Brief Presidium : Brief van het Presidium over de ordeverstoring tijdens het Vragenuur van de Tweede Kamer en de pro-Palestijnse demonstratie in de hal van de Tweede Kamer

Nr. 18 BRIEF VAN HET PRESIDIUM

Aan de Leden

Den Haag, 8 maart 2024

Tijdens de Regeling van werkzaamheden van 5 maart 2024 is een aantal vragen gesteld
over de ordeverstoring tijdens het Vragenuur van de Tweede Kamer en de pro-Palestijnse
demonstratie in de hal van de Tweede Kamer.

Het Presidium betreurt het ten zeerste dat deze acties binnen het Kamergebouw hebben
plaatsgevonden. De Tweede Kamer is een open en toegankelijk parlement, waar iedereen
welkom is. Ordeverstoringen, op welke manier dan ook, zijn niet geoorloofd. Kamerleden
en bewindspersonen moeten ongestoord het debat met elkaar kunnen aangaan. Ook fractiemedewerkers
en ambtelijke ondersteuning moeten zonder vrees voor ordeverstoringen hun werk kunnen
doen. Het Presidium is de betrokken veiligheidsdiensten erkentelijk dat door hun inzet
het Kamerwerk dinsdag gewoon door kon gaan.

Het Presidium hecht eraan te benadrukken dat het recht om te demonstreren een belangrijk
onderdeel is van onze rechtsstaat. Het recht tot vergadering en betoging is ook opgenomen
in de Grondwet. In de omgeving van het gebouw van de Tweede Kamer kan op veel plekken
worden gedemonstreerd. In het Kamergebouw zelf is demonstreren, of in woord of gebaar
reageren op wat in de vergaderzaal wordt gezegd, niet toegestaan.

Ordeverstoringen

De actievoerders die dinsdag 5 maart 2024 de orde hebben verstoord zijn bij binnenkomst
– net als andere bezoekers – gecontroleerd en door de scanstraat gegaan. De Kamer
hanteert diverse zichtbare en onzichtbare veiligheidsmaatregelen. Demonstratiemateriaal
mag niet in het Kamergebouw meegenomen worden. Desondanks kan niet volledig voorkomen
worden dat stoffen objecten, zoals vlaggen of spandoeken, hun weg naar binnen vinden.
Wanneer wordt gesignaleerd dat er toch (stoffen) objecten zijn meegenomen, treedt
het Kamerpersoneel direct op. Dat is ook gebeurd bij de drie incidenten op de publieke
tribune van de plenaire vergaderzaal, waarbij mensen vlaggen toonden en schreeuwden.
Er is snel en correct ingegrepen, met minimale gevolgen voor het verloop van de plenaire
vergadering.

Los van de onwenselijkheid wil het Presidium benadrukken dat de actie in de Statenpassage,
waarbij een groep mensen leuzen scandeerde, van meet af aan beheersbaar is geweest.
De beveiligers van de Tweede Kamer hebben de actievoerders gevorderd het pand te verlaten
en meegedeeld dat ze in overtreding waren. Vervolgens is de politie om assistentie
gevraagd. Er was snel voldoende politiecapaciteit ter plaatse. Vanwege het publieke
karakter van de Statenpassage is aanvankelijk de vraag gesteld of het incident als
een niet aangemelde demonstratie moest worden gezien. Daarover is contact geweest
met de burgemeester van Den Haag. Vervolgens is geconstateerd dat het lokaalvredebreuk
betrof, waarna de politie heeft gehandeld en de 19 personen uit het Kamergebouw heeft
verwijderd. De personen zijn meegenomen naar het politiebureau. Dit hele proces heeft,
mede vanwege de zorgvuldigheid die willen en dienen te betrachten, enige tijd gekost.

Hoewel er sprake is geweest van een uiterst onwenselijke en ontoelaatbare situatie,
wil het Presidium benadrukken dat de veiligheid van Kamerbewoners op geen enkele manier
in het geding is geweest. De diensten hebben de zaak continu onder controle gehad
en de Voorzitter en Griffier zijn steeds op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen.
Zou dit anders zijn beoordeeld door de in- en externe beveiligingspartners dan was
ook dienovereenkomstig gehandeld. De Tweede Kamer heeft een professionele beveiligingsorganisatie.
Zij hebben de juiste afwegingen gemaakt en ervoor gezorgd dat de plenaire vergadering
en het politieke proces, behoudens korte schorsingen, ongestoord doorgang kon vinden.

Maatregelen

De Voorzitter heeft aangifte gedaan van lokaalvredebreuk en verstoring van de vergadering
en daarbij een onderbouwing gegeven van de incidenten die hebben plaatsgevonden, zowel
in de plenaire zaal als in de hal van de Kamer. Hierbij is ook aangegeven welke leuzen
zijn gebezigd door de actievoerders. Het is nu aan het Openbaar Ministerie om dit
nader te onderzoeken, onder andere aan de hand van de door de Kamer beschikbaar gestelde
beelden.

Het Presidium heeft naar aanleiding van dit incident – en conform het bestaande beleid
– in zijn vergadering van 6 maart 2024 besloten om 19 personen per direct de toegang
tot het Tweede Kamergebouw te ontzeggen voor de duur van vier weken. Het Presidium
zal tevens de set aan huisregels aanscherpen zodat nog duidelijker wordt dat binnen
het Kamergebouw geen demonstratieve gedragingen en uitingen kunnen plaatsvinden. Ook
zal dit bij de publieksentree duidelijk worden gecommuniceerd, zodat hierover geen
enkel misverstand kan bestaan.

Donderdag 7 maart 2024 heeft de Griffier heldere afspraken gemaakt met de burgemeester
van Den Haag over de bevoegdheidsverdeling in de voor het publiek toegankelijke hal
van de Tweede Kamer. Bij ordeverstoringen, ook als die de vorm van een demonstratie
hebben, is de beveiligingsdienst van de Tweede Kamer bevoegd de bezoekers te sommeren
de gedragingen te staken en het Kamergebouw te verlaten. Als daaraan geen gehoor wordt
gegeven, kan de politie de ordeverstoorders direct uit het pand zetten. De politie
staat daarbij in nauw contact met de Griffier, maar treedt op onder gezag van de officier
van justitie (artikel 12 Politiewet). Tussenkomst van de burgemeester is niet aan
de orde.

De afspraken die gemaakt zijn met de burgemeester van Den Haag en het Openbaar Ministerie
dragen bij aan een adequate en voortvarende afhandeling van ernstige overtredingen
van de huisregels, mocht daar in de toekomst sprake van zijn.

Tot slot

Ondanks het hoge niveau aan beveiligingsmaatregelen binnen de Kamer en de constante
alertheid van het Kamerpersoneel valt niet geheel uit te sluiten dat zich opnieuw
een dergelijke situatie binnen het Kamergebouw voordoet. Om te blijven voldoen aan
de laatste standaarden op het gebied van veiligheid blijft de Kamer ook de komende
jaren investeren in beveiligingsmaatregelen, zodat zowel efficiency- als effectiviteitswinst
wordt behaald.

Het Presidium wil hierbij nogmaals zijn grote waardering uitspreken voor de wijze
waarop het Kamerpersoneel en de politie hebben opgetreden bij de ordeverstoringen
op de publieke tribune en in de hal van het Kamergebouw.

Met vriendelijke groet,

namens het Presidium,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Martin Bosma