Lijst van vragen en antwoorden : Lijst van vragen en antwoorden over het Jaarverslag 2023 Homogene Groep Internationale Samenwerking (Kamerstuk 36411-2)

Nr. 3 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 4 juni 2024

De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken heeft een aantal vragen voorgelegd aan
de Minister van Buitenlandse Zaken over de brief van 15 mei 2024 het Jaarverslag 2023
Homogene Groep Internationale Samenwerking (Kamerstuk 36 411, nr. 2).

De Minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 4 juni 2024. Vragen en antwoorden
zijn hierna afgedrukt.

De fungerend voorzitter van de commissie, De Roon

Adjunct-griffier van de commissie, Blom

1

Gegeven dat de consulaire crisisunit de geleerde lessen van eerdere crises toepast
bij de actuele consulaire crisisinzet, kan er worden toegelicht welke concrete maatregelen
zijn genomen naar aanleiding van eerdere crises (onder andere in Soedan en Israël/de
Palestijnse gebieden)?

Antwoord

Iedere crisis is anders in complexiteit, duur en intensiviteit en de inzet moet per
crisis worden gewogen, in samenwerking met betrokken ministeries en ketenpartners.
Eerdere crises, zoals in Soedan en Israël/Palestijnse Gebieden laten zien dat crises
brede inzet vergen van de (crisis)organisatie en druk leggen op de medewerkers. Om
die reden blijft het investeren in crisisparaatheid van de eigen organisatie belangrijk
alsook evacuatiebeleid. Concreet heeft het consulaire crisiscluster nieuwe medewerkers
aangenomen, o.a. gericht op het structureel verbeteren van het crisisregistratieproces
en evacuatiebeleid, de samenwerking met de reisbranche geïntensiveerd en de flexibele
schil voor crisisinzet uitgebreid en deze getraind. Verder onderhoudt het consulaire
crisiscluster nauw contact met internationale partners op het gebied van crisisbeheersing.
Hierdoor konden bijv. Nederlanders recent nog met Frankrijk en Australië uit Nieuw-Caledonië
worden geëvacueerd.

2

Hoe komt het dat dit jaar maar van 2 procent (17 miljoen euro) van de klimaatfinanciering
niet is gespecificeerd of deze ten goede kwam aan mitigatie of adaptatie, terwijl
dat vorig jaar gold voor 24 procent (190 miljoen euro)? Betekent dit dat de klimaatfondsen
en multilaterale organisaties, inclusief de Wereldbank en andere multilaterale banken,
die actief zijn op het terrein van klimaatverandering de onderverdeling nu wel rapporteren,
of gaat dit om berekende verdelingen? Zo nee, wat is dan de verklaring van de daling?

Antwoord

Er wordt inderdaad nu consequenter met een onderverdeling gerapporteerd. In de door
OESO gepubliceerde klimaatpercentages in 2023 is voor klimaatfondsen en multilaterale
ontwikkelingsbanken voor het eerst onderscheid gemaakt tussen adaptatie, mitigatie
en niet gespecificeerd (cross-cutting). Voor klimaatfondsen en multilaterale ontwikkelingsbanken wordt onze klimaatfinanciering
berekend met behulp van deze jaarlijks door OESO geactualiseerde en gepubliceerde
klimaatpercentages.

3

Is de klimaatrelevantie van de Nederlandse bijdrage aan de Wereldbank gebaseerd op
het op bladzijde 49 genoemde streefpercentage van 35 procent, of is het gebaseerd
op de reële klimaatrelevantie van de Wereldbank Groep (WBG)-financieringen?

Antwoord

Het betreft geen streefpercentage. De klimaatpercentages worden door OESO berekend
op basis van door multilaterale ontwikkelingsbanken gerapporteerde data.

4

Welke resultaten zijn concreet behaald met het regionaal programma voor het tegengaan
van mensenhandel en -smokkel in Noord-Afrika met de VN-organisatie tegen Drugs en
Georganiseerde Misdaad (UNODC)?

Antwoord

Het regionaal programma met UNODC in Noord-Afrika is in september 2023 van start gegaan,
en richt zich op het versterken van de aanpak van mensenhandel en -smokkel waarbij
mensenrechten centraal staan. De eerste rapportage over resultaten wordt eind juni
verwacht.

