Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Helder over het bericht “Tot in de dood tweederangs” en de column van John van den Heuvel “Menselijkheid kost geen miljoenen euro’s

Antwoord van Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 18 oktober
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 112.

Vraag 1

Kent u het bericht «Tot in den dood tweederangs»1 en de column van John van den Heuvel «Menselijkheid kost geen miljoenen euro’s»2?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 tot en met 6

Klopt het dat de naam van politieman Ferry Bakx, die in het Caribisch deel van het
koninkrijk werd doodgeschoten, niet op het nationaal monument Tuin van Bezinning in
Warnsveld is geplaatst vanwege het feit dat hij is omgekomen in het Caribisch deel
van het Koninkrijk?

En klopt het dat dit enkel en alleen wordt verhinderd door de statuten van de Tuin
van Bezinning?

Waarom gaan statuten boven mensenlevens, ofwel boven die van de omgekomen politieman,
maar ook boven die van zijn nabestaanden en collega’s?

Bent u het met de BBB eens dat aan deze enorme schoffering van bovengenoemde personen
per direct een einde gemaakt moet worden en zo ja bent u bereid om deze statuten,
althans dit deel ervan, te (laten) schrappen dan wel aan te passen?

En in het verlengde daarvan, bent u bereid om de moeder van de omgekomen politieman
de eerstvolgende herdenking zodanig te faciliteren dat het haar onnodig aangedane
leed enigszins wordt verzacht doordat ze nu wel een witte roos bij de naam van haar
omgekomen zoon bij het monument kan leggen?

Antwoord 2 tot en met 6

De Tuin van Bezinning is een herdenkingsplaats in Warnsveld die door en voor de Nederlandse
Politie als nationaal monument is ingericht voor de herdenking van en als eerbetoon
aan politiemedewerkers die als direct gevolg van uitoefening van hun taak bij de Nationale
Politie zijn omgekomen.

Een monument zoals de Tuin van Bezinning is van grote waarde en groot belang voor
alle nabestaanden van politiemedewerkers die tijdens de uitvoering van hun werk tragisch
om het leven zijn gekomen. Ik hecht dan ook veel waarde aan dit monument en de jaarlijkse
herdenking in de Tuin van Bezinning. Hierbij staat de gedachte achter de Tuin van
Bezinning centraal.

De Tuin van Bezinning wordt beheerd door het onafhankelijke stichtingsbestuur Tuin
van Bezinning. De criteria die van toepassing zijn voor opname in de Tuin van Bezinning
zijn opgenomen in het op de statuten van deze stichting gebaseerde reglement. Eén
van die criteria betreft de voorwaarde dat alleen politiemedewerkers die op het moment
van overlijden in vaste of tijdelijke dienst zijn aangesteld bij de Nationale Politie
als bedoeld in de Politiewet 2012 (de Nederlandse nationale politie) of de Politieacademie
daarvoor in aanmerking komen. Dat geldt dus in principe niet voor medewerkers aangesteld
bij het Korps Politie Caribisch Nederland, zoals Ferry Bakx.

Politiemedewerkers, aangesteld bij het Korps Politie Caribisch Nederland, die tijdens
de uitoefening van hun politietaak zijn omgekomen, worden ter plaatse passend herdacht.

Ten tijde van het overlijden van Ferry Bakx, en het daarop volgende verzoek tot opname
in de Tuin van Bezinning, bood het reglement nog geen mogelijkheid om op dit specifieke
criterium uitzonderingen te maken door toepassing van een hardheidsclausule. In 2021
is het reglement op dit punt gewijzigd. Die wijziging voorziet erin dat het bestuur,
indien de korpschef hiertoe een aanvraag indient, op grond van bijzondere omstandigheden
kan besluiten in specifieke gevallen af te wijken van dit criterium als navolging
van het criterium zou leiden tot een besluit dat op gespannen voet staat met de doelstellingen
van de stichting.

Naar mening van de korpschef is er, in het geval van Ferry Bakx, reden om bij hoge
uitzondering een beroep te doen op deze mogelijkheid. Ferry Bakx heeft immers geruime
tijd gewerkt bij de Nederlandse politie. Ten tijde van zijn tragische dood was hij
nog maar zeer kort werkzaam bij het Korps Politie Caribisch Nederland. Ferry Bakx
is in Nederland geboren en ook zijn uitvaart heeft met korpseer in Nederland plaats
gehad. Het merendeel van zijn familie woont in Nederland en is sinds zijn overlijden
jaarlijks aanwezig bij de herdenking in de Tuin van Bezinning. Al met al is sprake
van zeer sterke banden met Nederland.

Gelet op deze specifieke feiten en omstandigheden en de uitdrukkelijke en nog steeds
actuele wens vanuit onder andere zijn ouders en collega’s heeft de stichting het verzoek
van de korpschef gehonoreerd en besloten de naam van Ferry Bakx op te nemen in de
Tuin van Bezinning. Bij de eerstvolgende herdenking, in juni 2024, zal zijn naam worden
bijgeschreven.

Vraag 7

Bent u bereid om na te gaan of er nog meer van dit soort discriminerende regels zijn
die een gelijkwaardige behandeling van alle politieagenten, werkzaam in het Koninkrijk
der Nederlanden en Caribisch Nederland, tegengaat?

Antwoord 7

Zoals hierboven beschreven worden medewerkers van de politie die omkomen tijdens de
uitoefening van hun taak passend herdacht. Voor medewerkers die aangesteld zijn bij
de Nederlandse (Nationale) politie is dat in de Tuin van Bezinning. Voor medewerkers
aangesteld bij het Korps Politie Caribisch Nederland is dat ter plekke. Het gaat hier
immers om twee verschillende korpsen: de Nationale Politie valt onder de Politiewet
2012, het Caribische korps onder de Rijkswet politie van Curaçao, van Sint Maarten
en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba.

In bijzondere gevallen, zoals dat van Ferry Bakx, biedt de hardheidsclausule in het
reglement van de Tuin van Bezinning een mogelijkheid om politiemedewerkers die aangesteld
zijn bij het Korps Politie Caribisch Nederland ook in Nederland te herdenken. Daarmee
is er geen sprake van een discriminerende regel.