Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Krul over de Nieuwsuur-uitzending over de zorgen van plastische chirurgen betreffendebekwaamheid van cosmetische artsen

Antwoord van Minister Agema (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 17 juli
2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 1919.

Vraag 1

Bent u bekend met de Nieuwsuur-uitzending van 12 mei jl. en het fragment daarin over
cosmetische ingrepen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat het overleg tussen cosmetische artsen en plastisch chirurgen
is geklapt?

Antwoord 2

Ik vind het teleurstellend dat de cosmetische sector nog niet voor alle ingrepen bekwaamheidseisen
heeft kunnen opstellen. Dat is niet in het belang van goede en veilige zorg.

Vraag 3

Waarom heeft u in een reactie aangegeven toch op verder overleg te hopen, terwijl
dit in drie jaar tot niets heeft geleid?

Antwoord 3

Het stellen van bekwaamheidseisen is een verantwoordelijkheid van de sector. De sector
beschikt over de hiervoor noodzakelijke kennis en praktijkervaring. Mijn voorganger
heeft in de reactie het vertrouwen uitgesproken dat de cosmetisch artsen KNMG en de
plastisch chirurgen vanuit hun professionaliteit de kwaliteit van de zorg, waarbij
zij de patiëntveiligheid hoog in het vaandel hebben staan, gezamenlijk verantwoordelijkheid
zullen nemen voor het opstellen van bekwaamheidseisen voor cosmetische ingrepen, daar
waar deze nu nog ontbreken.

Vraag 4 en 5

Wat vindt u van de reactie van stuurgroepvoorzitter Keuzenkamp, die vindt dat het
ministerie de regie moet pakken?

Wat let u om zelf de regie te nemen? Zijn er inhoudelijke redenen waarom u dit niet
doet en zo ja, welke?

Antwoord 4 en 5

Ik vind het belangrijk om te benadrukken dat de cosmetische sector mijn aandacht heeft
en er de afgelopen jaren vanuit de rol en verantwoordelijkheid die past bij het Ministerie
van VWS, diverse initiatieven genomen zijn om de kwaliteit en veiligheid van de cosmetische
zorg te borgen. In 2014 heeft het Ministerie van VWS subsidie verleend aan de Nederlandse
Stichting Esthetische Geneeskunde voor het opstellen van multidisciplinaire richtlijnen
en normen voor cosmetische zorg. In 2017 heeft mijn voorganger de ontwikkeling van
een Kwaliteitskader cosmetische zorg op de Meerjarenagenda van het Zorginstituut Nederland (hierna: het Zorginstituut)
laten plaatsen. Dit Kwaliteitskader is, nadat het Zorginstituut gebruik heeft moeten
maken van zijn wettelijke doorzettingsmacht, in 2019 opgenomen in het openbare Register
van het Zorginstituut.

Het Kwaliteitskader cosmetische zorg beschrijft wat goede en veilige cosmetische zorg
is en hoe alle betrokkenen daaraan kunnen bijdragen. Hierin worden algemene kwaliteitseisen
aan de opleiding en ervaring van zorgverleners gesteld. Dit Kwaliteitskader bevat
(onder andere) de opdracht aan de sector om binnen deze algemene kwaliteitseisen nog
verdere bekwaamheidseisen te stellen. Over een aantal van deze bekwaamheidseisen is
inmiddels overeenstemming bereikt.

Wat betreft de bekwaamheidseisen waarover nog geen overeenstemming is bereikt, ben
ik het ermee eens dat partijen in de cosmetische zorg die impasse moeten doorbreken.
Op grond van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is het in eerste
instantie de rol van het Zorginstituut om in te grijpen in de (ontbrekende) afspraken
van veldpartijen over de beschrijving van kwaliteit van zorg. Mijn rol is hierbij
dat ik het Zorginstituut kan verzoeken om het onderwerp bekwaamheidseisen cosmetische zorg op hun Meerjarenagenda te plaatsen. Het is aan het Zorginstituut als zelfstandig
bestuursorgaan om te besluiten om het onderwerp aan de Meerjarenagenda toe te voegen
en om, mochten veldpartijen zelf niet tot een invulling komen, te besluiten om doorzettingsmacht
in te zetten of niet.

