Lijst van vragen en antwoorden : Lijst van vragen en antwoorden, gesteld aan de Algemene Rekenkamer, over het rapport Resultaten verantwoordingsonderzoek 2023 bij Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (Kamerstuk 36560-XVII-2)

Nr. 5
LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 4 juni 2024

De vaste commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft een
aantal vragen voorgelegd aan de Algemene Rekenkamer over de brief van 15 mei 2024
inzake het rapport verantwoordingsonderzoek 2023 bij Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
(Kamerstuk 36 560 XVII, nr. 2).

De Algemene Rekenkamer heeft deze vragen beantwoord bij brief van 4 juni 2024. Vragen
en antwoorden zijn hierna afgedrukt.

De fungerend voorzitter van de commissie, Thijssen

Adjunct-griffier van de commissie, Prenger

Vraag 1

Zijn er nog andere maatregelen die de Minister zou kunnen treffen om het beheer van
de voorschotten te verbeteren?

De Minister voor BHOS heeft er voor gekozen om niet tussentijds de bijdrage vast te
stellen via een afrekeningsbeschikking per jaar, maar dit pas na afloop van de afgesproken
activiteitenperiode te doen. Deze systeemwijziging is noodzakelijk om het voorschottenbeheer
op orde te brengen en te voldoen aan de voorwaarden uit de Comptabiliteitswet 2016
en de Regeling financieel beheer van het Rijk 2018. In 2024 zal nog aandacht nodig
zijn om er voor te zorgen dat de omschakeling naar de nieuwe werkwijze in de organisatie
uniform en soepel verloopt. Wij verwachten dat deze systeemwijziging voldoende is
om het beheer op orde te krijgen.

Vraag 2

Welke gesignaleerde risico's verdienen de meeste aandacht?

We geven aan dat de aandacht van de Minister voor de fragmentatie van de activiteiten
niet mag verslappen. Het risico dat wij signaleren is dat het aantal activiteiten
weer toeneemt. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld als er extra OS-geld
beschikbaar komt, nieuwe thema’s worden benoemd, of door crises zoals de oorlog in
Oekraïne. Het komt ook voor dat de Minister meer OS-activiteiten moet ontplooien,
omdat de Tweede Kamer vraagt om een specifieke OS-activiteit te steunen. We kunnen
geen rangorde geven aan deze oorzaken, omdat deze situationeel afhankelijk zijn.

Vraag 3

Welke mogelijkheden ziet de Algemene Rekenkamer op het gebied van steun voor geestelijke
gezondheidszorg en psychosociale steun om meer inzicht in de concrete resultaten te
krijgen met inachtneming van de omstandigheden?

Hier hebben wij in het kader van ons verantwoordingsonderzoek 2023 geen onderzoek
naar gedaan. De passage waaraan u refereert is opgenomen om te illustreren dat de
resultaten lastig navolgbaar zijn, omdat het extra geld veelal wordt uitgegeven via
multilaterale instellingen.

Vraag 4

Acht de Algemene Rekenkamer dat ten aanzien van het resultatenkader van de «Theory
of Change», deze werkwijze werkbaar is in het kader van de verantwoording?

Het resultatenkader is werkbaar voor de verantwoording van de projectuitvoerders aan
het ministerie, maar niet voor de verantwoording van de Minister aan het parlement.
Het resultatenkader bevat hiervoor te veel indicatoren. De Minister beperkt daarom
haar rapportage met betrekking tot opvang in de regio tot twee begrotingsindicatoren.
Deze indicatoren geven een beperkt beeld van de resultaten, maar intern is er meer
informatie beschikbaar.

In haar reactie op ons verantwoordingsonderzoek 2023 zegt de Minister voor BHOS toe
stappen te ondernemen om de begrotingsindicatoren te herzien. Dit mede naar aanleiding
van ons in januari 2024 gepubliceerde onderzoek «Resultaten Téllen. De Nederlandse bijdrage aan toegang tot schoon drinkwater en sanitatie
in ontwikkelingslanden».1