Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van der Velde en Boon over het bericht 'Reeks muzikale holocaustherdenkingen afgelast door antisemitische dreiging: ‘Risico is veel te groot’

Antwoord van Staatssecretaris Gräper-van Koolwijk (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap),
mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ontvangen 9 april 2024).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Reeks muzikale holocaustherdenkingen afgelast
door antisemitische dreiging: «Risico is veel te groot»»1?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u het ermee eens dat het annuleren van meerdere culturele evenementen2, 3 rondom de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust vanwege antisemitisme opnieuw een dieptepunt
vormt? Bent u tevens van mening dat er nooit toegegeven mag worden aan Jodenhaat?
Indien ja, welke maatregelen heeft u genomen of plant u te nemen om deze evenementen
toch te laten plaatsvinden?

Antwoord 2

Zoals ik aan heb gegeven tijdens het vragenuur van 26 maart en de Minister-President
namens het gehele kabinet heeft benadrukt in zijn brief van 28 maart, heeft antisemitisme
geen plaats in onze samenleving. Ik vind het zeer zorgelijk als culturele evenementen
worden afgelast vanwege antisemitisme.

De Joodse gemeenschap in Nederland maakt zich in toenemende mate zorgen over hun veiligheid.
Die zorgen nemen we zeer serieus. Het mag niet zo zijn dat dreiging ertoe leidt dat
artiesten niet meer vrij zijn in het doen van culturele uitingen.

Culturele vrijheid is van groot belang. Juist de culturele sector is daarbij een plek
waar we elkaar ontmoeten en dichter bij elkaar kunnen komen. Culturele uitingen kunnen
bijdragen aan wederzijds begrip voor verschillende bevolkingsgroepen in de samenleving.

Ik heb met de sector gesproken over wat nodig is om te zorgen dat artiesten, kunstenaars
en culturele instellingen veilig hun werk kunnen doen. Het uitgangspunt is dat de
culturele sector een openbare plek is en dat moet worden voorkomen dat activiteiten
vanwege hun inhoud of persoonskenmerken van de artiest niet kunnen doorgaan. Antisemitische
incidenten mogen nooit leiden tot beïnvloeding van de programmering. Daar is ook met
de vertegenwoordigers van de sector over gesproken en zij benadrukken dit. We delen
met elkaar de overtuiging dat een voorstelling of concert of andere culturele activiteit
niet geannuleerd wordt vanwege een Joods thema of de Joodse achtergrond van artiesten.
Afgesproken is dat partijen in de cultuursector in overleg met mij komen tot een algemene
handreiking en specifieke protocollen met een eenduidige richtlijn. Ook ga ik in gesprek
met de VNG om te verzekeren dat de toegang tot de lokale driehoek gewaarborgd is.

Vraag 3

Bent u bereid om in kaart te brengen in hoeverre organisatoren van activiteiten gerelateerd
aan de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust binnen de kunst- en cultuursector te maken
krijgen met antisemitisme en te onderzoeken hoe dit kan worden tegengegaan? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 3

Om te horen wat er leeft en speelt heeft de Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport in december 2023 een rondetafelbijeenkomst georganiseerd met organisaties
die zich bezighouden met het herdenken en herinneren van de Tweede Wereldoorlog. De
bijeenkomst ging over de zorgen die er bestaan over het toenemend antisemitisme en
wat de gevolgen hiervan zijn voor het uitvoeren van hun werk. Ook heeft de Staatssecretaris
zijn steun betuigd ten aanzien van deze zorgen. Uitgenodigd waren de herinneringscentra
Westerbork en Vught, het Joods Cultureel Kwartier, de Anne Frankstichting, het Joods
Maatschappelijk Werk en het Nederlands Auschwitz Comité. De Nationaal Coördinator
Antisemitismebestrijding was hierbij ook aanwezig. Uiteraard blijft ook de Staatssecretaris
van VWS vanuit zijn verantwoordelijkheid voor de portefeuille Oorlogsgetroffenen en
Herinnering WOII actief betrokken.

Ik betrek in mijn gesprek met de culturele sector ook de vraag in hoeverre zij te
maken krijgen met antisemitisme. Het is daarnaast van groot belang dat organisatoren
en betrokken individuen aangifte doen of melding maken van antisemitische uitingen.

Ik vind het waarborgen van het gevoel van veiligheid bij culturele evenementen en
het bestrijden van discriminatie uitermate belangrijk. De aanpak van antisemitisme
is een integraal onderdeel van de kabinetsbrede inzet tegen discriminatie. Naast repressie
is ook preventie van belang waarbij onder meer wordt ingezet op bewustwording via
Holocausteducatie in het onderwijs, aandacht voor antisemitisme in het inburgeringstraject
en bewustwording van kwetsende antisemitische spreekkoren in het voetbal. In opdracht
van het Ministerie van SZW ondersteunt de Anne Frank Stichting het Spreekkorenproject.
Om negatieve stereotyperingen te doorbreken, is het Ministerie van SZW eind 2023 een
pilot gestart voor interreligieuze dialoogsessies tussen jongeren met verschillende
geloofsovertuigingen. De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding speelt als
speciaal adviseur van het kabinet een cruciale rol in het contact met de Joodse gemeenschap,
de rest van de maatschappij en het buitenland.

Voor antisemitisme is geen plaats in onze samenleving. Op korte termijn zal het Kabinet
uw Kamer nader informeren over de verdere aanpak van antisemitisme.