Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Haga en Smolders over het feit dat Italiaans huisvuil de woningbouw nog verder op slot zet en de Amsterdamse lucht vervuilt

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) mede namens de
Minister voor Klimaat en Energie (ontvangen 15 juni 2023).

Vraag 1

Vindt u het ook niet te gek voor woorden dat er wekelijks een trein met 900 ton huishoudelijk
afval vanuit Rome naar de verbrandingsovens van de AEB in Amsterdam rijdt?

Antwoord 1

Zolang bepaalde afvalstromen nog niet hoogwaardiger kunnen worden verwerkt, is verbranding
met energieterugwinning een geaccepteerde verwerkingswijze. De capaciteit voor afvalverbranding
is ongelijk verdeeld in Europa, dus dat er sprake is van grensoverschrijdend transport
is begrijpelijk. Het Europees beleid is erop gericht om storten en verbranden terug
te dringen ten gunste van recycling. Ook in Nederland zet het kabinet zich ervoor
in om afval hoogwaardiger te verwerken en juist minder te verbranden. Hierover zijn
bijvoorbeeld nog recent bij de voorjaarsbesluitvorming over klimaat (Kamerstuk 32 813, nr.1230) afspraken gemaakt, waaronder over het opstellen van een routekaart voor afvalverbranding
in Nederland richting 2050.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat de CO2-uitstoot door het Italiaans huisvuil in Nederland de bouw van onder andere huizen
verder op slot zet en de Amsterdamse lucht vervuilt?

Antwoord 2

De CO2-uitstoot door specifiek het Italiaanse huisvuil in Nederland heeft geen effect op
de Amsterdamse lucht en er is geen relatie met de bouw van huizen. Wel draagt afvalverbranding
bij aan de emissie van stikstofverbindingen en andere luchtverontreinigende stoffen.
De exploitanten van de afvalverbrandingsinstallaties in Nederland zorgen er door het
afsluiten van verschillende contracten en het werken met voorraden voor dat hun installaties
zo volledig mogelijk worden benut. Daarom valt niet te stellen dat de emissies door
het Italiaans huisvuil omhoog zijn gegaan. Zeer waarschijnlijk zou anders afval uit
andere landen aangetrokken zijn om bij AEB Amsterdam te verbranden.

De verdere aanscherping van de CO2-heffing industrie, waar afvalverbrandingsinstallaties onder vallen, zoals afgesproken
bij de voorjaarsbesluitvorming over klimaat, moet leiden tot lagere emissie van CO2. Tezamen met de bredere inzet van het kabinet om in 2050 een circulaire economie
te hebben, moet dit op termijn leiden tot beperking van de afvalverbrandingscapaciteit
in Nederland, met als gevolg lagere uitstoot van luchtverontreinigende stoffen.

Vraag 3

Wat vindt u van het feit dat de CO2-uitstoot, die volgens de klimaatalarmisten teruggedrongen moet worden, nu hand over
hand toeneemt omdat er Italiaans huisvuil in ons land wordt verbrand?

Antwoord 3

Het terugdringen van de CO2-uitstoot is een mondiale opgave. Verbranding met energieterugwinning in Amsterdam
kan, ook met de emissies van het transport, gunstiger zijn voor het klimaat dan de
wijze van verwerking die anders zou hebben plaatsgevonden. Mocht het Italiaanse afval
dat nu in Amsterdam wordt verbrand, anders elders worden gestort, dan heeft dat een
duidelijk nadeliger effect op het klimaat vanwege het ontstaan van methaan. Echter,
de aanwezigheid van het surplus aan verbrandingscapaciteit in Nederland belemmert
ook de ontwikkeling van hoogwaardige recycling en afvalpreventie in het buitenland.
Het Italiaans afval kan naar Nederland worden gebracht voor verbranding en daarom
gebeurt het ook. Dat maakt dat het kabinet op termijn de verbrandingscapaciteit in
Nederland omlaag wil brengen.

Vraag 4

Maakt u zich geen zorgen om de gezondheid van de Amsterdammers?

Antwoord 4

Alle afvalverbrandingsinstallaties die in Nederland operationeel zijn, ook die van
AEB Amsterdam, moeten voldoen aan de technische en milieueisen die voor deze installaties
gesteld worden. In de installaties moeten Europees afgestemde Beste Beschikbare Technieken
toegepast zijn en de uitstoot moet voldoen aan de hierbij passende normen. Het beleid
rond luchtkwaliteit is erop gericht om schadelijke stoffen zo veel mogelijk uit de
lucht te houden en de uitstoot die er nog is verder terug te dringen. In het Schone
Lucht Akkoord hebben Rijk en meer dan honderd decentrale overheden, waaronder alle
provincies, die voor de afvalverbrandingsinstallaties het bevoegde gezag zijn, afgesproken
zo scherp mogelijk te vergunnen. Dat betekent onder andere dat in de vergunning uitstootnormen
zouden moeten liggen aan de onderkant van de bandbreedtes die op grond van de Europees
afgestemde Beste Beschikbare Technieken toegestaan zijn. Voor de uitstoot van Zeer
Zorgwekkende Stoffen (ZZS) geldt een minimalisatieplicht: emissies van ZZS moeten
zo veel mogelijk worden voorkomen of – indien dat niet mogelijk is – tot een minimum
worden beperkt.

Vraag 5

Wilt u ervoor gaan zorgen dat Italië zelf zijn afval gaat verwerken of een oplossing
zoekt dichtbij Italië?

Antwoord 5

Hoe Italië afval verwerkt, is in eerste instantie aan dat land zelf. Het kabinet zet
nationaal en Europees in op het stimuleren van zo hoogwaardig mogelijke verwerking
waardoor er uiteindelijk minder afval moet worden verbrand of gestort. Dit zal dan
uiteindelijk ook effect hebben op de noodzaak van afvaltransporten binnen de EU en
de verbranding van afval van elders.