Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Vestering over het aantal illegaal gehouden dieren in de veehouderij en de daarbij horende stikstofuitstoot

Antwoord van Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) (ontvangen 26 oktober
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 75.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Behalve de 2.500 al bekende boeren stoten mogelijk
duizenden andere agrarische bedrijven óók illegaal stikstof uit»1?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel veehouders werken momenteel zonder natuurvergunning of met een ontoereikende
natuurvergunning, die dat wel nodig hebben? Kunt u dit uitsplitsen naar geverifieerde
PAS-melders, onjuiste PAS-melders2, interimmers en eventueel een overige categorie?

Antwoord 2

Er zijn 2488 PAS-melders die gegevens hebben ingediend zodat ze gelegaliseerd kunnen
worden. Die zijn echter nog niet allemaal beoordeeld. Per 1 september waren 2367 dossiers
van de 2488 in behandeling, en daarvan is bij 690 verzoeken tot legalisatie is vastgesteld
of ze een oplossing krijgen. Voor de overige bedrijven die behoren tot de groep van
2367 vindt de beoordeling op dit moment plaats of is aanvullende informatie nodig
om de verificatie te kunnen afronden. Van de 690 meldingen waar is vastgesteld of
ze een oplossing krijgen, hebben 317 een negatieve verficatie gekregen. Dat lijkt
een relatief hoog aandeel. Maar dat geeft geen goed beeld van de verhoudingen meldingen
die wel/niet aan de criteria voldoen. Het is immers sneller te zien of meldingen niet
voldoen aan de criteria dan als ze wel voldoen, en de dossiers die niet aan de criteria
voldoen, zijn dan ook sneller afgehandeld. Bijvoorbeeld: het is snel te zien als de
oorspronkelijke melding meer dan 1 mol betrof, en daarmee meteen niet in aanmerking
komt voor legalisatie. Terwijl álle criteria gecheckt moeten zijn om vast te stellen
dat een melding wél in aanmerking komt voor legalisatie. 317 van de 2367 bedrijven
die zijn gecontroleerd door het betreffend bevoegd gezag, is een aandeel van 13% die
niet voldoen aan de criteria. Tot slot hecht ik eraan te benadrukken dat niet gesproken
kan worden over onjuiste PAS-meldingen, maar over PAS-meldingen met een negatieve
verificatie. In sommige van deze gevallen is toestemmingverlening niet meer nodig,
bijvoorbeeld omdat al een vergunning is verleend.

Er is geen lijst van overige activiteiten die geen passende vergunning hebben. Zodoende
kan ik u die informatie niet verstrekken.

Vraag 3

Indien u hier geen precieze cijfers van kunt geven, waarom niet? Kunt u in dat geval
dan een nauwkeurige schatting maken?

Antwoord 3

Zoals in de beantwoording van vraag 2 is toegelicht, is het enkel mogelijk om cijfers
te verstrekken over de PAS-melders, en niet van overige categorieën bedrijven zonder
passende natuurvergunning. Ook niet op basis van een schatting.

Vraag 4

Bent u voornemens om, gezien de rijksbrede omvang van de stikstofcrisis, een landelijk
systeem op te zetten dat de benodigde en uitgegeven natuurvergunningen registreert?
Zo nee, waarom wilt u, als eindverantwoordelijke voor de staat van de natuur, dat
overzicht niet hebben?

Antwoord 4

Ik vind het van belang om een goed overzicht te hebben over waar stikstof neerslaat,
van welke bron die stikstof afkomstig is en welke toestemming daarvoor aanwezig is.
De eerste twee aspecten zijn op dit moment al goed inzichtelijk door gebruik van het
AERIUS-instrumentarium. De provincies geven mij aan dat ze de informatie van het derde
aspect – geregistreerde natuurvergunningen – op dit moment niet kunnen verstrekken.
Ik deel de zorgen van Kamerlid Vestering over het huidige inzicht in uitgegeven natuurvergunningen.
Een beter inzicht in uitgegeven natuurvergunningen zal namelijk bijdragen aan het
vinden van effectieve oplossingen. Daarom ben ik in overleg met de provincies over
de mogelijkheden om beter zicht te krijgen op uitgegeven natuurvergunningen.

Vraag 5

Hoeveel dieren worden er in de Nederlandse veehouderij gehouden zonder dat daar een
(juiste) natuurvergunning voor is afgegeven en die dus feitelijk illegaal worden gehouden?

