Schriftelijke vragen : De berichten ‘Affaires, ruzies, gesprekken met de psychiater: Amsterdamse politici decennialang bespioneerd door de veiligheidsdienst’, ‘Leden van het Nederlands Auschwitz Comité jarenlang vervolgd door de veiligheidsdienst'
Vragen van het lid Van Nispen (SP) aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de berichten «Affaires, ruzies, gesprekken met de psychiater: Amsterdamse politici decennialang bespioneerd door de veiligheidsdienst», «Leden van het Nederlands Auschwitz Comité jarenlang vervolgd door de veiligheidsdienst: «Niemand heeft dit ooit geweten»» en «Hoe de Nederlandse geheime dienst politieke partijen bespioneerde» (ingezonden 27 december 2023).
Vraag 1
Kunt u ingaan op de recente artikelen van Het Parool en het NRC waaruit blijkt dat
honderden politici van de CPN, PSP en PvdA, activisten en belangenbehartigers decennialang
zijn bespioneerd door de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD)? Waren de acties van
de BVD wettelijk toegestaan?1 2 3
Vraag 2
Vindt u het rechtvaardig dat intieme persoonlijke details over politici en hun vrienden
en familie tot in detail zijn bijgehouden? Was het voor de BVD echt nodig om te weten
en bij te houden welke politici homoseksueel waren? Dit is toch simpelweg misbruik
van macht?
Vraag 3
Is het te verantwoorden dat de BVD zo massaal gegevens verzamelde over leden van de
CPN en hun activiteiten? Vindt u dat de BVD hierin proportioneel handelde?
Vraag 4
Bent u van mening dat de BVD proportioneel handelde ten opzichte van de inbreuk op
het privéleven van burgers? Kunt u uw antwoord toelichten?
Vraag 5
In hoeverre hadden de BVD en zijn voorgangers toegang tot informatie bij de Belastingdienst
en zijn voorgangers? Kunt u dit uitsplitsen in de periode tot en met 1986 enerzijds
en na 1987 anderzijds? In hoeveel van de ruim 71.000 persoonsdossiers die bij het
Nationaal Archief liggen zit informatie die afkomstig is van de Belastingdienst of
zijn voorgangers?
Vraag 6
Hoeveel Nederlanders zijn met een beroep op deze instructie de verstrekking van een
paspoort met reguliere geldigheidsduur geweigerd?
Vraag 7
Hoe kijkt u erop terug dat kritiek van activisten, politici en journalisten op de
BVD door de dienst werd gemonitord?
Vraag 8
Vindt u dat het een taak was van de BVD om Kamervragen over het functioneren van de
veiligheidsdienst bij te houden in individuele persoonsdossiers van Tweede Kamerleden?
Kunt u uw antwoord toelichten?
Vraag 9
Vindt u dat de BVD hiermee schade heeft toegebracht aan het democratische debat over
het functioneren van de veiligheidsdienst? Kunt u uw antwoord toelichten?
Vraag 10
Bent u het ermee eens dat monitoring van publiek debat over de veiligheidsdienst kan
leiden tot een chilling effect en dat de dienst zich hiermee buiten de democratische
rechtsorde plaatste? Kunt u uw antwoord toelichten?
Vraag 11
Klopt het dat de BVD in een intern document uit 1966 heeft geschreven dat de dienst
«niet gericht [is] op de PSP als zodanig, doch op de activiteiten van bepaalde extremistische
elementen in die partij»? Waarom ging de BVD nog jarenlang door met het verzamelen
van informatie over de PSP en haar leden?
Vraag 12
Hoe kijkt u erop terug dat de BVD zich niet aan haar eigen richtlijnen hield?
Vraag 13
Bent u van mening dat er in de periode voor de Wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten
1987 (Wiv) politieke controle was op de dienst? Zo ja, waarom heeft de verantwoordelijke
Minister niet ingegrepen toen de dienst in strijd met zijn eigen richtlijnen handelde?
Vraag 14
Uit het BVD-dossier van voormalig Tweede Kamerlid Fred van de Spek blijkt dat de BVD
in 1985 op de hoogte was van (de strekking van) Kamervragen die Van der Spek ging
stellen voordat ze waren ingediend; hoe kijkt u hierop terug? Werd hiermee de controlefunctie
van de Tweede Kamer ondermijnd? Zo nee, waarom niet?
Vraag 15
Op basis van welke wet- of regelgeving gaven lokale politiekorpsen tot en met de jaren
tachtig demonstratieaanvragen door aan de BVD, zoals blijkt uit meerdere persoonsdossiers,
waaronder dat van Sietse Bosgra? Vindt u dat het doorgeven van demonstratieaanvragen
op gespannen voet staat met de vrijheid van demonstratie? Zo nee, waarom niet?