Dit programma bouwt voort op een eerder programma met UNODC in Egypte, Marokko en
Algerije gericht op het voorkomen, opsporen, onderzoeken en vervolgen van mensenhandel
en -smokkel. Een voorbeeld is training van financiële instellingen om geldstromen
te onderzoeken die voortkomen uit de opbrengsten van mensenhandel en -smokkel en het
witwassen daarvan. Het doel is om het verdienmodel van mensenhandelaren en -smokkelaars
te ondermijnen. Deze trainingen hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van verbeterde
anti-witwas wetgeving in Marokko en Egypte. Deze aanpassingen kunnen leiden tot betere
opsporing van verdachte transacties die een verband hebben met mensenhandel en mensensmokkel.

5

Op welke andere manieren heeft u zich ingezet om transnationale mensenhandel en -smokkelnetwerken
tegen te gaan?

Antwoord

Binnen migratiedialogen wordt zowel bilateraal als multilateraal informatie en kennis
uitgewisseld op het gebied van mensenhandel en mensensmokkel en worden mogelijkheden
verkend om de operationele samenwerking te verbeteren. Ook worden via het COMPASS-partnerschap
dat wordt uitgevoerd met de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) slachtoffers
van mensenhandel ondersteund met hulp en opvang. Tevens wordt ingezet op het verstrekken
van informatie en het vergroten van bewustwording over de risico’s van irreguliere
migratie. Daarnaast steunt BZ het COMCRIM-project (COMbatting CRIMes that undermine democracy and the rule of law in a comprehensive
and smart manner). Dit is een interdisciplinair onderzoeksproject waarin systemische factoren van misdrijven
worden bestudeerd. Deze factoren ondermijnen de democratie en de rechtsstaat in en
via Nederland. Het project richt zich op mensenhandel en financiële geldstromen en
ook daaraan gerelateerd witwassen en corruptie in en via Nederland. Naast programmering
en projecten wordt ook, in nauwe samenwerking met het Openbaar Ministerie, politie
en de Koninklijke Marechaussee doorlopend ingezet op de strafrechtelijk aanpak van
transnationale mensenhandel en -smokkelnetwerken. Voorts wordt in de context van het
Actieplan «Samen tegen Mensenhandel» ook gekeken naar hoe de nationale en internationale
inzet op mensenhandel sterker met elkaar kunnen worden verbonden, om mensenhandelnetwerken
aan te pakken. Ook zet Nederland zich in om binnen de bestaande Europese sanctieregimes
criminele mensensmokkelaars op de EU sanctielijst te krijgen. Dit gebeurt binnen de
bestaande Europese sanctieregimes en per smokkelnetwerk wordt bekeken welk Europees
sanctieregime mogelijk geschikt is. Enige tijd terug heeft dit bijvoorbeeld concreet
resultaat opgeleverd. Toen werd dankzij een initiatief van Nederland samen met andere
lidstaten een mensensmokkelnetwerk gelieerd aan het Syrische regime door de EU gesanctioneerd.
In dit geval werd gebruik gemaakt van het Europese sanctieregime ten aanzien van het
Syriëregime om deze mensensmokkelaars op de sanctielijst te plaatsen.

6

In het Jaarverslag staat dat migratiesamenwerking met landen van herkomst en transit
verder zijn uitgebouwd, was het additionele budget dat beschikbaar is gesteld voor
migratiepartnerschappen toereikend? Wat was eventueel nog meer nodig geweest om nog
meer inspanningen te kunnen verrichten en resultaten te kunnen bereiken ten aanzien
van migratiepartnerschappen?

Antwoord

De uitgaven op het thema migratiesamenwerking is hoger dan het huidige budget, in
die zin was het budget zeker niet toereikend. Tegelijkertijd is financiering niet
zaligmakend voor het behalen van resultaten bij migratiepartnerschappen.

Migratie is een zeer politiek onderwerp en diplomatieke inspanningen zijn daarom van
minstens zo`n groot belang. Het is ook daarom dat we niet enkel inzetten op migratiepartnerschappen
maar veeleer op «brede partnerschappen», waarbij ook gekeken wordt naar inzet van
NL expertise op bijvoorbeeld water of klimaatadaptatie. Daarnaast vragen alle partnerlanden
om meer mogelijkheden voor legale migratie. Daar meer op inspelen zou de partnerschappen
zeker verder verbeteren. Echter, hiervoor is tot op heden beperkt politiek draagvlak.

Het opbouwen en onderhouden van een stabiele relatie is een proces van de lange adem.