Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Michon-Derkzen, Aartsen en Erkens over het bericht ‘Drugsmaffia biedt ‘hulp’ aan Limburgse horecaondernemers die sinds de watersnood problemen hebben’

Antwoord van Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) mede namens de Minister
van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 2 oktober 2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2023–2024, nr. 6.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Drugsmaffia biedt «hulp» aan Limburgse horecaondernemers
die sinds de watersnood problemen hebben»?1

Antwoord 1

Ja, het bericht is mij bekend.

Vraag 2

Klopt het dat ondernemers door rampen (zoals de overstromingen in Zuid-Nederland)
en crises (zoals de coronacrisis) extra kwetsbaar zijn voor toenadering vanuit criminelen?

Antwoord 2

Het kan voorkomen dat ondernemers in individuele gevallen, zonder toereikende financiële
buffers, als gevolg van rampen en crises in financiële moeilijkheden terecht komen.
In het algemeen is bekend dat criminelen proberen misbruik te maken van ondernemers
die zich in een (financieel) kwetsbare positie bevinden.

Vraag 3

Klopt hetgeen ondernemers aangeven, dat zij nog geen gelden uitgekeerd hebben gekregen
van zowel verzekeraars als overheid? Zo ja, wanneer kunnen zij dit geld verwachten?
Wordt er goed gecommuniceerd met deze ondernemers over de uit te keren gelden om zo
aan verwachtingsmanagement te kunnen doen?

Antwoord 3

Na de waterschade medio juli 2021 in Limburg hebben 419 ondernemers2 bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland een beroep gedaan op een financiële
tegemoetkoming op grond van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts). Op dit
moment zijn er geen gedupeerde horecaondernemers in afwachting van een definitief
besluit over de tegemoetkoming in diens schade. Vanuit de Rijksdienst voor Ondernemend
Nederland is er regelmatig contact met de ondernemers (geweest) om de voortgang van
hun aanvraag te bespreken en te kijken wanneer er over kan worden gegaan tot het uitkeren
van de tegemoetkoming.

Vraag 4

In hoeverre zijn Nederlandse horecaondernemers weerbaar tegen dit soort toenadering?
Staat dit onderwerp op de agenda van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing?
Wat wordt er in het kader van preventie aan voorlichting gedaan?

Antwoord 4

Nederlandse horecaondernemers worden, door zowel publieke partijen als brancheorganisaties,
bewust gemaakt van de signalen van criminele benadering en krijgen informatie over
hoe te handelen mocht criminele benadering plaatsvinden. Vanuit het Nationaal Platform
Criminaliteitsbeheersing is het weerbaar maken van kwetsbare ondernemers tegen georganiseerde,
ondermijnende criminaliteit in het Actieprogramma Veilig Ondernemen 2023–2026 geprioriteerd.
Voor de horecabranche gaat het concreet om de aanpak Veilig Uitgaan, georganiseerd
vanuit de regionale Platforms Veilig Ondernemen. Ondernemers krijgen voorlichting
en training aangeboden over onder andere georganiseerde, ondermijnende criminaliteit
en de aanpak van drugs in en rondom de eigen zaak. Op lokale en regionale bijeenkomsten,
alsmede via individuele veiligheidsscans, worden ondernemers gewezen op hoe zij signalen
kunnen herkennen en hoe te handelen door bijvoorbeeld melding te maken bij politie
of Meld Misdaad Anoniem.

Vraag 5

Wordt dit probleem onderkend door het Regionale Informatie- en Expertise Centrum (RIEC)?
Is er een sectorspecifieke fenomeenanalyse?

Antwoord 5

In zijn algemeenheid herkent het RIEC Limburg dat kwetsbare economische sectoren interessant
zijn voor criminele groeperingen. Door de in RIEC-verband samenwerkende partners zijn
in deze echter geen concrete signalen ingebracht. Ook is er in RIEC-verband geen sectorspecifieke
fenomeenanalyse over dit onderwerp opgesteld.

Vraag 6

Is het Platform Veilig Ondernemen betrokken bij de problematiek in Limburg? Zo ja,
hoe?