Vraag 16
Bent u het ermee eens dat het doorgeven van demonstratieaanvragen een chilling effect
heeft? Zo nee, waarom niet?
Vraag 17
Geven gemeentes en/of politie tegenwoordig demonstratieaanmeldingen door aan de Algemene
Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD)? Zo ja, op welke wettelijke basis? Hoeveel
demonstratieaanvragen zijn sinds 1 januari 2018 gedocumenteerd door de AIVD? Wat heeft
de AIVD met deze informatie gedaan?
Vraag 18
Waarom heeft de BVD een dossier aangelegd over Amnesty International? Hoe kijkt u
erop terug dat een belangrijke internationale organisatie ter promotie van mensenrechten
door de BVD in de gaten werd gehouden?
Vraag 19
Deelt u de visie dat vrijheid van vereniging een groot goed is in een democratische
samenleving en dat veiligheidsdiensten dus terughoudend moeten zijn bij het monitoren
van verenigingen? Zo nee, waarom niet?
Vraag 20
Bent u van mening dat deze terughoudendheid door de BVD en zijn voorgangers is toegepast,
in de periode 1945–1986 enerzijds, en 1987 en later anderzijds? Kunt u uw antwoord
toelichten?
Vraag 21
Heeft u enige inzage in wat andere landen waar de BVD veelvuldig informatie met inlichtingen-
en veiligheidsdiensten mee deelde, zoals onder meer de Verenigde Staten, het Verenigd
Koninkrijk, de Bondsrepubliek Duitsland, België en Frankrijk, hebben gedaan met deze
gegevens?
Vraag 22
Kunt u het besluit om leden van het Nederlands Auschwitz Comité te volgen rechtvaardigen,
gelet op hoofdreden om het Nederlands Auschwitz Comité te onderzoeken was dat de BVD
het een communistische mantelorganisatie vond, maar de BVD op basis van bronnen wist
dat het Comité dat niet was? Waarom was de BVD van mening dat deze groep een dreiging
voor de Nederlandse democratie was?
Vraag 23
Wat vindt u ervan dat de BVD namen noteerde van bezoekers van Auschwitzherdenkingen
in Nederland en in Polen?
Vraag 24
Wanneer stopte de BVD met verzamelen van informatie over bestuursleden van het Nederlands
Auschwitz Comité en het comité zelf? Waarom op dat moment?
Vraag 25
Kunt u reflecteren op een uitspraak van oud-voorzitter van het Nederlands Auschwitz
Comité Jacques Grishaver: «Al die namen die je leest, dat zijn mensen die zo veel
hebben meegemaakt. Ze hebben bijna allemaal hun familie verloren. En dan vervolgens
werden ze als vijand van de staat in de gaten gehouden»?
Vraag 26
Deelt u de schrik en woede van familieleden en vrienden over de werkwijze van de BVD?
Kunt u deze werkwijze verantwoorden? Wat gaat u doen om nabestaanden gerust te stellen?
Is het op zijn plaats om excuses aan te bieden?
Vraag 27
Waarom zijn deze stukken uit het Nationaal Archief slechts deels openbaar? Welke documenten
uit de periode 1945 tot 1998 van de BVD en zijn voorgangers zijn nog niet overgedragen
aan het Nationaal Archief? Wanneer worden deze documenten overgedragen? Wie kan toegang
krijgen tot deze stukken? Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat alle stukken openbaar
worden gemaakt? Kunt u een tijdsplan met de Kamer delen waarin u per categorie documenten
aangeeft of en wanneer ze openbaar worden?
Vraag 28
Kunt u een inventarislijst delen met organisatiedossiers van verenigingen die in de
periode 1945–1998 door de BVD zijn gevolgd, en waarvan de dossiers voor 1998 zijn
gesloten? Zo nee, waarom niet?
Vraag 29
Bent u het ermee eens, gezien de leeftijd van nabestaanden en slachtoffers van surveillance
door de BVD, dat er haast geboden is bij het openbaar maken van de volledige archieven
van de Binnenlandse Veiligheidsdienst? Zo nee, waarom niet?
Vraag 30
Herinnert u zich de vragen van de leden Leijten en Van Nispen aan u over het nieuws
dat de BVD jarenlang illegaal advocaten en academici bespioneerde?4 Bent u het met de indieners eens dat deze artikelen een schokkend verhaal over de
BVD vertonen? Hoe beoordeelt u deze periode van spionage van de BVD? Kunt u garanderen
dat dit soort zaken nooit meer zullen gebeuren, en dat u toe zal werken aan een betrouwbare
inlichtingen- en veiligheidsdienst?
Indieners
-
Gericht aan
H.M. de Jonge, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties -
Indiener
Michiel van Nispen, Kamerlid
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.