Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kent over het bericht 'UWV keerde miljoenen STAP-budget uit voor spookcursisten'

Antwoord van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 10 juli
2023)

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «UWV keerde miljoenen STAP-budget uit voor spookcursisten»?1

Antwoord 1

Aan de toekenning van de STAP-subsidie zijn voor de deelnemer verplichtingen verbonden,
zoals het afronden van de scholing met een diploma of vergelijkbaar document of minimaal
80% aanwezigheid. Indien het niet mogelijk blijkt te starten met de scholing of deze
af te ronden, moet de deelnemer dit melden bij UWV.

Voor opleiders geldt de verplichting om aan UWV een bewijs van deelname te verstrekken
waaruit blijkt of de deelnemer de opleiding heeft afgerond. Als het de opleider verweten
kan worden dat de deelnemer de opleiding niet is gestart of heeft afgerond – zoals
als gevolg van het wijzigen van de startdatum of locatie – moet de opleider de subsidie
terugbetalen. Ook de redenen van burgers om een opleiding niet te starten of af te
ronden kunnen divers zijn, zowel verwijtbaar als niet verwijtbaar, zoals ziekte of
andere persoonlijke omstandigheden.

De STAP-subsidieregeling geeft in de toelichting als richtlijn aan dat terugvordering
bij deelnemers alleen plaatsvindt in geval van evidente fraude. Omdat de deelnemer
het geld nooit zelf ontvangen heeft, zou de terugvordering onbedoeld tot een geldschuld
kunnen leiden. Situaties van evidente fraude door deelnemers zijn nog niet gebleken.

De ervaringen met deze regeling en in het bijzonder het niet starten van opleidingen
nemen we mee als lessen voor een eventuele nieuwe regeling voor een individueel scholingsbudget
zoals gevraagd in de motie Van der Lee c.s. 2

Vraag 2

Waarom heeft het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) de eigen regels
niet gehandhaafd?

Antwoord 2

De Subsidieregeling STAP-budget is de basis voor de uitvoering door UWV. Artikel 18
bepaalt dat subsidie kan worden teruggevorderd indien deze ten onrechte of voor een
te hoog bedrag is verstrekt of indien niet aan de verplichtingen is voldaan. Deze
zogenaamde «kan-bepaling» biedt ruimte om een afweging te maken over al dan niet terugvorderen.
UWV heeft gehandeld conform de regeling en de eerdergenoemde richtlijn in de toelichting
op de regeling.

Vraag 3

Hoeveel cursisten hebben de opleiding niet afgemaakt en hebben geen sanctie gekregen?

Antwoord 3

Van de 300.0003 toekenningen is van ongeveer 33% een bewijs van deelname ontvangen. De overige cursussen
zijn nog bezig of moeten nog starten. Opleiders sturen de bewijzen van deelname tot
uiterlijk 3 maanden na het einde van de scholing. Als een opleider het bewijs van
deelname niet op tijd aanlevert, doet UWV onderzoek naar de reden hiervan.

Het is positief dat van de inmiddels 108.000 ontvangen deelnamebewijzen 93% blijkt
afgerond te zijn met een certificaat of diploma. De uitval is daarmee vergelijkbaar
met de uitval bij scholing die niet met STAP-subsidie wordt gevolgd.

Als deelnemers of opleiders vóór de startdatum van de scholing annuleren, betaalt
de opleider het geld over het algemeen aan UWV terug. Bij uitblijven van terugbetaling
vordert UWV het bedrag alsnog. Ingeval van annulering na de start van de opleiding
vordert UWV niet terug, omdat de opleider dan reeds kosten heeft gemaakt. Geen van
de deelnemers heeft een sanctie gekregen. Zie ook het antwoord op vraag 1 en 2.

Vraag 4

Bij welke opleiders is het percentage cursisten dat de opleiding niet afmaakt het
hoogst?

Antwoord 4

Onderstaande tabel bevat gegevens over afgeronde opleidingen per opleider. De cijfers
zijn gebaseerd op opgave door opleider. Deze tabel bevat een momentopname en geeft
een incompleet beeld. Zie ook het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Kunt u uitsluiten dat cursusaanbieders bekend waren met deze coulance en er daarom
misbruik van hebben gemaakt?

Antwoord 5

Nee, dat is niet uit te sluiten.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat het oneerlijk is naar de duizenden mensen die nog geen aanspraak
hebben kunnen doen op het STimulering Arbeidsmarkt Positie (STAP-)budget dat cursisten
die wel in aanmerking kwamen zonder sanctie geen gebruik hebben gemaakt van het budget?
Zo ja, waarom heeft het UWV aangegeven coulant te blijven richting mensen die de opleiding
niet afmaken?

Antwoord 6

Het is niet de bedoeling dat toegekende subsidies niet gebruikt worden. Zie ook het
antwoord op vraag 1 en 2.

Vraag 7

Op welke wijze zullen cursisten er in het vervolg op worden gewezen dat zij de cursus
zelf moeten betalen als zij deze niet afmaken?

Antwoord 7

Gelet op het huidige juridisch kader, zoals ook aangegeven in het antwoord op vraag
1 en 2, zie ik geen aanleiding UWV te vragen hier in het vervolg anders over te communiceren
dan tot nu toe is gebeurd.

Vraag 8

Welke stappen gaat het UWV zetten om de eigen regels alsnog te handhaven?

Antwoord 8

Zie het antwoord op vraag 2 en 7.

Vraag 9

Welke stappen gaat het UWV zetten om ervoor te zorgen dat mensen die de opleiding
niet hebben afgemaakt alsnog moeten betalen?

Antwoord 9

UWV zal de werkwijze blijven hanteren zoals tot op heden, conform de richtlijn, om
niet terug te vorderen bij deelnemers.

Daar komt bij dat terugbetaling door burgers tevens technische systeemaanpassingen
vergt die gezien de restduur van de regeling niet rendabel zijn.

Vraag 10

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden?

Antwoord 10

Ja, met voorgaande beantwoording is hier aan voldaan.