Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Rudmer Heerema over het bericht 'Witte Huis noemt 'zombie drug' ernstige bedreiging voor de volksgezondheid'

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (ontvangen 2 juni 2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2022–2023, nr. 2531.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht: «Witte Huis noemt «zombie drug» ernstige bedreiging
voor de volksgezondheid»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe wordt in Europees verband het statement vanuit Amerika, dat hier sprake is van
een toenemende bedreiging voor de volksgezondheid, beoordeeld? Is in Europa ook een
toename van het aantal gevallen van gebruik of overdoses van Fentanyl (of een andere
pijnstiller) met Xylazine waar te nemen sinds de coronacrisis?

Antwoord 2

Het recreatief gebruik van fentanyl komt nauwelijks voor in Nederland. Ook binnen
Europa is het gebruik, zeker in vergelijking tot de Verenigde Staten, beperkt. Er
zijn voor zover bekend geen meldingen van combinatiegebruik van fentanyl met xylazine.
Wel is er recentelijk in de Baltische Staten melding gemaakt van de combinatie xylazine
met protonitazeen en metonitazeen. Dit zijn beide zogeheten benzimidazol-opioïden.
Deze nieuwe ontwikkeling heeft de aandacht binnen het EU-systeem voor vroegtijdige
waarschuwing.

Vraag 3

Klopt het dat het middel Xylazine in Nederland in de veterinaire zorg wordt toegepast?
Onder welke voorwaarden mag het middel gekocht en toegepast worden?

Antwoord 3

Ja, in de veterinaire zorg wordt xylazine toegepast als sedativum en spierrelaxant
in combinatie met andere anesthesiemiddelen bij operaties bij dieren. Xylazine is
een voorschriftplichtig diergeneesmiddel en mag alleen door een dierenarts worden
voorgeschreven en toegepast. Daarnaast is het gebruik van xylazine toegestaan door
bepaalde diergeneeskundigen, de «diercastreurs», zij hebben dit middel nodig bij het
uitoefenen van hun beroep.

De dierenarts, apotheker en diercastreur heeft een vergunning voor kleinhandel in
diergeneesmiddelen, alleen met deze vergunning is het mogelijk om bij de groothandel
voorschriftplichtige diergeneesmiddelen aan te schaffen. Xylazine mag niet worden
afgeven aan de houder van dieren.

Vraag 4

Klopt het dat iemand ook als particulier dit middel online kan kopen en thuis kan
laten bezorgen? Zo ja, vindt u dit ook onwenselijk?

Antwoord 4

Het zou niet alleen onwenselijk maar bovendien onwettig zijn wanneer een stof als
xylazine door particulieren zou kunnen worden aangeschaft bij websites die moeten
voldoen aan de EU-regels. Voor zover bekend is dit niet aan de orde. De verkoop van
diergeneesmiddelen, zoals xylazine, via internet is in Nederland en de EU aan strenge
voorwaarden verbonden. Zo is het verboden om diergeneesmiddelen die voorschriftplichtig
zijn en zijn voorbehouden voor gebruik door de dierenarts te verkopen via internet
aan particulieren. Eisen aan verkoop via internet van voorschriftplichtige middelen
zijn recent aangescherpt als gevolg van de invoering van de nieuwe EU diergeneesmiddelenverordening
(2019/6).

Vraag 5

Zijn er in Nederland gevallen bekend van mensen die een combinatie van Fentanyl en
Xylazine tot zich hebben genomen?

Antwoord 5

Nee.

Vraag 6

Deelt u de mening dat, gezien de situatie in Amerika, het belangrijk is dat er extra
alertheid is bij koop en verkoop van Xylazine, ook in het illegale circuit, en dat
er maatregelen worden genomen, zoals inbeslagname, bij ongewenste praktijken en toepassingen?

Antwoord 6

Het toezicht op de handel (invoer, groothandel en kleinhandel) en productie van diergeneesmiddelen
wordt uitgevoerd door de douane, IGJ en NVWA. Deze werken samen om ervoor te zorgen
dat de handel in de diergeneesmiddelen voldoet aan Europese en nationale regelgeving
en zijn alert op illegale handel van diergeneesmiddelen die gericht is op gebruik
door mensen. Wanneer er illegale partijen van diergeneesmiddelen worden aangetroffen,
worden deze in beslag genomen en wordt gehandhaafd door de NVWA. De NVWA-IOD en IGJ
zullen uitgebreid onderzoek verrichten naar handelsnetwerken indien hiertoe aanleiding
is. De NVWA actualiseert op dit moment hun toezicht op internethandel in diergeneesmiddelen
n.a.v. de invoering van de nieuwe diergeneesmiddelenverordening (2019/6).

Er is op dit moment geen aanleiding voor aanvullende maatregelen ten aanzien van het
diergeneesmiddel xylazine.