Antwoord 6

Het Platform Veilig Ondernemen in Limburg is doorlopend in gesprek met lokale partners,
waaronder de gemeente Valkenburg en de Limburgse afdeling van Koninklijke Horeca Nederland.
PVO Limburg ondersteunt de campagne Horen, Zien, Melden die gericht is op bewustwording en het anoniem melden van verdachte situaties bij
Meld Misdaad Anoniem. Verder is Platform Veilig Ondernemen Limburg bezig met de organisatie
van bijeenkomsten voor (horeca)ondernemers in de binnenstad.

Vraag 7

Is Koninklijke Horeca Nederland betrokken bij een eventuele aanpak? Zo ja, hoe? Wat
doen zij aan het weerbaarder maken van horecaondernemers? Hebben zij een vergelijkbare
aanpak als de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO) in het weerbaarder maken
van agrarische ondernemers?

Antwoord 7

Koninklijke Horeca Nederland (KHN) is aangesloten bij het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing
(NPC) en vanuit daar betrokken bij de uitvoering van het Actieprogramma Veilig Ondernemen
2023–2026. Concreet is KHN een belangrijke partner in de landelijke, regionale en
lokale aanpak vanuit het proces Veilig Uitgaan. De KHN informeert aangesloten ondernemers
over ontwikkelingen op het vlak van veiligheid en wijst bijvoorbeeld op de vertrouwenslijn
afpersing.

De aanpak is enigszins vergelijkbaar met de aanpak van Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie
(ZLTO), al heeft het ZLTO een eigen vertrouwenspersoon waar agrarische ondernemers
terecht kunnen en verwijst KHN daarvoor naar Meld Misdaad Anoniem.

Vraag 8

Is informatieuitwisseling tussen publieke partijen onderling en tussen publieke en
private partijen hier optimaal geregeld? Wat is de wens van betrokken partijen en
wat wordt daadwerkelijk en concreet aan relevante informatie uitgewisseld?

Antwoord 8

Er zijn bij ons geen signalen bekend dat informatie-uitwisseling in deze specifieke
situatie een knelpunt vormt in de samenwerking. Horecaondernemers kunnen (anoniem)
melding maken bij politie of Meld Misdaad Anoniem, waarna de politie daar met partners
verder mee aan de slag kan. De politie beschikt in dit soort situaties over de mogelijkheid
om informatie te delen met bijvoorbeeld de gemeente of signalen in te brengen in RIEC-verband.

Vraag 9

Worden de ontwikkelingen met betrekking tot de georganiseerde misdaad in Limburg zoals
geschetst in het artikel meegenomen bij de ontwikkeling van de nieuwe landelijke verdeelsleutel
van de politiecapaciteit? Zo ja, hoe? Waar kan een ondernemer die in de armen van
criminelen is gelopen terecht?

Antwoord 9

In de nieuwe verdeelsystematiek gaat gekeken worden naar aspecten zoals de werklast
in de regionale eenheden, maar ook naar aspecten zoals beschikbaarheid en bereikbaarheid
van de politie. Ontwikkelingen zoals die met betrekking tot georganiseerde, ondermijnende
criminaliteit zijn terug te zien in de werklast van de regionale eenheden en zullen
dus daarin worden meegenomen. De opdracht voor het komen tot een nieuwe sterkteverdelingssystematiek
wordt uitgevoerd door een onafhankelijk bureau en ik kan daarmee niet vooruitlopen
op hoe dit wordt uitgevoerd.

Horecaondernemers die te maken hebben met mogelijke criminele benadering en/of activiteiten
kunnen bij hulpinstanties als de politie terecht door (al dan niet anoniem) in contact
te treden en melding te maken van de situatie.

Vraag 10

Is er bij horecaondernemers in Limburg naar uw weten ook sprake van benadering door
internationale groepen criminelen uit buurlanden? Bestaat er een samenwerking met
de bronlanden van dergelijke groepen, bijvoorbeeld binnen EMPACT3?

Antwoord 10

De politie constateert dat er sinds de overstromingen in 2021 sprake is van benadering
van horecaondernemers in Limburg door groepen criminelen. Mogelijk betreft dit (ook)
internationale groepen criminelen. Om drugstransporten in de regio tegen te gaan wordt
nauw samengewerkt met België, Luxemburg en Frankrijk. Daarnaast is EMPACT een samenwerkingsverband
op EU/internationaal niveau gericht op het tegengaan van de productie en handel in
drugs.