Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Brekelmans en Valstar over het artikel ''You don’t survive that': Ukraine sappers dice with death to clear Russian mines'

Antwoord van Minister Ollongren (Defensie) mede namens de Minister van Buitenlandse
Zaken (ontvangen 13 september 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel ««You don’t survive that»: Ukraine sappers dice with
death to clear Russian mines»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de analyse dat de aanwezigheid van grote aantallen landmijnen op dit moment
een van de voornaamste obstakels voor het Oekraïnse offensief is?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Welke stappen zijn er in dit kader al gezet of in gang gezet om uitvoering te geven
aan de motie van de leden Brekelmans en Sjoerdsma (Kamerstuk 21 501-02, nr. 2680) over een voortvarend plan voor ophoging van de productie en levering van operationele
ondersteuningssystemen, en daarvan in het bijzonder systemen voor ontmijning?

Antwoord 3

Het kabinet geeft zo veel mogelijk gehoor aan de Oekraïense verzoeken tot de levering
van (aanvullende) mijnruimsystemen, in lijn met motie Brekelmans en Sjoerdsma. Nederland
heeft al detectoren, Bozena- en Scan Jack mijnruimsystemen, Man
Portable Line Charges voor mijn-doorbraak, mijn-ploegen en rollers voor gebruik in combinatie met de pantservoertuigen
en verdere mijnruim uitrusting geleverd en zal in de nabije toekomst aanvullende capaciteiten
op het gebied van mijnbestrijding leveren. Defensie verkent met de industrie de levering
van aanvullende en innovatieve capaciteiten op dit gebied.

Het kabinet blijft zich, conform de genoemde motie, maximaal inzetten om Oekraïne
de militaire steun te leveren die nodig is. Nederland doet dat samen met een brede
coalitie van internationale partners.

Vraag 4

Deelt u de analyse dat kapitale ontmijningssystemen (zoals genietanks) die weliswaar
capabel zijn maar niet in grote aantallen kunnen worden geleverd, niet per se het
meest geschikt zijn voor de Oekraïnse manier van optreden die vaak bestaat uit een
hoeveelheid verspreide aanvallen op compagnie- of bataljonsniveau?

Antwoord 4

Defensie levert diverse capaciteiten voor mijndoorbraak passend bij de (operationele)
Oekraïense behoefte zoals die door Oekraïne worden aangegeven bij het International Donor Coördination Center (IDCC). Zoals bij iedere levering is de Oekraïense behoefte leidend. Oekraïne geeft
aan behoefte te hebben aan zowel kapitale ontmijningssystemen als andere capaciteiten
op dit gebied.

Vraag 5

Deelt u de analyse dat er hierom een grote behoefte voor Oekraïne is aan kleine en
goedkope ontmijningssystemen die door infanterie kunnen worden gebruikt en die relatief
makkelijk te produceren zijn, vergelijkbaar met hoe drones in de oorlog worden gebruikt?
Deelt u daarnaast de analyse dat vergelijkbare systemen van nut kunnen zijn om bijvoorbeeld
bevoorrading of afvoer van gewonden te vergemakkelijken in gebieden die nog niet geheel
ontmijnd zijn?

Antwoord 5

Ja, zie het antwoord op vraag 3 en 4.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de ontwikkelingen die in Oekraïne gaande zijn, zoals lokale
ontwikkeling van ontmijningsvoertuigen en goedkope onbemande voertuigjes gestimuleerd
en ondersteund dienen te worden? Hoe kunnen de Nederlandse Staat of Nederlandse bedrijven
en kennisinstellingen helpen met deze ontwikkeling, en hoe wordt daarop ingezet?2

Antwoord 6

Ja. Het is positief dat Oekraïne de benodigde capaciteiten op het vlak van ontmijning
zelf ontwikkelt. De inzet van het kabinet is erop gericht zo goed mogelijk aan de
Oekraïense behoefte te voldoen. Dat omvat ook waar mogelijk het ondersteunen van Oekraïense
productiecapaciteit.

Naast bijdragen aan ontmijning voor militaire doeleinden, levert Nederland ook een
bijdrage aan humanitaire ontmijning in bevrijde gebieden, gericht op het ruimen van
achtergebleven mijnen en oorlogsexplosieven. Via een bijdrage aan United Nations Development Programme (UNDP) wordt waar mogelijk ingezet op aankoop van materieel in Oekraïne zelf. Daarnaast
heeft Nederland een bijdrage geleverd aan ontwikkeling en gebruik van eenvoudige innovatieve
drone technologie, waarmee in eerste testen door de State Emergency Service van Oekraïne een veelvoud aan mijnen kon worden gedetecteerd vergeleken met de gebruikelijke
technische methoden.

Vraag 7

Hoe vindt er op dit moment internationale financiering van dergelijke initiatieven
plaats vanuit internationale instrumenten zoals het International Fund for Ukraine
en de EU-instrumenten European defence industry reinforcement through common procurement
act (EDIRPA) en Act in Support of Ammunition Production (ASAP)? Zijn deze instrumenten
ook toegankelijk voor Oekraïnse productie van innovatieve methoden om een antwoord
te bieden op het probleem van de Russische mijnen?

Antwoord 7

De internationale financiering van dit soort innovatie geschiedt onder andere door
de bovenstaande initiatieven, waarbij bijvoorbeeld het International Fund for Ukraine (IFU) toegankelijk is voor Oekraïense deelname. De EU-instrumenten richten zich in
de eerste plaats op het vergroten van de productiecapaciteit van de Europese defensie-industrie
(ASAP) en het bevorderen van gemeenschappelijke aanschaf van capaciteiten door lidstaten
(EDIRPA) en zijn zodoende niet toegankelijk voor Oekraïense deelname.

Vraag 8

Hoe is Nederland van plan zich in te zetten om het Oekraïnse antwoord op de landmijnen
effectiever te maken en de toegang tot financiering van innovatieve oplossingen die
zowel in als buiten Oekraïne geproduceerd worden te vergroten?

Antwoord 8

Zie ook het antwoord op vraag 3. Het kabinet zet zich doorlopend in om aan de Oekraïense
operationele behoefte te voldoen. Zo ook op het gebied van mijnbestrijding.