Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Haga over een nieuw azc in Alphen

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 19 december
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 562.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat bewoners in rep en roer zijn inzake de komst van een
nieuw asielzoekerscentrum (azc) in Alphen aan den Rijn?

Antwoord 1

Ja, ik ben op de hoogte dat een aantal bewoners uit de directe omgeving van de beoogde
AZC-locatie zorgen heeft geuit over de komst van het AZC en hierover in gesprek is
met de gemeente.

Vraag 2

Hoe kan het zo zijn dat er maximaal 400 vluchtelingen, voor een periode van vijf jaar
direct naast een al bestaand centrum waar zo’n 200 Poolse arbeidsmigranten en Oekraïense
vluchtelingen zitten én een gevangenis met 1.100 gedetineerden komt? Kunt u een gedetailleerd
antwoord geven hoe je het kunt verzinnen om deze mensen allemaal bij elkaar te stoppen?

Antwoord 2

De gemeente Alphen aan den Rijn is voornemens opvang mogelijk te maken voor maximaal
400 asielzoekers. Ik ben het gemeentebestuur van de gemeente Alphen aan den Rijn daarvoor
zeer erkentelijk. De gemeente geeft daarmee invulling aan haar verantwoordelijkheid
ten aanzien van het mogelijk maken van opvang voor asielzoekers. Het is aan de gemeente
om invulling te geven aan hoe de asielopvang in Alphen tot stand komt.

Vraag 3, 4 en 6

Wat zegt het over de huidige staat van de democratie dat bezorgde bewoners, a) nooit
voor een grootschalig asielzoekerscentrum hebben gestemd en b) daarover zeer grote
zorgen hebben, zorgen die niet gehoord worden, want bewoners stellen dat er geen structureel
overleg is geweest met de bewoners en de aangrenzende bedrijven op het bedrijventerrein,
ook gezien het feit dat de gevangenis en de bestaande locatie voor arbeidsmigranten
van niks weten?

Deelt u de mening dat een burgemeester zou moeten kiezen voor het dienen van de belangen
van de eigen inwoners, in dit geval de inwoners van Alphen, voor wie zij burgemeester
is? Kunt u een gedetailleerd antwoord geven?

Wat gaat u doen om een einde te maken aan deze vorm van dwang en drang waar bewoners
en andere betrokkenen volledig buitenspel worden gezet? Kunt u in uw antwoord gedetailleerd
aangeven wat u gaat doen om de bezorgde bewoners uit Alphen aan den Rijn, die allen
slachtoffer zijn van uw asielbeleid, te helpen?

Antwoord 3, 4 en 6

Het Rijk en gemeenten dragen een gezamenlijke verantwoordelijkheid om opvang te realiseren
voor mensen die asiel aanvragen. Het is aan het gemeentebestuur om invulling te geven
aan de wijze waarop democratische besluitvorming tot stand komt, om asielopvang mogelijk
te maken. Afhankelijk van de situatie hebben de gemeenten verschillende mogelijkheden
om hieraan uitvoering te geven. De gemeenteraad van Alphen aan den Rijn heeft in april
2023 besloten om de realisatie van een AZC-voorziening in de gemeente te onderzoeken
en heeft in november 2023 wensen en bedenkingen aan het college kenbaar gemaakt ten
aanzien van de concept bestuursovereenkomst met het COA. Het is aan het gemeentebestuur
zelf om te bepalen op welke wijze ze haar burgers daarbij betrekt en hoe inbreng van
haar burgers wordt verwerkt en betrokken bij definitieve besluitvorming. Het spreekt
voor de gemeente Alphen aan den Rijn dat zij haar bewoners, bedrijven, sociale partners
en maatschappelijke (vrijwilligers)organisaties al in een vroeg stadium heeft betrokken.

Vraag 5

Wat vindt u van het feit dat bewoners waarschuwen voor ernstige overlast en veiligheidsproblemen?
En kunt u duiden waarom voorzieningen zoals onderwijs, openbaar vervoer, winkelen
en recreatie nauwelijks voorhanden zijn?

Antwoord 5

Uiteraard begrijp ik de zorgen van de bewoners. Overlast en veiligheidsproblematiek
is altijd onaanvaardbaar. Om het draagvlak voor opvang te behouden, is het van blijvend
belang om overlastgevend en crimineel gedrag gericht aan te pakken. In mijn brief
van 10 november jl. heb ik toegelicht welke maatregelen ik tref in het kader van de
nationale aanpak overlast om overlastgevend gedrag door asielzoekers te voorkomen
en aan te pakken.1 Tevens zijn er lokale maatregelen die getroffen kunnen worden door de gemeente. De
gemeente kan hierbij geholpen worden door de ketenmariniers en de toolbox te raadplegen.
Het is aan de gemeente om te zorgen dat voorzieningen als onderwijs, openbaar vervoer,
winkels en recreatie beschikbaar zijn voor alle inwoners van de gemeente.

Vraag 7

Bent u het inmiddels met de stelling eens het absorptievermogen van wat Nederland
qua asielzoekers aankan allang is bereikt? Zo ja, wanneer komt u met voorstellen zoals
een asielstop, het opzeggen van het Vluchtelingenverdrag uit 1951, het uitzetten van
veilige landers en asielzoekers die de wet overtreden en het invoeren van grenscontroles?
Kunt u een gedetailleerd antwoord geven?

Antwoord 7

Nederland is op grond van internationale en Europeesrechtelijke verdragen verplicht
om asielzoekers die daar recht op hebben opvang te bieden. Een asielstop is derhalve
niet mogelijk. Ik vind het belangrijk dat er meer grip op migratie komt en ik zet
mij daar al geruime tijd voor in, zowel binnen als buiten de EU. Op het terrein van
de nieuwe Europese asielwetgeving zijn onlangs goede stappen gezet middels de aanname
van Raadsposities op o.a. de Screeningsverordening en de Asielprocedureverordening.
Als onderdeel van het wetgevende proces vinden deze week de onderhandelingen met het
Europees Parlement plaats in de zogenoemde triloog. Daarnaast zet het kabinet in op
het ontwikkelen van brede en gelijkwaardige migratiepartnerschappen om terugkeer te
bevorderen, migranten te beschermen en irreguliere migratie te beperken.