Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Krul over het bericht ‘Gemeenteraad Baarn wil spoedberaad over Paleis Soestdijk nadat Raad van State het bestemmingsplan voor het landgoed vernietigde’

Antwoord van Minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
26 februari 2024).

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Gemeenteraad Baarn wil spoedberaad over Paleis
Soestdijk nadat Raad van State het bestemmingsplan voor het landgoed vernietigde»?1

Antwoord 1

Ja, ik heb hier kennis van genomen.

Vraag 2

Herinnert u zich dat Landgoed Paleis Soestdijk in 2017 door het Rijksvastgoedbedrijf
is verkocht aan de MeyerBergman Erfgoed Groep (MBEG) onder voorwaarde van een duurzame
en passende herbestemming?

Antwoord 2

Landgoed Paleis Soestdijk is inderdaad in 2017 verkocht en geleverd aan de MBEG. Er
heeft in de verkoopprocedure een kwalitatieve beoordeling plaatsgevonden van de door
de deelnemers aan de verkoopprocedure ingediende projectplannen. Een van de doelen
die in het beoordelingskader was opgenomen was «een duurzame en passende herbestemming
van Landgoed Paleis Soestdijk». Er is bij de beoordeling van de plannen onder meer
gekeken naar de mate waarin aan dit doel tegemoet werd gekomen.

Vraag 3

Onderkent u dat voor de realisatie van de plannen van de MBEG voor Landgoed Paleis
Soestdijk (restauratie, beheer en exploitatie, vinden van kostendragers) een zeer
aanzienlijke aanpassing van het bestemmingsplan nodig is?

Antwoord 3

Het bestemmingsplan is vernietigd. De MBEG is nu aan zet om in samenspraak met de
gemeente Baarn te bepalen hoe zij nu verder willen omgaan met de uitspraak van de
Raad van State. Op de eventuele gevolgen die dat heeft voor het bestemmingsplan en
de opnieuw te doorlopen procedurestappen kan ik niet vooruitlopen. Overigens is het
aan de gemeenteraad van Baarn om een nieuw planologisch kader (bestemmingsplan, buitenplanse
omgevingsplanactiviteit of wijziging omgevingsplan) vast te stellen.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat dit unieke en complexe dossier de afgelopen jaren onevenredig
veel van de gemeente Baarn gevergd heeft, in termen van ambtelijke en bestuurlijke
capaciteit, participatietrajecten en advieskosten?

Antwoord 4

Ik ben ervan bewust dat het gaat om een complex dossier. Voor het antwoord op de vraag
of de behandeling ervan beschouwd zou moeten worden als een onevenredige belasting
voor de gemeente Baarn verwijs ik naar de antwoorden op de vragen 8 en 9.

Vraag 5

Wat zijn de gevolgen van het feit dat de Raad van State, na ruim een jaar bestudering
van het aangepaste bestemmingsplan, dit bestemmingsplan nietig heeft verklaard?

Antwoord 5

Landgoed Paleis Soestdijk valt weer terug op het bestemmingsplan Landelijk Gebied
dat in 2009 door de gemeenteraad is vastgesteld en inmiddels van rechtswege onderdeel
is van het Omgevingsplan Baarn. Het plan van de MBEG kan volgens de regels van dat
plan niet worden uitgevoerd.

Vraag 6

Deelt u de verwachting dat aanzienlijke aanpassingen van de plannen voor Landgoed
Paleis Soestdijk nodig zijn, alsmede navenante aanpassingen van het bestemmingsplan
en dat dit hele proces, inclusief alle eventuele bezwaarprocedures, opnieuw jaren
zal vergen?

Antwoord 6

De MBEG is nu aan zet om in samenspraak met de gemeente Baarn te bepalen hoe zij nu
verder willen omgaan met de uitspraak van de Raad van State. Op de eventuele gevolgen
die dat dat heeft voor de plannen voor het landgoed, het bestemmingsplan en de opnieuw
te doorlopen procedurestappen kan ik niet vooruitlopen. De gemeente Baarn heeft aangegeven
de gemeente Soest hier ook bij te willen betrekken, omdat het landgoed tegen de kern
van Soest aan ligt. Hoe lang zo’n proces zal duren is op dit moment niet te zeggen
en is mede afhankelijk van de wensen van de MBEG.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u het feit dat de noodzakelijke restauratie van Paleis Soestdijk (inclusief
landgoed en monumentale bijgebouwen) als gevolg daarvan opnieuw jarenlang uitgesteld
zal worden, met verdere verpaupering tot gevolg?

Antwoord 7

Als gevolg van de uitspraak van de Raad van State zullen de restauraties worden uitgesteld.
De afgelopen jaren is het landgoed Paleis Soestdijk open geweest voor publiek en technisch
in stand gehouden. De MBEG heeft aangegeven dat het noodzakelijke onderhoud ook de
komende periode zal worden gecontinueerd.

Vraag 8

Onderkent u dat de gemeente Baarn opnieuw onevenredig zwaar belast zal worden om dit
complexe dossier tot een goed einde te brengen?

Antwoord 8

Gemeenten kunnen geconfronteerd worden met een breed spectrum aan complexe dossiers,
die overigens ook van gemeente tot gemeente verschillen. Gemeenten moeten in de regel
in staat geacht worden om dergelijke complexe dossiers tot een goed einde te brengen.

Bovendien wordt opgemerkt dat het vaststellen van een nieuw planologisch kader na
een doorgelopen bezwaar- en beroepsprocedure, tot de kerntaken van een gemeente behoort.

Vraag 9

Deelt u de opvatting dat het niet reëel is dat van de gemeente Baarn, een gemeente
van 25.000 inwoners, opnieuw dezelfde materiële/financiële en immateriële inspanningen
gevraagd worden met betrekking tot dit dossier als in de afgelopen (zeven) jaren?

Antwoord 9

Zoals aangegeven bij vraag 8 kan elke gemeente in Nederland geconfronteerd worden
met een breed spectrum aan complexe dossiers. Gemeenten moeten in de regel in staat
geacht worden om dergelijke complexe dossiers tot een goed einde te brengen, zeker
als het kerntaken betreft.

Vraag 10

Bent u bereid zich ervoor in te spannen dat de Rijksoverheid financiële en personele
ondersteuning zal bieden aan de gemeente Baarn, als onmisbare noodzakelijke voorwaarde
om dit complexe dossier tot een goed einde te brengen?

Antwoord 10

Aanvullende bekostiging en/of personele ondersteuning is niet aan de orde. Zie het
antwoord op de vragen 8 en 9.