Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van de leden van Nispen en Dijk over barrières voor sociaal advocaten om toeslagenouders juridisch bij te staan

Mededeling van Staatssecretaris De Vries (Financiën – Toeslagen en Douane), mede namens
de Minister voor Rechtsbescherming (ontvangen 2 april 2024).

Vraag 1

Klopt het dat de waardering van zaken voor het ondersteunen van ouders bij het herstelproces
toeslagen in 2024 is veranderd van 0,5 per toevoeging naar 1,0 per toevoeging waardoor
er onder de streep minder toeslagenouders kunnen worden geholpen per advocaat?1

Vraag 2

Klopt het dat deze beslissing is genomen zonder dat de advocaten die werken in dit
systeem hierin gehoord zijn?

Vraag 3

Waarom is ervoor gekozen deze eenheid te verhogen aangezien het in de praktijk voor
veel advocaten al moeilijk was om alle ouders te helpen en door deze verhoging nog
minder procedures per advocaat kunnen worden gevoerd?

Vraag 4

Vindt u het een teken van goed functioneren van de Wht dat er signalen zijn van advocaten
die middels de Wht toeslagenouders helpen zonder dat hier nog een toevoeging tegenover
stond omdat het aantal toevoegingen te weinig is om alle ouders te helpen?

Vraag 5

Wat vindt u van de hoge barrières waar advocaten in het proces van de Wht tegenop
lopen, zoals een gebrek aan gevraagde informatie, geen processtukken, het overslaan
van oudergesprekken door zaakbehandelaars, het niet toezenden van een vooraankondiging
en het onthouden van het recht om zienswijzen in te dienen waardoor het proces kwalitatief
niet zorgvuldig verloopt?

Vraag 6

Wat vindt u ervan dat de informatieachterstand voor advocaten hierdoor heel groot
is en tevens omdat er, zonder duidelijke wettelijke basis, flinke stukken tekst worden
weggelakt en persoonlijke dossiers niet beschikbaar zijn voor advocaten?

Vraag 7

Wat gaat u doen aan de klachten van advocaten waarin zij stellen dat het in 2023 ingevoerde
feitenoverzicht ter vervanging van de tijdlijn totaal tekortschiet in de informatievoorziening
waardoor ook om deze reden advocaten het verweer niet goed kunnen voeren?

Vraag 8

Wat gaat u doen om het fundamentele beginsel van de «equality of arms» te verbeteren
zodat de toeslagenouders een redelijke kans krijgen om hun verhaal te doen en tot
een rechtvaardig herstel kan worden gekomen?

Vraag 9

Wat vindt u van de analyse uit de praktijk waaruit blijkt dat er gemiddeld minstens
drie procedures per toeslagenouder nodig zijn in de afhandeling vanwege de gebruikelijke
gang naar de bezwaarschriftenadviescommissie, omdat in de integrale beoordeling geen
stukken en informatie wordt gedeeld en de toeslagenouders hiervoor steevast naar de
bezwaarprocedure worden verwezen en de gang naar de Commissie Werkelijke Schade (CWS)
moeten maken wanneer sprake is van meer dan alleen forfaitaire schade, en er vaak
nog wel meer dan drie procedures nodig zijn?

Vraag 10

Ziet u dat op basis van de grote hoeveelheid procedures en dus toevoegingen per ouder
en de verandering van de eenheid per toevoeging dat het aantal ouders dat kan worden
geholpen per advocaat heel veel minder zal worden aangezien het aantal toevoegingen
per advocaat wordt gemaximeerd op 250?

Vraag 11

Ziet u dat hiermee het gevolg zal zijn dat toeslagenouders, bij het bereiken van dit
maximum aantal toevoegingen voor advocaten, zo ook worden doorverwezen naar een nieuwe
advocaat, als die al gevonden kan worden, die opnieuw moet beginnen, hetgeen ten koste
zal gaan van de kwaliteit van de hulp?

Vraag 12

Bent u het eens met de stelling dat hiermee ook het vertrouwen dat gedupeerde ouders
hebben in het proces ernstig kan worden geschaad, nadat zij ook al eerder zijn teleurgesteld
en benadeeld door de overheid?

Vraag 13

Bent u ermee bekend dat de kinderen van de gedupeerde ouders geen zelfstandig recht
hebben om de toegang naar de CWS te maken en slechts in het kader van de behandeling
van het verzoek van hun ouders, als die nog niet doorlopen is, hun situatie aan de
CWS kunnen voorleggen terwijl zij het leed van hun ouders veelal zwaarder hebben ondervonden
en verminderde levenskwaliteit hebben gehad?

Vraag 14

Bent u ermee bekend dat de kinderen van de gedupeerde ouders wanneer zij een advocaat
willen inschakelen om tegen de vergoeding van maximaal € 10.000 vanuit de Kindregeling
in bezwaar te gaan, hiervoor slechts een lichte adviestoevoeging krijgen, hetgeen
betekent dat er maar twee punten voor een volledige bezwaarprocedure wordt toegekend
en veel advocaten het zich niet kunnen veroorloven om rechtsbijstand te verlenen voor
deze minimale vergoeding?

Vraag 15

Bent u ermee bekend dat sinds kort door de Raad voor Rechtsbijstand is besloten om
voor alle kinderen uit een gezin slechts één lichte adviestoevoeging toe te kennen
en het er op neerkomt dat als een gezin bijvoorbeeld vier kinderen heeft, van de advocaten
wordt verwacht dat zij vier bezwaarprocedures moeten voeren voor slechts twee punten?

Vraag 16

Kunt u reflecteren op het feit dat de Staatssecretaris haar toezegging van 8 maart
2023 in reactie op de gezamenlijke brief van de Kinderombudsman en de Nationale ombudsman
van 26 januari 2023 dient na te komen en er oog zal moeten zijn voor de behoefte van
de kinderen om een zelfstandige erkenning te krijgen en tevens oog zal moeten zijn
voor de persoonlijke omstandigheden van het kind?

Vraag 17

Bent u bereid om te kijken naar een systeem binnen de Wht waarin alle procedures voor
één ouder tezamen op één eenheid worden gewaardeerd waardoor veel meer toeslagenouders
kunnen worden geholpen?

Vraag 18

Mocht u hier beide niet toe bereid zijn, is er dan wel bereidheid om te kijken of
de eenheden voor toevoegingen net als in 2023 kan worden gewaardeerd op 0,5?

Vraag 19

Wat gaat u doen om de voorwaarden voor het verlenen van bijstand door advocaten aan
gedupeerden in de hersteloperatie te verbeteren?

Vraag 20

Wat gaat u doen aan het vergroten van de rechtsbescherming die aan de kinderen van
de toeslagenouders toekomt?

Mededeling

Hierbij deel ik u, mede namens de Minister voor Rechtsbescherming, mede dat de schriftelijke
vragen van de leden van Nispen en Dijk (beiden SP), van uw Kamer aan de Minister voor
Rechtsbescherming en de Staatssecretaris van Financiën – Toeslagen en Douane over
barrières voor sociaal advocaten om toeslagenouders juridisch bij te staan (ingezonden
12 maart 2024) niet binnen de gebruikelijke termijn kunnen worden beantwoord. Voor
de beantwoording van de vragen is nog nadere afstemming nodig tussen de betrokken
instanties.

Ik streef ernaar de vragen zo spoedig mogelijk binnen de verlengde termijn van 3 weken
te beantwoorden.