Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Vestering over 9000 varkens die levend zijn verbrand of zijn gestikt in de rook bij een grote stalbrand in Sint-Oedenrode

Antwoord van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 26 mei
2023).

Vraag 1

Wat ging er door u heen toen u vernam dat bij een stalbrand in Sint-Oedenrode 9.000
varkens levend zijn verbrand of zijn gestikt in de rook?1

Antwoord 1

Ik vind dit vreselijk. Iedere stalbrand is er één te veel en is verschrikkelijk, in
de eerste plaats voor de dieren en ook voor alle betrokkenen. Het is afschuwelijk
dat er zoveel dieren zijn omgekomen bij een brand. 9.000 varkens bij één brand is
ook uitzonderlijk veel. Elke stalbrand onderstreept weer de noodzaak tot het nemen
van maatregelen om het aantal dodelijke stalbranden en dodelijke dierlijke slachtoffers
te verminderen. Dat geldt natuurlijk ook voor de brand van afgelopen dinsdag in Reusel.

Vraag 2

Kunt u uiteenzetten welke mogelijkheden dieren in de vee-industrie hebben om aan stalbranden
te ontsnappen? Welke mogelijkheden hadden deze varkens om aan de brand te ontsnappen?

Antwoord 2

Deze varkensstal had geen voorzieningen die ontsnapping mogelijk maakten. In algemene
zin geldt dat in gesloten stalsystemen de kans om te ontsnappen aan een stalbrand
klein is. De kans om te ontsnappen aan een stalbrand in open stalsystemen is groter,
omdat dieren gewend zijn aan de buitenlucht, en eventueel aanwezige vluchtrouten voor
de dieren meer bekend zijn. Eerder is de Kamer geïnformeerd2 dat de Wageningen University & Research (WUR) de opdracht heeft gekregen om onderzoek
uit te voeren naar mogelijkheden om de overlevingskans van dieren bij brand te vergroten.
Dit wordt meegenomen in hetzelfde onderzoek, waarin wordt onderzocht of en hoe verplichte
brandcompartimentering van de technische ruimte voor alle bestaande stallen vorm kan
krijgen en wat de impact is van deze verplichting is. Ik zal de Kamer informeren als
dit onderzoek gereed is naar verwachting voor het zomerreces.

Vraag 3

Welke brandpreventieve maatregelen waren er genomen om deze varkens te beschermen
tegen een stalbrand?

Antwoord 3

Uit contact met de betrokken Brandweer blijkt dat er brandslanghaspels en brandblussers
in de centrale dienstgang aanwezig waren. In de afgebrande stallen bevonden zich verder
geen brandpreventieve maatregelen.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat sinds de Kamer twee jaar geleden een wettelijke basis heeft
gecreëerd voor het stellen van regels om dieren tegen stalbranden te beschermen er
meer dan 160.000 dieren levend zijn verbrand of zijn gestikt in de rook, maar u nog
steeds geen maatregelen heeft genomen om stalbranden tegen te gaan?

Antwoord 4

Vandaag informeer ik de Kamer, middels de kamerbrief «Dieren in de veehouderij» over
de gepubliceerde cijfers van het Verbond voor Verzekeraars. Hieruit blijkt dat er
in 2022 ruim 130.045 dieren zijn omgekomen door stalbranden. Dit hoge aantal verbrande
dieren is niet te bevatten. Ik onderstreep dan ook het belang van een verstevigde
aanpak van stalbranden, die op 8 oktober 2021 is gepresenteerd door mijn voorganger3, om het aantal dodelijke stalbranden en dodelijke dierlijke slachtoffers te halveren
in 20264. Om te komen tot goed uitvoerbare en effectieve regelgeving is een zorgvuldig proces
nodig, wat tijd kost. Met het ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit houders
van dieren in verband met het stellen van brandveiligheidsvoorschriften voor het houden
van dieren voor productie, wordt beoogd te voorzien in nieuwe brandveiligheidsvoorschriften.
Het ontwerpbesluit is op 24 april jl. in internetconsultatie gebracht. Deze internetconsultatie
staat vier weken open en sluit op 29 mei. Meer informatie over de stappen die ik wil
zetten vindt u in de genoemde brief die ik vandaag stuur.

Vraag 5

Wanneer gaat u uw maatregelenpakket tegen stalbranden aan de Tweede Kamer voorleggen?

Antwoord 5

Vandaag informeer ik de Tweede Kamer, middels de kamerbrief «Dieren in de veehouderij»
over het maatregelenpakket van de aanpak stalbranden.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat u, in lijn met de aangenomen motie Vestering, in ieder geval
werkt aan regels voor een maximum aantal dieren per brandcompartiment en het verplicht
compartimenteren van de technische ruimte?5

Antwoord 6

Ja, een maximum aantal dieren per brandcompartiment en het verplicht compartimenteren
van de technische ruimte zijn maatregelen die onderdeel uitmaken van de totale verscherpte
aanpak stalbranden. Zoals vermeld in het antwoord op vraag 4 is het ontwerpbesluit
tot wijziging van het Besluit houders van dieren in verband met het stellen van brandveiligheidsvoorschriften
voor het houden van dieren voor productie inmiddels in internetconsultatie. Deze conceptregelgeving
ziet op preventieve maatregelen. Op deze manier wil ik de kans op het ontstaan van
een stalbrand zoveel mogelijk beperken. Het verlagen van het maximum aantal dieren
per brandcompartiment en het verplicht compartimenteren van de technische ruimte zijn
maatregelen die pas effect hebben bij een reeds ontstane brand. Door de WUR wordt
momenteel onderzocht of en hoe de verplichte brandcompartimentering van de technische
ruimte voor alle bestaande stallen vorm kan krijgen en wat de impact is van deze verplichting
is. Ik ben in afwachting van dit onderzoek. Vandaag informeer ik de Kamer, middels
de kamerbrief dieren in de veehouderij, over beide maatregelen.

Vraag 7

Kunt u deze vragen één voor één en binnen de gestelde termijn beantwoorden?

Antwoord 7

Ik heb mijn best gedaan de vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.