Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Tjeerd de Groot over de stemming omtrent de verlenging van glyfosaat

Antwoord van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 11 december
2023).

Vraag 1 en 2

Heeft u kennisgenomen van de uitkomst van de stemming binnen de Standing Committee
on Plants, Animals, Food and Feed (SCoPAFF) over de mogelijke verlenging van de handelsvergunning
van glyfosaat?

Kunt u bevestigen dat de Europese Commissie (EC) het gebruik van glyfosaat nog niet
met tien jaar heeft verlengd zoals uit berichtgeving blijkt, maar dat de EC nu is
bevoegd om daarover te besluiten en dat dat vóór 15 december 2023 dient te gebeuren?

Antwoord 1 en 2

Uw Kamer is op 16 november geïnformeerd over de uitkomst van het beroepscomité over
de verlenging van de goedkeuring van glyfosaat (Kamerstuk 27 858, nr. 641). Tijdens dit beroepscomité is wederom geen meerderheid vóór of tegen het voorstel
van de EC bereikt, waardoor de EC nu gemachtigd is om een eigenstandig beslissing
op het voorstel te nemen. De EC heeft inmiddels aangekondigd een positieve beslissing
te zullen nemen op het huidige voorstel. Een daadwerkelijk besluit moet uiterlijk
14 december 2023 worden gepubliceerd omdat de huidige goedkeuring van glyfosaat op
15 december 2023 afloopt.

Vraag 3

Welke voorwaarden en condities zijn verbonden aan die 10-jarige verlenging, gegeven
het feit dat de EC op korte termijn zal besluiten tot het verlengen van het gebruik
van glyfosaat?

Antwoord 3

In het voorstel van de EC zijn verschillende voorwaarden een aandachtspunten opgenomen
(Kamerstuk 27 858, nr. 636) waar lidstaten rekening mee moeten houden bij de (her)beoordeling van gewasbeschermingsmiddelen
op basis van glyfosaat. Het betreft de volgende punten:

– In het voorstel is opgenomen dat toepassingen voor de afrijping van gewassen niet
toelaatbaar zijn. In Nederland zijn dergelijke toepassingen al sinds de vorige herbeoordeling
niet meer toegelaten.

– Het voorstel van de EC bevat een maximumgehalte voor een specifieke onzuiverheid die
in glyfosaathoudende middelen kan voorkomen. Lidstaten dienen deze alleen middelen
toe te laten indien deze verontreiniging onder de veilige grenswaarde blijft.

– Lidstaten dienen bij middelaanvragen, indien relevant voor de toepassing, aanvullende
data op te vragen over een specifiek afbraakproduct (AMPA) zodat een open punt op
dit vlak kan worden gesloten. EFSA heeft reeds geconcludeerd dat dergelijke residuen
niet tot een risico voor consumenten zullen leiden.

– Lidstaten dienen bij middelaanvragen de mogelijke effecten op waterplanten die boven
het wateroppervlak uitsteken en direct in aanraking komen met spuitnevel te beoordelen.
Waar nodig dienen extra maatregelen te worden voorgeschreven, zoals bufferzones of
technieken om verwaaiing van de spuitnevel te verminderen (driftreducerende maatregelen).
Hiermee worden onaanvaardbare effecten op waterplanten voorkomen.

– De EC heeft de risico’s voor kleine plantenetende zoogdieren (zoals muizen) aangemerkt
als bijzonder aandachtspunt bij de middelbeoordeling. Lidstaten kunnen aanvullende
data vragen, risicomitigerende maatregelen nemen of toepassingen afwijzen. De EC heeft
tevens maximale doseringen opgenomen, waarvan kan worden afgeweken als uit een risicobeoordeling
blijkt dat een toepassing veilig is voor dit soort zoogdieren.

– De EC heeft verder als bijzondere aandachtspunten de bescherming van grondwater, oppervlaktewater,
drinkwater, niet-doelwit planten en de beoordeling van niet-professionele gebruiken
benoemd. Dit zijn standaardonderdelen van de risicobeoordeling van gewasbeschermingsmiddelen.

Vraag 4 en 5

Zijn de door Nederland aangevoerde voorwaarden, zoals geuit bij de eerdere Nederlandse
stemverklaring, te weten: aanvullend wetenschappelijk onderzoek naar het European
Food Safety Authority (EFSA)-toetsingskader op basis van de laatste wetenschappelijke
inzichten, onderdeel van het voorstel van de EC?

Zo nee, bent u bereid om met andere landen die zich hebben onthouden van stemming
of tegen de verlenging hebben gestemd, gezamenlijk op te trekken zodat deze voorwaarden
onderdeel worden van een aangepast EC-voorstel?

Antwoord 4 en 5

De toetsingskaders waarop gewasbeschermingsmiddelen en werkzame stoffen worden beoordeeld
zijn door de lidstaten gezamenlijk vastgesteld en gebaseerd op de laatste stand van
de wetenschap. Op basis van alle beschikbare wetenschappelijke informatie en aangeleverde
studies over neurotoxische effecten concluderen EFSA en het Ctgb dat glyfosaat geen
neurodegeneratieve effecten veroorzaakt. In aanvulling hierop heeft Nederland in de
stemverklaring (Kamerstuk 27 858, nr. 635) EFSA opgeroepen om prioriteit te geven om specifieke testprotocollen te ontwikkelen
om neurodegeneratieve effecten inzichtelijk te maken zodat 2023Z04745deze vervolgens ook in de beoordeling kunnen worden opgenomen. Uw Kamer is op 25 april
2023 geïnformeerd (Kamerstuk ) dat een eerste call for tender van EFSA om het neurodegeneratieve effecten van gewasbeschermingsmiddelen hiervoor
door het RIVM als onvoldoende toereikend werd gezien. Inmiddels is EFSA voornemens
om dit project in aangepaste vorm in 2024 op te starten. Ik zal dit uiteraard nauwlettend
in de gaten houden.

Vraag 6

Bent u bereid, gelet op de eerdere wens van de Tweede Kamer om tegen de verlenging
van het gebruik van glyfosaat te stemmen «en de nieuwe situatie die zich na de SCoPAFF-stemming
voordoet», zich op korte termijn in te zetten voor een intelligente oplossing waarin
de wetenschap leidend is bij het herijken van de EFSA-toelatingscriteria voor gewasbeschermingsmiddelen?

Antwoord 6

De mogelijke risico’s van gewasbeschermingsmiddelen worden beoordeeld door de hiervoor
aangewezen onafhankelijke instanties op basis van internationaal afgestemde toetsingscriteria.
De toetsingscriteria worden vastgesteld op basis van de laatste stand van de wetenschap
en met regelmaat aangepast wanneer nieuwe wetenschappelijke inzichten hier aanleiding
toe geven. Nederland levert hier altijd een actieve bijdrage aan en zal dat ook, in
het geval van de ontwikkeling van een specifiek toetsingskader voor neurodegeneratieve
effecten, blijven doen.