Het heeft echter mijn sterke voorkeur dat de partijen in de cosmetische sector zelf
hun verantwoordelijkheid nemen en professionaliteit laten zien door de eigen bekwaamheidseisen
te stellen. Hierbij speelt mee dat mij geen specifieke signalen bereiken over eventuele
misstanden bij deze beroepsgroepen ten gevolge van het ontbreken van deze bekwaamheidseisen,
en mijns inziens ingrijpen daarom op dit moment buitenproportioneel is. Vanaf januari
2023 tot 15 mei 2024 zijn er in totaal 255 signalen en meldingen over de gehele breedte
aan cosmetische ingrepen en behandelaren ontvangen bij het Landelijk Meldpunt Zorg
van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Deze meldingen kunnen complicaties
betreffen en bijvoorbeeld ook ontevredenheid over het resultaat van een behandeling,
klachten over de bejegening of de financiële afwikkeling. Hoeveel van deze meldingen
een complicatie van een behandeling betrof, of hoeveel van deze meldingen zorg door
een plastisch chirurg of cosmetisch arts KNMG betrof, is niet te achterhalen. Ook
speelt bij mijn overweging mee dat patiënten wettelijk beschermd zijn tegen onzorgvuldig
handelen. Zie hiervoor ook mijn antwoord op vraag 6.

Vraag 6

Deelt u de mening dat iedere verminking er een teveel is, dat dit zo snel mogelijk
moet stoppen en wat is uw inzet daartoe?

Antwoord 6

Ik deel de mening dat iedere verminking er één teveel is. Daarom is iedere zorgverlener
ten alle tijden gebonden aan een aantal wetten die patiënten moeten beschermen tegen
het nemen van onverantwoorde risico’s. Ten eerste schrijft de Wkkgz voor dat er goede
zorg geleverd moet worden. Onder goede zorg wordt verstaan: zorg van goede kwaliteit
en van goed niveau die in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig en patiëntgericht
is, tijdig wordt verleend, en is afgestemd op de reële behoefte van de patiënt. De
Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst schrijft voor dat aanbieders van (cosmetische)
behandelingen verplicht zijn om patiënten goed te informeren over de risico’s van
een (cosmetische) ingreep. Artsen die cosmetische zorg verlenen, waaronder zowel de
plastisch chirurgen als de cosmetisch artsen KNMG, hebben bovendien een BIG-registratie
en zijn hiermee tuchtrechtelijk aansprakelijk als zij onverantwoorde risico’s nemen.
Het veroorzaken van (een aanmerkelijke kans op) schade aan iemands gezondheid door
ondeskundig te handelen is een strafbaar feit conform art. 96 Wet BIG.

Vraag 7

Deelt u de mening dat er zo snel mogelijk afspraken moeten komen over bekwaamheidseisen
voor cosmetische artsen en wat is uw inzet daartoe?

Antwoord 7

Ik ben van mening dat de partijen in de cosmetische sector zo snel als mogelijk bekwaamheidseisen
voor cosmetische ingrepen moeten stellen, daar waar deze nu nog ontbreken. Mijn voorganger
heeft tijdens het debat ziekenhuiszorg van 25 oktober 2023 opnieuw de medisch specialisten
en cosmetisch artsen KNMG opgeroepen om overeenstemming te bereiken. Ook is het Ministerie
van VWS naar aanleiding van de motie van den Berg2 in contact getreden met de Nederlandse Vereniging Cosmetische Geneeskunde (NVCG),
de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) en de IGJ. In deze gesprekken
is het belang van goede afspraken tussen partijen nogmaals benadrukt en zijn partijen
opgeroepen om afspraken over bekwaamheidseisen te maken. Ik zal met deze partijen,
als ook de Federatie Medisch Specialisten, halfjaarlijks in gesprek blijven over het
aantal en soort meldingen over basisartsen, cosmetisch artsen KNMG en plastisch chirurgen.
Hierbij hoort ook de voorlichting aan patiënten over de mogelijkheden om een melding
te doen.

Zoals ik in de beantwoording hierboven toelicht, acht ik het in dit stadium niet opportuun
om in te grijpen in de kwaliteitsafspraken van een sector. Mocht de sector er niet
in slagen om binnen een jaar de impasse rond de bekwaamheidseisen in de cosmetische
sector te doorbreken, en mocht op basis van de meldingen bij de IGJ ingrijpen proportioneel
lijken, dan zal ik overwegen om het Zorginstituut te verzoeken het onderwerp bekwaamheidseisen cosmetische zorg op de Meerjarenagenda te plaatsen.