Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Houwelingen over de Nord Stream-gasleiding

Antwoord van Minister Bruins Slot (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister van
Defensie (ontvangen 23 mei 2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024,
nr. 1632.

Vraag 1

Is het correct dat u in antwoord op een vraag, gesteld tijdens het debat over de Europese
top op 19 maart 2024, of de (zeer waarschijnlijk) statelijke actor die de Nord Stream-gasleiding
heeft opgeblazen door de Nederlandse regering wel of niet als een vijandige mogendheid
wordt beschouwd heeft geantwoord: «We zullen toch eerst moeten vaststellen wie het is en wat de motieven zijn.»?1

Antwoord 1

De Minister-President beantwoordde tijdens het Debat over de Europese top van 21 en
22 maart uw vraag als volgt: «Die is niet met ja of nee te beantwoorden. Ik heb gezegd: je moet eerst vaststellen
wie het is en vervolgens moet je vaststellen wat de motieven zijn.»2

Vraag 2, 3 en 4

Bent u in staat een scenario te schetsen waarbij het opblazen van de Nord Stream-gasleiding
door het Nederlandse kabinet, gezien het land dat daarvoor verantwoordelijk is en
de motieven die hierbij een rol spelen, niet wordt beschouwd als een «daad van agressie»?

Indien u hiertoe in staat bent, hoe ziet zo’n scenario er dan uit?

Indien u niet in staat bent om ook maar één scenario te schetsen waarbij het opblazen
van de Nord Stream-gasleiding door de Nederlandse regering niet wordt beschouwd als
een daad van agressie, waarom antwoordt u dan, op de vraag of de statelijke actor
die Nord Stream heeft opgeblazen door de Nederlandse regering wordt beschouwd als
een vijandige mogendheid, dat dit volgens u afhangt van het land dat hiervoor verantwoordelijk
is en de motieven die daarbij een rol spelen? Met andere woorden, waarom kan het kabinet
in dat geval niet aangeven dat, ongeacht de dader en de motieven, het opblazen van
de Nord Stream-gasleiding door het Nederlandse kabinet wordt beschouwd als een daad
van agressie en dat het land dat hiervoor verantwoordelijk is dus wordt beschouwd
als een vijandige mogendheid?

Antwoord 2, 3 en 4

Er wordt door de Duitse autoriteiten onderzoek gedaan naar de toedracht van de explosies
bij de Nordstream pijpleidingen. Na de explosies ontving uw Kamer op 4 november 2022
een Kamerbrief met o.a. een feitenrelaas. Het is niet aan het kabinet om te speculeren
over de mogelijke toedracht.

Vraag 5

Is het correct dat de Gasunie ruim een half miljard heeft geïnvesteerd in de aanleg
van Nord Stream 1 en in ruil hiervoor een belang kreeg van 9% in de Nord Stream-gasleiding?3

Antwoord 5

Nee, de netto (equity) investering van Gasunie was beduidend lager.

Vraag 6

Is het correct dat alle aandelen van de Gasunie in handen zijn van de Nederlandse
staat?4

Antwoord 6

Ja.

Vraag 7

Kan hieruit geconcludeerd worden dat het opblazen van de Nord Stream-gasleiding de
Nederlandse staat en daarmee de Nederlandse bevolking dus ongeveer een half miljard
euro heeft gekost?

Antwoord 7

Nee, Gasunie heeft het geïnvesteerde bedrag in de eerste ruim 10 jaar van operaties
reeds terugverdiend met de dividendontvangsten uit NordStream.

Vraag 8

Is het correct dat president Biden begin februari 2022 tijdens een persconferentie
in het Witte Huis het volgende heeft gezegd: «If Russia invades – that means tanks or troops crossing the – the border of Ukraine
again – then there will be – we – there will be no longer a Nord Stream 2. We will
bring an end to it.»?5

Antwoord 8

Ja

Vraag 9

Is het correct dat eind februari 2022 Rusland met tanks en troepen Oekraïne is binnengevallen?

Antwoord 9

Ja

Vraag 10

Is het correct dat op 26 september 2022 de Nord Stream-gasleiding is opgeblazen?

Antwoord 10

Er wordt door de Duitse autoriteiten onderzoek gedaan naar de toedracht van de explosies
bij de Nordstream pijpleidingen. Na de explosies ontving uw Kamer op 4 november 2022
een Kamerbrief met o.a. een feitenrelaas. Het is niet aan het kabinet om te speculeren
over de mogelijke toedracht.

Vraag 11

Houdt het Nederlandse kabinet er wellicht eventueel ook rekening mee dat de Verenigde
Staten (of bondgenoten van de Verenigde Staten) de Nord Stream-gasleiding zou kunnen
hebben opgeblazen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

Er wordt door de Duitse autoriteiten onderzoek gedaan naar de toedracht van de explosies
bij de Nordstream pijpleidingen. Na de explosies ontving uw Kamer op 4 november 2022
een Kamerbrief met o.a. een feitenrelaas. Het is niet aan het kabinet om te speculeren
over de mogelijke toedracht.

Vraag 12

Kunt u de bovenstaande elf vragen afzonderlijk en binnen drie weken beantwoorden?

Antwoord 12

Om herhaling te voorkomen zijn antwoorden waar nodig samengenomen.