Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Peter de Groot en Brekelmans over de ministeriële regeling tot aanwijzing van evacués uit het Midden-Oosten met een Nederlandse verblijfsstatus wier huisvesting bijzondere zorg van rijkswege behoeft

Antwoord van Minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
21 maart 2024).

Vraag 1

Wat was de directe aanleiding voor het tot stand brengen van deze ministeriële regeling?

Antwoord 1

De directe aanleiding voor het tot stand brengen van de ministeriële regeling is gelegen
in de actuele situatie in het Midden Oosten en het beleid om Nederlanders en hun kerngezin
uit crisisgebieden te evacueren. De voorgestelde ministeriële regeling voor Nederlandse
evacués uit het Midden-Oosten is in lijn met eerdere regelingen voor evacués uit Afghanistan
en Sudan. Voor sommige van deze geëvacueerde personen (betreffen dus alleen mensen
met een Nederlands paspoort, danwel met een Nederlandse verblijfsvergunning en hun
kerngezin) geldt dat zij niet voldoende zelfredzaam zijn om huisvesting te regelen.
Voor hen wordt tijdelijke opvang georganiseerd en zij worden ondersteund bij het zoeken
naar een permanente woning.

Vraag 2

Waarom vindt u deze regeling noodzakelijk voor geëvacueerde nareizigers uit Gaza?
Deelt u de opvatting dat nareizigers uit Gaza dezelfde procedure kunnen volgen voor
huisvesting als overige nareizigers?

Antwoord 2

De regeling is van toepassing op geëvacueerde personen en hun kerngezin die het recht
hebben in Nederland te verblijven en niet zelfredzaam zijn. De term nareizigers vanwege
gezinshereniging, met een betekenis zoals in de asielketen, is hier niet aan de orde.

Vraag 3

Waarom vindt u deze regeling noodzakelijk voor evacués uit Gaza met de Nederlandse
nationaliteit? Waaruit blijkt dat zij niet in staat zijn om zelf (tijdelijke) huisvesting
te vinden, eventueel via familie, vrienden of kennissen?

Antwoord 3

De regeling is noodzakelijk omdat het niet zelfredzamen betreft.

De beoordeling of evacués wel of niet voldoende zelfredzaam zijn vindt van geval tot
geval plaats. Er is geen algemene uitspraak te doen over waaruit dat in de individuele
gevallen blijkt.

Vraag 4

Heeft u alternatieven overwogen voor deze regeling, zoals tijdelijke opvang voor evacués
die niet direct zelfstandig huisvesting kunnen vinden? Zo ja, welke alternatieven
heeft u overwogen? Waarom heeft u niet voor deze alternatieven gekozen?

Antwoord 4

De regeling heeft alleen betrekking op de evacués die niet zelfstandig in woonruimte
kunnen voorzien. Zij worden eerst tijdelijk opgevangen. De regeling faciliteert het
doorstromen naar permanente huisvesting via een gemeente.

Vraag 5

Heeft deze regeling alleen betrekking op evacués uit Gaza of bent u voornemens deze
regeling ook op andere nareizigers, vluchtelingen of migranten met de Nederlandse
nationaliteit uit deze regio toe te passen?

Antwoord 5

De regeling heeft betrekking op personen die (a) vanaf 7 oktober 2023 ten gevolge
van de geweldsuitbarsting in Gaza en Israël naar Nederland zijn geëvacueerd door de
Rijksoverheid, (b) niet zelf in hun huisvesting in Nederland kunnen voorzien en als
gevolg daarvan verblijven in een door de Nederlandse overheid aangeboden voorziening
voor tijdelijke huisvesting, en (c) de Nederlandse nationaliteit, of een tijdelijke
of permanente verblijfsstatus in Nederland hebben. Deze eisen zijn cumulatief. Op
dit moment zijn alleen gezinnen uit Gaza geëvacueerd, maar mocht het in de toekomst
noodzakelijk zijn om ook uit andere gebieden in de regio Nederlanders te evacueren
als gevolg van een escalatie van het huidige conflict, dan kan de doelgroep groter
worden.

Vraag 6

Op hoeveel evacués heeft deze regeling tot nu toe betrekking? Welke aantallen verwacht
u dat in de toekomst in aanmerking komen voor deze regeling?

Antwoord 6

Tot op heden zijn sinds 7 oktober 2023 enige tientallen Nederlandse paspoort- en verblijfsstatushouders
inclusief hun gezin naar Nederland geëvacueerd. Vier gezinnen bleken onvoldoende zelfredzaam
te zijn om zelfstandig in een woning te kunnen voorzien en hiervoor is tijdelijke
woonruimte gezocht. Uiteindelijk is voor drie gezinnen een beroep op huisvesting bij
een gemeente gedaan. Inmiddels is één gezin doorgestroomd naar permanente huisvesting.
Toekomstige aantallen zijn afhankelijk van eventuele toekomstige evacuaties.

Vraag 7

Kunt u aangeven voor diverse voorbeeldgemeenten hoeveel evacués door deze regeling
gehuisvest moeten worden? Komt deze taakstelling bovenop de taakstelling die gemeenten
al hebben om statushouders te huisvesten? Hoe reflecteert u hierop, mede gelet op
het feit dat veel gemeenten moeite ondervinden bij het tijdig huisvesten van statushouders?

Antwoord 7

Zoals uit het antwoord op vraag 6 blijkt gaat het tot nog toe om hele kleine aantallen.
De huisvesting van evacués die onder de regeling vallen kunnen gemeenten met deze
regeling meetellen bij de taakstelling die ze hebben voor de huisvesting van statushouders.

Vraag 8

Wat is de verwachte invloed van deze regeling op de wachtlijsten van sociale huurwoningen?
Vindt u dit acceptabel, gezien de zeer langdurige wachtlijsten in veel gemeenten?

Antwoord 8

Zoals uit het antwoord op vraag 6 blijkt gaat het tot nog toe om hele kleine aantallen.
De doelgroep van de regeling betreft Nederlandse staatsburgers of personen die anderszins
het recht hebben in Nederland te zijn en te blijven en noodgedwongen huis en haard
hebben moeten achterlaten en niet zelfredzaam genoeg zijn bij het vinden van een woning.

Vraag 9

Kunt u deze vragen afzonderlijk en met spoed beantwoorden? Wilt u daarbij toezeggen
geen onomkeerbare stappen te zetten, totdat de Tweede Kamer de mogelijkheid heeft
gehad zich over deze regeling uit te spreken?

Antwoord 9

Ja en ja.