Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Hammelburg, Piri en Van der Lee over de levering van F-16’s aan Oekraïne

Antwoord van Minister Ollongren (Defensie), mede namens de Ministers van Buitenlandse
Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 19 september
2023).

Vraag 1

Deelt u het inzicht dat het belang groot is van een zo spoedig mogelijke levering
voor de strijd voor Oekraïense onafhankelijkheid en veiligheid voor haar burgers?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

Kunt u meer inzicht geven in het tijdpad voor levering?

Aan welke voorwaarden moet worden voldaan voordat de levering plaats kan vinden?

Antwoord 2 en 3

Het kabinet heeft de intentie uitgesproken om F-16’s te leveren aan Oekraïne. Daadwerkelijke
levering vergt dat aan alle voorwaarden en voorbereidingen is voldaan.1 Deze voorwaarden beslaan onder andere dat de training van de vliegers en het ondersteunend
personeel voltooid moet zijn en de benodigde infrastructuur in Oekraïne gereed. Tevens
moet de realisatie van dit alles internationaal afgestemd worden met de landen van
de coalitie. Voor de daadwerkelijke levering van toestellen is de formele toestemming
van de Verenigde Staten nodig. De precieze aantallen, configuratie en het mee te leveren
materiaal zijn nog niet vastgesteld.

Voor alle leveringen van militair materieel aan Oekraïne wordt afgesproken dat Oekraïne
zich bij de inzet van geleverd materieel houdt aan het internationaal recht en het
humanitair oorlogsrecht. Daarnaast wordt bij elke levering een eindgebruikersverklaring
ondertekend door de Oekraïense autoriteiten waarin zij verklaren de enige gebruiker
van de goederen te zijn en deze enkel ten behoeve van zelfverdediging in te zetten.

Voor deze levering wordt een zorgvuldige toetsing aan de EU wapenexportcriteria verricht
door de Minister van Buitenlandse Zaken waarna door de Minister voor Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingssamenwerking al dan niet een exportvergunning wordt afgegeven.
Uw Kamer wordt op termijn nader geïnformeerd over het beoogde tijdpad van levering.

Vraag 4

Hoe verloopt de training van de Oekraïense piloten?

Antwoord 4

De training van de eerste Oekraïense vliegers en grondpersoneel is gestart in Denemarken
en verloopt momenteel naar behoren. Zoals eerder aan de Kamer gemeld2, verzorgt ook het Verenigd Koninkrijk vliegopleiding voor Oekraïne. Voor de duurzame
invulling van de F-16 trainingsbehoefte van Oekraïne werkt Nederland samen met partners
aan het opzetten van een trainingscentrum in Roemenië. Aanvullend hebben de Verenigde
Staten in augustus jl. publiekelijk bekendgemaakt dit najaar te starten met het opleiden
van Oekraïense vliegers. De beheersing van de Engelse taal door de cursisten blijft
een punt van aandacht. Taaltraining maakt daarom een essentieel deel uit van de vliegopleidingen.

Vraag 5

Kunt u al meer zeggen over het aantal toestellen dat Nederland, Denemarken en andere
landen kunnen leveren?

Antwoord 5

Nederland zal naar verwachting 12 tot 18 toestellen beschikbaar stellen aan het F-16
trainingscentrum in Roemenië. De overige beschikbare toestellen zijn in principe bedoeld
voor levering aan Oekraïne, maar de precieze aantallen zijn nog niet definitief vastgesteld,
dat hangt af van verschillende factoren.

Denemarken heeft publiekelijk aangegeven 19 F-16 toestellen te zullen leveren aan
Oekraïne. Ook Noorwegen heeft kenbaar gemaakt bereid te zijn F-16’s te doneren, beschikbare
aantallen zijn nog onbekend.