Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Erkens en Van Campen over het artikel «Rekenfout in groengas-subsidie absurd: honderd Overijsselse boeren missen nu smak geld»

Antwoord van Minister Jetten (Klimaat en Energie), mede namens de Minister van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit (ontvangen 9 oktober 2023).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van dit bericht?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe heeft deze fout kunnen ontstaan, waarbij de voorgespiegelde subsidiebedragen voor
groengas-projecten in werkelijkheid 20% tot 25% lager uitvallen dan voorgesteld in
het PBL-advies;

Antwoord 2

PBL heeft zijn advies aangepast. In het Erratum dat het daartoe heeft uitgebracht
geeft PBL aan dat de elektriciteitskosten voor groengasopwaarderings-installaties
verkeerd zijn verwerkt, waardoor er een significante afwijking zit in de basisbedragen
bij 4 categorieën monomestvergisting. De basisbedragen zijn wel hoger dan voorgaande
jaren, ook na de aanpassing.

Vraag 3

Met hoeveel aanvragen hield u aanvankelijk rekening en hoeveel aanvragen en projecten
gaan hierdoor mogelijk niet door?

Antwoord 3

De SDE++ is een generieke regeling voor de reductie van CO2 waar ook andere technieken onder vallen. Ik heb hierbij geen specifieke verwachting
voor de jaarlijkse groen gas aanvragen. Het kabinet heeft uiteraard een groen gas
ambitie in 2030, maar daar zit niet een verwachting aan SDE++-aanvragen per jaar aan
gekoppeld.

Vraag 4

Hoeveel kubieke meter groen gas beoogde u hiermee op te wekken en hoeveel kubieke
meter groengas-opbrengst dreigt hierdoor verloren te gaan?

Antwoord 4

Zoals aangegeven bij vraag 3 heb ik geen specifieke verwachtingen ter zake van de
jaarlijkse groen gas aanvragen en daarmee het aantal kuub groen gas per jaar dat met
de SDE++ wordt gestimuleerd.

Vraag 5

Hoeveel CO2-reductie beoogde u hiermee te behalen en hoeveel reductieresultaat valt hier nu mee
weg?

Antwoord 5

Zoals aangegeven bij vraag 3 heb ik geen specifieke verwachtingen voor het jaarlijkse
groen gas aanvragen en verwachte bijbehorende CO2-reductie per jaar.

Vraag 6

Hoeveel kubieke meter mest beoogde u hiermee te verwerken en hoeveel kubieke meter
dreigt hierdoor nu niet te kunnen worden omgezet in groen gas, waardoor boeren geconfronteerd
worden met extra kosten voor mestafzet?

Antwoord 6

In het verlengde van de antwoorden op vraag 3 en 5 is er geen specifieke hoeveelheid
mest die beoogd wordt om te verwerken met SDE++-projecten. Het vergisten van mest
wijzigt niet de nutriëntengehaltes en leidt daarmee niet tot andere mestafzetkosten.

Vraag 7

Deelt u de mening dat dit extra zuur is, aangezien boeren ook al worden geconfronteerd
met extra kosten door de afbouw van de derogatie?

Antwoord 7

Over de (afbouw) van de derogatie en de gevolgen hiervan voor de landbouwsector bent
u door de Minister van LNV geïnformeerd. Ik ben me er zeer van bewust dat de derogatiebeschikking
grote impact heeft voor individuele bedrijven en de agrarische sector. De wijziging
van de SDE++-basisbedragen op het laatste moment is vervelend voor de ondernemers
die het betreft. Zij kunnen echter nog steeds intekenen met hun project, en ik hoop
dat zij dat ook doen.

Vraag 8

Hoeveel mol ammoniakvermindering beoogde u met deze groengas-projecten te behalen
en hoeveel mol stikstofdaling dreigt hierdoor nu niet te worden gehaald?

Antwoord 8

Zoals aangegeven bij vraag 3 heb ik geen specifieke verwachtingen voor het aantal
kuub groen gas aanvragen per jaar in de SDE++ en hiermee ook niet met betrekking tot
de mogelijke bijbehorende ammoniakvermindering.

Vraag 9

Wat betekent dit voor het halen van de wettelijke doelen voor bijmengverplichting
groen gas die u recent naar de Kamer heeft gestuurd?

Antwoord 9

Het kabinet beziet doorlopend of er markt- en/of beleidsontwikkelingen zijn, die aanpassing
van het wetsvoorstel jaarverplichting groen gas nodig maken. Het kabinet verwacht
dat een deel van de groengas-projecten die mogelijk nu niet tot realisatie kunnen
komen op basis van de aangepaste SDE++-bedragen, later alsnog tot ontwikkeling kunnen
komen. Het kabinet zal PBL voor de SDE++ 2024 vragen te kijken naar kleinschalige
monomestvergisting. Ook de bijmengverplichting groen gas biedt vanaf 2025 kansen voor
ontwikkeling. De aangepaste bedragen geven daarom geen directe aanleiding tot het
aanpassen van de hoogte van de bijmengverplichting.

Vraag 10

Deelt u de mening dat dit onuitlegbare verschil tussen planvorming en realiteit onwenselijk
is voor het halen van klimaatdoelen enerzijds én draagvlak bij ondernemers anderzijds
om de doelen te halen?

Antwoord 10

Ik deel uw mening dat het draagvlak onder ondernemers belangrijk is en betreur daarom
ook dat ik de basisbedragen voor monomestvergisting in zo’n laat stadium nog aan heb
moeten passen.

Vraag 11

Bent u bereid om de subsidiebedragen voor groengas-projecten weer in lijn te brengen
met de bedragen waarmee ondernemers gerekend hebben, indien ja per wanneer?

Antwoord 11

Nee, dit kan ik niet doen, mede vanwege overstimulering en staatssteunafspraken in
Europa. Het hanteren van te hoge basisbedragen kan leiden tot terugvordering. Bovendien
staat de SDE++ 2023-ronde al open. De regeling nu nog aanpassen heeft grote consequenties
voor alle partijen (in eerdere jaren enkele duizenden) die in deze ronde in aanmerking
willen komen voor SDE++-subsidie. Ik heb wel PBL gevraagd om advies uit te brengen
voor kleinschalige vergisters, zodat ze in de SDE++ 2024 passend gestimuleerd kunnen
worden. Dit met de verwachting dat een positief advies van PBL en vervolgens een eventuele
openstelling van deze categorie perspectief biedt voor de groengas-projecten.

Vraag 12

Indien nee, bent u bereid om ondernemers te compenseren voor de reeds gemaakte projectkosten
aangezien zij de hele aanvraag al voorbereid hebben en nu mogelijk helemaal opnieuw
moeten doen?

Antwoord 12

Nee, ik vind het niet passend om voorbereidingskosten te vergoeden. Ook als projecten
afgewezen worden (bijvoorbeeld door budgetoverschrijding) worden voorbereidingskosten
niet vergoed. Daarnaast kunnen projecten ook in de komende jaren mogelijk nog gebruik
maken van de SDE++ of de bijmengverplichting.

Vraag 13

Kunt u deze vragen een voor een beantwoorden, voor 27 september aanstaande – aangezien
de brieven over de SDE++ geagendeerd zijn bij het commissiedebat klimaat en energie?

Antwoord 13

Dit is zoals toegelicht in het Commissiedebat helaas niet gelukt. Ik heb de vragen
zo snel mogelijk beantwoord. Hierbij heb ik de uitspraak van het relevante kort geding
afgewacht.