Antwoord 5

De provincies geven mij aan dat ze deze informatie op dit moment niet kunnen verstrekken
aangezien het op dit moment moeilijk te achterhalen is of geregistreerde dieren gehouden
worden met een juiste natuurvergunning. Ik ben in overleg met de provincies over de
mogelijkheden om beter inzicht te krijgen in het aantal illegaal gehouden dieren zonder
een passende natuurvergunning.

Vraag 6

Indien u hier geen precieze cijfers van kunt geven, waarom niet? Kunt u in dat geval
onderzoek doen om hier wel een antwoord op te geven?

Antwoord 6

Ik kan u deze cijfers niet verstrekken omdat provincies mij aangeven dat ze deze informatie
op dit moment niet kunnen verstrekken. Ik ben in overleg met de provincies over de
mogelijkheden om beter inzicht te krijgen in het aantal illegaal gehouden dieren zonder
een passende natuurvergunning.

Vraag 7

Hoeveel stikstofuitstoot veroorzaken deze illegaal gehouden dieren in de veehouderij
in totaal? Welk percentage van de totale uitstoot is dat?

Antwoord 7

De provincies geven mij aan dat ze deze informatie op dit moment niet kunnen verstrekken
aangezien niet vergunde dieren (en dus de bijbehorende uitstoot) per definitie niet
geregistreerd zijn. Ik ben in overleg met de provincies over de mogelijkheden om beter
inzicht te krijgen in de stikstofuitstoot van illegaal gehouden dieren zonder een
passende natuurvergunning.

Vraag 8

Indien u hier geen precieze cijfers van kunt geven, waarom niet? Kunt u in dat geval
dan een nauwkeurige schatting maken?

Antwoord 8

Het RIVM heeft in beeld gebracht wat de geschatte depositie is van de interimmers3. De gemiddelde depositie van deze bedrijven bedraagt naar schatting tussen enkele
tientallen en enkele honderden molen.

Vraag 9

Hoeveel van de PAS-melders en interimmers zijn tevens stikstof-piekbelasters? Indien
u hier geen precies antwoord op kunt geven, kunt u dit dan uitzoeken?

Antwoord 9

Er is geen lijst beschikbaar van ondernemingen die voldoen aan de drempelwaarde van
de aanpak piekbelasting. Als gevolg daarvan is het niet mogelijk om aan te geven hoeveel
van de ondernemingen die voldoen aan de drempelwaarde, PAS-melder of interimmer zijn.

Vraag 10

Deelt u het inzicht dat er voor een illegaal opererende veehouderij, die vervolgens
ook één van de belangrijkste vervuilers blijkt te zijn op een kwetsbaar natuurgebied,
geen toekomst is? Wilt u eerlijk zijn naar veehouders en hen geen beloftes doen voor
legalisatie als daar helemaal geen ruimte voor is?

Antwoord 10

Het is niet mogelijk om generieke uitspraken te doen over het toekomstperspectief
van specifieke bedrijven. Als de gebiedsprocessen zijn gestart, nemen alle al dan
niet gelegaliseerde bedrijven (waaronder PAS-meldingen) deel aan het gebiedsproces
waar bepaald moet worden welke activiteiten op welke manier nog kunnen plaatsvinden.
Op basis van de kennis en inzichten die ik heb, schets ik het toekomstperspectief
voor de verschillende sectoren zo reëel mogelijk.

Vraag 11

Deelt u het inzicht dat handhaven op de vergunning van dergelijke veehouderijen (waarbij
ze moeten stoppen of krimpen tot een omvang die past binnen de verleende vergunning)
een zeer kosteneffectieve maatregel is om de natuur te beschermen? Bent u voornemens
dit te doen?

Antwoord 11

Zoals ik in de beantwoording van vraag 10 heb toegelicht, wordt in de gebiedsprocessen
vastgesteld welke activiteiten op welke manier kunnen plaatsvinden. Daarop vooruitlopen
door actief te handhaven doet geen recht aan de complexiteit in de gebieden, zeker
niet waar het ondernemers betreft die te goeder trouw hebben gehandeld en door toedoen
van de overheid nu geen passende vergunning hebben.

Vraag 12

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden voor het commissiedebat Stikstof, NPLG
en natuur?

Antwoord 12

Ik heb gepoogd u zo goed mogelijk te informeren, maar helaas kan ik u minder informatie
verstrekken dan gehoopt. Desalniettemin heb ik de vragen één voor één beantwoord.
Het is helaas niet gelukt de beantwoording voor het genoemde commissiedebat te verzenden.