Schriftelijke vragen : De recente opkoop van vier Nederlandse gascentrales door Tsjechisch energiebedrijf EPH van oligarch Kretínský

Vraag 1

Bent u bekend met het Tsjechische energiebedrijf EPH van oligarch Daniel Křetínský
(ook bekend van een groot minderheidsbelang in PostNL), en met de twee persberichten
van het bedrijf EPH over de opkoop van vier Nederlandse gascentrales in de eerste
helft van 2023?1, 2, 3

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat EPH binnen een half jaar 15% van het totale Nederlandse vermogen
aan electriciteitsopwekking heeft opgekocht?

Vraag 3

Hoe zou u deze ontwikkeling op de Nederlandse energiemarkt duiden?

Vraag 4

Wat vindt u van de conclusie van de Europese bosbeschermingsorganisatie FERN die stelt
met betrekking tot het energiebedrijf EPH dat het een «een koolstofbom in het hart
van Europa» is, aangezien het energiebedrijf een groot aantal kolen-, gas en biomassacentrales
exploiteert, en nieuwe opkoopt, en op het gebied van CO2-uitstoot op de derde plaats in de lijst van Europese energiebedrijven staat, na het
Poolse concern PGE en het Duitse RWE?4

Vraag 5

Bent u bekend met de onderzoeksconclusies van Fern waaruit duidelijk wordt dat alleen
al in 2022 EPH en zijn dochterondernemingen waarschijnlijk ongeveer 4,2 miljoen ton
hout hebben verbrand in haar biomassa- en kolencentrales – dit vertegenwoordigt, ter
vergelijking, ruim 75% van de houtoogst in Tsjechië in 2015 (vóór een slechte schorskever-uitbraak)?

Vraag 6

Wist u dat de verbranding van 4,2 miljoen ton hout leidt tot een koolstofbom van maar
liefst 6,2 miljoen ton CO2 in 2022 die vrijkomt in de lucht? Wat vindt u daarvan?

Vraag 7

Wat vindt u van de verbranding van biomassa van het bedrijf EPH?

Vraag 8

Bent u bekend met de publicatie van de Tsjechische milieuorganisatie Re-set over EPH:
«Fossiele hyena», waarin Re-set stelt dat EPH vele kolen- en gascentrales in Europa
opkoopt (onder meer van het Zweedse energiebedrijf Vattenfall en Duitse Uniper), en
een bedreiging voor het klimaat en voor de democratie vormt, dat EPH is begonnen met
het opkopen van oude kolencentrales en vervolgens sluiting van kolencentrales op verschillende
manieren probeert te voorkomen door compensatie te eisen voor sluitingen, en dat deze
financiële bronnen vervolgens opnieuw geïnvesteerd worden in de ontwikkeling van de
gasinfrastructuur?5

Vraag 9

Komt het vaker voor dat partijen oude fossiele infrastructuur opkopen om vervolgens
compensatie te eisen voor het sluiten van deze infrastructuur? Wat is het risico dat
compensatie als verdienmodel wordt gebruikt? Welke rol speelt het Energy Charter Treaty
hierin? Bent u bereid om verder onderzoek te doen naar het risico op compensatie als
onderdeel van een verdienmodel?

Vraag 10

Wat vindt u van het feit dat 15% van de capaciteit aan elektriciteitsopwekking in
Nederland in eigendom is van een oligarch? Hoe past dit bij de wens van Nederland
om onze energievoorziening minder afhankelijk te maken van (private partijen uit)
andere landen?

Vraag 11

In hoeverre acht u deelname van EPH aan de Nederlandse energiemarkt een bedreiging
voor de uitvoering van het Nederlandse klimaatbeleid en de Nederlandse democratie?

Vraag 12

Bent u bekend met de vermelding in het rapport van Re-set dat EPH de gasleiding EUSTREAM
bezit, waardoor Russisch gas vanuit Rusland via Oekraïne naar Europa is getransporteerd,
waardoor EPH als een verbinding tussen Rusland en Europa heeft gefunctioneerd? In
hoeverre vindt u deze verbindingsfunctie een bezwaar bij deelname van EPH aan de Nederlandse
energiemarkt?

Vraag 13

Wat is, gelet op al het bovenstaande, uw appreciatie van EPH aan de Nederlandse energiemarkt?