Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Vedder over de uitzending van EenVandaag (d.d. 4 sept 2023) 'Fors financieel tekort dwingt NVWA tot bezuinigingen en personeelsstop, Kamerleden bezorgd: Wat betekent dit voor al die belangrijke taken?’

Antwoord van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 23 oktober
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 85.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van Een Vandaag «Fors financieel tekort dwingt NVWA
tot bezuinigingen en personeelsstop, Kamerleden bezorgd: «Wat betekent dit voor al
die belangrijke taken?»»1?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de financiële situatie van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
(NVWA) en de mededeling die de NVWA op het intranet deed over de maatregelen die genomen
worden om het financiële tekort zoveel mogelijk te dichten?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Klopt het volgens u dat de NVWA kampt met financiële tekorten? Zo ja, om hoeveel geld
gaat het?

Antwoord 3

Uit de reguliere (kwartaal)prognoses aan mijn ministerie bleek dat de NVWA voor 2023
verwachtte af te koersen op een financieel negatief resultaat. De oorzaken zijn met
name hogere kosten in 2023 ten gevolge van inflatie, vernieuwde CAO-afspraken en minder
retributie opbrengsten, mede als gevolg van marktomstandigheden. Het is, kortgezegd,
lopende het jaar 2023 duurder geworden om het geplande niveau van formatie en bedrijfsvoering
te kunnen bekostigen in 2023. Om de kostenstijging zoveel als mogelijk te beheersen,
heeft de NVWA, in afstemming met mijn ministerie en het Ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport, een aantal mitigerende maatregelen genomen, zoals het verantwoord
vertragen van de instroom, het beperken van inhuur, het optimaliseren van opbrengsten
en kostenbesparingen op opleidingen, inrichting en inventaris.

Vraag 4

Hoeveel van het financiële tekort wordt naar verwachting opgelost door de voorgenomen
maatregelen?

Antwoord 4

Mijn ministerie, het Ministerie van VWS en de NVWA werken samen om de financiële situatie
te verbeteren en 2023 zo goed mogelijk af te sluiten. Ik verwacht dat de maatregelen
ervoor zorgen dat het geprognosticeerd negatief resultaat voor 2023 wordt opgelost.

Vraag 5

Kunt u schetsen wat er in de periode tussen het commissiedebat NVWA (31 mei 2023)
en de mededeling op het intranet zich heeft afgespeeld binnen de NVWA, waardoor de
financiële situatie plotseling verslechterd is?

Antwoord 5

Gedurende deze periode zijn de gestegen kosten voor de organisatie als gevolg van
inflatie en de nieuwe CAO afspraken en tegenvallende opbrengsten, onder andere door
marktomstandigheden, inzichtelijk geworden.

Vraag 6

Gaat de financiële situatie van de NVWA mogelijk een effect hebben op de kwaliteit
van dienstverlening? Kunt u dit toelichten?

Antwoord 6

In 2022 en 2023 heeft de NVWA ca. 900 medewerkers aangenomen en is begonnen met het
investeren in urgente thema’s, het herstellen van het fundament en aan het versterken
en vernieuwen van het toezicht. Gelet op de compenserende en mitigerende maatregelen
heb ik geen reden om aan te nemen dat de financiële prognose voor 2023 effect heeft
op de kwaliteit van het toezicht van de NVWA dat is voorzien in het jaarplan 2023.

Vraag 7

Is het de verwachting dat de ontstane situatie ook effect heeft op het huidige personeelsbestand?

Antwoord 7

Zoals te lezen bij het antwoord op vraag 3, hebben de compenserende en mitigerende
maatregelen betrekking op het optimaliseren van opbrengsten, reduceren van kosten
en het verantwoord vertragen van de instroom van personeel. Ook beperken we de inhuur
op onder andere functies in de bedrijfsvoering. Dit gaat niet ten koste van de kwaliteit
van het toezicht dat is voorzien in het jaarplan 2023.

Vraag 8

Wat zegt de ontstane situatie over de efficiency en doelmatigheid van de NVWA?

Antwoord 8

De NVWA stuurt als agentschap met een baten-lastenstelsel sterk op doelmatigheid en
efficiëntie en streeft – binnen de wettelijke kaders – naar een zo laag mogelijke
kostprijs. Daarbij zet ik mij ervoor in om – waar mogelijk – de doelmatigheid en efficiëntie
van de stelsels waar de NVWA op toeziet te verbeteren. Ik informeer de Tweede Kamer
regelmatig over de stappen die ik, samen met de NVWA, op dit terrein zet (zie hiervoor
onder andere Kamerstuk 33 835, nr. 216).

Vraag 9

Wat vindt u ervan dat deze situatie is ontstaan?

Antwoord 9

De NVWA heeft dit jaar te maken met sterk stijgende kosten als gevolg van inflatie,
nieuwe CAO-afspraken en tegenvallende opbrengsten, onder meer als gevolg van marktomstandigheden.
Gedurende het jaar wordt gekeken aan de hand van prognoses of nog in de pas wordt
gelopen met de begroting.

Om een negatief financieel resultaat aan het einde van het jaar te voorkomen wordt
bijgestuurd. En dat mag ook worden verwacht in het belang van een gezonde financiële
huishouding.

Vraag 10

Wat vindt u ervan dat dit nieuws via een klokkenluider openbaar is geworden, terwijl
in het commissiedebat van 31 mei 2023 aangegeven werd dat transparantie belangrijk
is?

Antwoord 10

De financiële situatie van de NVWA is geen geheim. De (kwartaal)prognose is onderdeel
van de periodieke gesprekken tussen mijn ministerie, het Ministerie van VWS en de
NVWA. De gesprekken over te nemen maatregelen waren nog gaande. Ik verwacht dat de
maatregelen ervoor zorgen dat het geprognosticeerd negatief resultaat voor 2023 wordt
opgelost.