. Zo
wordt de bestaande EBI conform de motie Ellian/Wilders3 in de komende periode met 12 plaatsen uitgebreid en bouwen we een EBI met 24 plaatsen
in het nieuwe Justitieel Complex Vlissingen. Daarmee komen we op 60 EBI-plaatsen in
2030, tegenover 24 nu. Het aantal AIT-plaatsen breiden we uit van 49 nu naar circa
126 in 2030.4

Vraag 3

In hoeverre is het volgens u nu mogelijk om criminele kopstukken in de Extra Beveiligde
Inrichting (EBI) te spreiden zodat zij geen contact met elkaar kunnen hebben?

Antwoord 3

Het is van cruciaal belang dat we criminele kopstukken veilig kunnen detineren. Het
is op dit moment goed mogelijk binnen de EBI te compartimenteren en gedetineerden
te spreiden. Gedetineerden die niet met elkaar mogen communiceren worden niet in één
compartiment geplaatst. Per gedetineerde wordt beoordeeld of deze in een groep activiteiten
van het dagprogramma kan volgen, of dat er te veel veiligheidsrisico’s zijn en de
gedetineerde het dagprogramma alleen moet volgen. Dit wordt mede gebaseerd op informatie
van politie en het Openbaar Ministerie. Als wordt beoordeeld dat een gedetineerde
in een groep activiteiten kan volgen wordt uiteraard zorgvuldig gekeken naar de samenstelling
van die groep. Waar nodig worden aanvullende specifieke maatregelen getroffen.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat een belangrijk gedeelte van de leiding van het criminele samenwerkingsverband
van Ridouan Taghi, inclusief zijn zoon, nu gedetineerd is in de Extra Beveiligde Inrichting?

Antwoord 4

Vanzelfsprekend ben ik verheugd dat politie en justitie erin slagen personen die verdacht
worden van zeer ernstige misdrijven te arresteren. DJI kan op dit moment personen
die voldoen aan de plaatsingscriteria van de EBI daar veilig plaatsen, ook de gedetineerden
die onderdeel uitmaken van één samenwerkingsverband of hiervan verdacht worden. Zie
ook mijn antwoord op vraag 3. Dat neemt niet weg dat we hard werken aan meer spreidingsmogelijkheden
en meer plaatsen, zoals beschreven in mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Herkent en erkent u de onaanvaardbare risico’s die zich voordoen indien criminele
kopstukken of zelfs familieleden in de Extra Beveiligde Inrichting contact met elkaar
kunnen hebben? Zo ja/nee, waarom?

Antwoord 5

Voortgezet crimineel handelen vanuit detentie draait voor een zeer groot deel om communicatie
tussen bepaalde gedetineerden onderling en met de buitenwereld. Daarom is het van
groot belang te realiseren dat er geen contact is tussen gedetineerden van wie op
basis van de informatie van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), het Openbaar
Ministerie en de politie wordt besloten dat zij geen contact met elkaar mogen hebben.
Daar werkt DJI dan ook doorlopend aan. Waar nodig worden aanvullende veiligheidsmaatregelen
getroffen. Zie ook mijn antwoord op vraag 3.

Meer in het algemeen is er de afgelopen jaren een reeks van maatregelen getroffen
om voortgezet crimineel handelen vanuit detentie tegen te gaan. Ik wijs bijvoorbeeld
op de uitbreiding van de plaatsingsgronden voor de EBI, de inrichting en het werk
van Bureaus Inlichtingen en Veiligheid, de oprichting van de Detentie Intelligence
Unit en de beoogde wijziging van de Penitentiaire Beginselenwet.

Vraag 6

Waarom zijn, ondanks herhaaldelijk aandringen van deze leden bij de begrotingsbehandeling
Justitie en Veiligheid van november 2022, geen alternatieve tijdelijke locaties in
beeld gebracht om een enkel crimineel kopstuk te kunnen detineren?

Antwoord 6

Er is in de afgelopen jaren, mede op initiatief van het lid Ellian, onderzocht wat
de mogelijkheden zijn om extra EBI-waardige detentiecapaciteit te realiseren, bovenop
de capaciteit die al in Vlissingen wordt gerealiseerd. Aan de hand van haalbaarheidsstudies
heeft dit uiteindelijk geleid tot het recente besluit om de EBI in Vught uit te breiden
met 12 plaatsen. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de in mijn antwoord op vraag
1 genoemde motie van de leden Ellian en Wilders, zoals ook toegelicht in de Kamerbrief
over georganiseerde criminaliteit tijdens detentie en berechting van 25 juni jl.5

Daar voeg ik graag aan toe dat de EBI de best beveiligde inrichting van Nederland
is. Bij elke plaatsing van een hoogrisicogedetineerde wordt op basis van alle beschikbare
informatie een afweging gemaakt waar de detentie het beste kan worden uitgevoerd.
DJI kan nu binnen de bestaande mogelijkheden de zwaarste categorieën gedetineerden
veilig en waar nodig gecompartimenteerd detineren. In mijn antwoord op vraag 2 heb
ik toegelicht hoe we ervoor zorgen dat dit ook in de toekomst het geval blijft.

Vraag 7

Bent u bereid om zo snel mogelijk, locaties in beeld te brengen die tijdelijk EBI-waardig
gemaakt kunnen worden met organisatorische maatregelen van bijvoorbeeld de Landelijk
Bijzondere Bijstandseenheid, zodat enkele criminele kopstukken van elkaar gescheiden
kunnen worden? Zo ja, binnen welke termijn is dit realiseerbaar?/ Zo nee, hoe gaat
u dan voor spreiding van criminele kopstukken in de Extra Beveiligde Inrichting zorgen?

Antwoord 7

Er wordt doorlopend gekeken naar veilige detentie van de zwaarste categorieën gedetineerden.
Zoals in mijn beantwoording op de overige vragen aangegeven is DJI daar nu ook goed
toe in staat, waar nodig gecompartimenteerd. Met de geplande uitbreiding van de capaciteitsplaatsen,
zoals toegelicht in mijn antwoord op de vragen 2 en 6, werken we hard aan de gewenste
en met het oog op de toekomst benodigde extra mogelijkheden tot plaatsing en spreiding.
Daar richt ik mijn aandacht op. Bovendien is er met onder meer de realisatie van videoverhoorruimten
en een tweede ontsluitingsweg in Vught stevig geïnvesteerd in het veiliger maken van
het berechten en detineren van EBI-gedetineerden voor alle betrokkenen.

Vraag 8

Voert u de motie-Ellian/Wilders met de grootste urgentie uit zodat de Extra Beveiligde
Inrichting op korte termijn met 4 x 3 gecompartimenteerde cellen wordt uitgebreid?
Zo ja/nee, waarom?6

Antwoord 8

Ja. Ik streef ernaar de uitbreiding van de EBI in Vught met 12 plaatsen inclusief
compartimentering voor het einde van 2026 af te ronden.

Vraag 9

Kunt u deze vragen zo snel mogelijk en afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord

Ik heb de vragen zo snel mogelijk en afzonderlijk beantwoord.