Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Lee over de berichten 'China-led AIIB’s communications chief quits, criticises bank’s management' en 'Canada freezes ties with China-led AIIB, probes allegations of Communist domination'

Antwoord van Minister Kaag (Financiën) mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel
en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 17 oktober 2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2022–2023, nr. 3149.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten «China-led AIIB's communications chief quits,
criticises bank's management» en «Canada freezes ties with China-led AIIB, probes
allegations of Communist domination»?1, 2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het opschorten van alle activiteiten met de Asian Infrastructure
Investment Bank (AIIB) door de Canadese Minister van Financiën, Christya Freeland,
en haar oproep om het Canadese lidmaatschap bij de Bank te evalueren?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Hoe apprecieert u het vertrek van het hoofd van de communicatie-afdeling van de bank
en zijn verklaring dat de bank wordt gedomineerd door leden van de Chinese Communistische
Partij en sommige bestuursleden enkel worden misbruikt als «useful idiots»?

Antwoord 3

De informatie die ons tot nu toe bekend is levert geen bewijs dat er sprake is geweest
van heimelijke beïnvloeding door de Chinese Communistische Partij van de AIIB.

Naar aanleiding van de uitspraken van de voormalig DG Communicatie aangaande de AIIB
heeft de bank een onderzoek uitgevoerd.3 De Raad van Bewindvoerders van de AIIB heeft hiertoe een duidelijk omschreven opdracht
gegeven. Het onderzoek is uitgevoerd onder leiding van de General Counsel van de AIIB en vond plaats op basis van digitale archieven van de AIIB en meer dan
30 interviews onder het personeel van de AIIB en externe partijen.

Het onderzoek concludeert dat er geen bewijs is gevonden voor heimelijke beïnvloeding
van besluiten genomen door de Raad van Gouverneurs, de Raad van Bewindvoerders en
de President of in andere aspecten van de werking van de bank.

Het onderzoek heeft ook gekeken naar twee andere uitspraken van de voormalig DG, te
weten dat er sprake zou zijn van een giftige werkcultuur en dat betrokkene moest vrezen
voor zijn veiligheid. Het onderzoek komt tot de conclusie dat er, hoewel er zeker
ruimte is voor verbeteringen, in den brede geen sprake is van een giftige werkcultuur.

Het rapport concludeert tevens dat er geen bewijs is gevonden voor veiligheidsrisico’s
en het benadrukt daarbij dat AIIB-personeel immuniteit geniet voor werkzaamheden uitgevoerd
namens de AIIB in zowel China, als in andere landen die aandeelhouder zijn van de
AIIB, ook na beëindiging van het dienstverband.

Vraag 4

Staat u in contact met Canada over deze ontstane situatie?

Antwoord 4

Ja. De voormalig DG heeft de Canadese nationaliteit. Naar aanleiding van de uitspraken
voert Canada ook een onderzoek uit en heeft de activiteiten m.b.t. de AIIB momenteel
bevroren. Tot op heden zijn er geen resultaten van dit onderzoek openbaar gemaakt.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de zeer zorgelijke beschuldigingen aan de AIIB? En welke mogelijke
stappen bent u van plan te ondernemen in reactie hierop?

Antwoord 5

Zoals in de beantwoording van vraag 3 is aangegeven is er op basis van de informatie
die ons bekend is, geen bewijs dat er sprake is van heimelijke beïnvloeding door de
Chinese Communistische Partij van de AIIB.

Wel zijn er uit het onderzoek een aantal verbeterpunten naar voren gekomen. Deze zien
onder andere op i) governance, ii) de cultuur binnen de bank, iii) het klachtenmechanisme voor personeel en iv)
HR-processen. Daartoe heeft het onderzoek aanbevelingen opgenomen in het rapport.
Nederland zal zich inzetten voor een gedegen opvolging van deze aanbevelingen.

Vraag 6

Bent u bekend met het Accountability Framework van de AIIB, waarmee de besluitvormingsstructuur
van de bank de Chinese President van de bank een groot mandaat geeft om investeringsbesluiten
te nemen? Hoe beoordeelt u deze structuur?

Antwoord 6

Ik ben bekend met het Accountability Framework van de AIIB.4 Onder het Accountability Framework is de besluitvorming ten aanzien van een deel van de projecten gedelegeerd aan de
President van de AIIB. Daarbij geldt dat de Bewindvoerders te allen tijde de mogelijkheid
hebben om projecten gedelegeerd aan de President in te roepen voor bespreking in een
vergadering van de Raad van Bewindvoerders. Hiervoor is het verzoek van slechts één
bewindvoerder voldoende. Bovendien geldt dat de informatievoorziening en termijn voor
de Raad van Bewindvoerders voor de beoordeling van projecten onafhankelijk is van
de wijze waarop wordt besloten over projecten (via delegatie of in een vergadering
van de Raad van Bewindvoerders).

De AIIB is niet uniek in deze werkwijze. Andere ontwikkelingsbanken waar Nederland
aandeelhouder van is hebben vergelijkbare structuren om projecten en financiering
te delegeren aan de President of aan te nemen zonder bespreking.

Vraag 7 en 8

Ziet u mogelijkheden om de transparantie van de besluitvorming te verbeteren, door
bijvoorbeeld de Bank te vragen om de beslissingsbevoegdheid bij het bestuur te laten
zoals bij andere multilaterale banken, (ADB en Wereldbank) gebruikelijk is?

Welke concrete maatregelen gaat u treffen om het toezicht op de AIIB vanuit het bestuur
te verbeteren?

Antwoord 7 en 8

Als aandeelhouder van de AIIB bekijkt Nederland doorlopend of verbeteringen mogelijk
zijn binnen de bestuursstructuur en het functioneren van de bank. Zo vraagt Nederland
bijvoorbeeld aandacht voor transparantie en het bevorderen van de diversiteit binnen
de organisatie.5 Nederland zal in deze verdere inzet bij de AIIB ook de aanbevelingen meenemen die
zijn gedefinieerd in het onderzoeksrapport.

Vraag 9

Welke mogelijkheden ziet u in den brede om verregaande beïnvloeding vanuit China in
de multilaterale AIIB tegen te gaan, en welke rol ziet u specifiek voor Nederland?

Antwoord 9

Als waarborg tegen heimelijke beïnvloeding is in het oprichtingsverdrag opgenomen
dat de loyaliteit van de werknemers ligt bij de AIIB en niet bij een andere autoriteit.
Ook geniet AIIB-personeel immuniteit voor werkzaamheden uitgevoerd namens de AIIB
in zowel China, als in andere landen die aandeelhouder zijn van de AIIB. Dat is ook
het geval na de beëindiging van het dienstverband bij de AIIB. Nederland zal er op
toe blijven zien dat in een multilaterale instelling als de AIIB iedere aandeelhouder
voldoende en gepaste mogelijkheden heeft om de belangen te behartigen, met inachtneming
van het individuele stemgewicht. Het kabinet acht ongewenste beïnvloeding bij multilaterale
instellingen in den brede niet acceptabel.