Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Sjoerdsma over VN-resolutie 2664 die humanitaire uitzonderingen mogelijk maakt in VN-sanctieregimes

Antwoord van Minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken) mede namens de Minister Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 26 mei 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met VN-resolutie 2664?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over de mogelijkheden om een «carve-out» in VN-sanctieregimes aan te
brengen om humanitaire hulp door gerenommeerde humanitaire organisaties makkelijker
mogelijk te maken?

Antwoord 2

VN-Veiligheidsraadsresolutie 2664 introduceert een humanitaire exemptie in alle VN-sanctieregimes.
Het invoeren van humanitaire exempties2 komt tegemoet aan een breed en lang gedragen wens van humanitaire actoren en zal
hun werk vergemakkelijken. Mede door uitdagingen als overcompliance en derisking door leveranciers en financiële dienstverleners tegen te gaan. Tevens maakt het harmoniseren
van regelgeving compliance voor zowel banken als humanitaire actoren eenvoudiger en daarmee goedkoper. Daarnaast
biedt de resolutie een unieke kans om humanitaire uitzonderingen te harmoniseren op
basis van een nieuwe internationale standaard, zowel tussen de verschillende EU-sanctieregimes
als t.o.v. sleutelpartners als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.

Vraag 3

In welke mate is de VN-resolutie 2664 reeds verwerkt in de EU-sanctieregime? Kunnen
Nederlandse en Europese humanitaire organisaties al gebruik maken van de uitzonderingen
gemaakt in VN-resolutie 2664?

Antwoord 3

VN-Veiligheidsraadresolutie 2664 voorziet in een uitzondering op het verbod om economische
middelen ter beschikking te stellen aan entiteiten en personen op de sanctielijst.
De uitzondering geldt voor bepaalde humanitaire actoren en enkel voor activiteiten
die noodzakelijk zijn voor het leveren van humanitaire hulp en het ondersteunen van
menselijke basisnoden. De EU heeft eerder dit jaar de benodigde aanpassingen gemaakt
om de humanitaire exemptie door te voeren in de Europese wetteksten die VN-sanctieregimes
implementeren. Ook is de exemptie, mede op Nederlands initiatief, reeds ingevoerd
voor zogenaamde «gemengde» sanctieregimes, waar zowel EU- als VN-listings onder vallen. Nederland is in EU-kader voorvechter van het doorvoeren van de humanitaire
exemptie in EU-autonome sanctieregimes, in lijn met VN-resolutie 2664. Zo werd in
het EU-autonome sanctieregime ten aanzien van Syrië voor een initiële periode van
zes maanden een humanitaire exemptie op basis van VN-Resolutie 2664 aangenomen. Met
gelijkgezinden zet Nederland zich in om deze exemptie ook in andere regimes in te
voeren. Dit gebeurt op een casy-by-case basis met inachtneming van eventuele risico’s en de specifieke context van elk sanctieregime.

Vraag 4

Wat voor geschat effect heeft deze carve-out op de lokale bevolking in onder sancties
geplaatste regimes, zoals Syrië en Iran?

Antwoord 4

Het is nog te vroeg om een precieze inschatting te maken van het effect van de implementatie
van VN-Veiligheidsraadresolutie 2664. In gebieden waar al langer humanitaire exempties
van kracht zijn (zoals Afghanistan en bezette delen van Oekraïne) rapporteren humanitaire
organisaties dat deze maatregel hulpverlening daadwerkelijk vergemakkelijkt. Ook ten
aanzien van Syrië ontvangt het kabinet signalen dat de recente exemptie de levering
van humanitaire hulp al eenvoudiger maakt. Daarmee is de inschatting dat deze humanitaire
exempties een positief effect zullen hebben op het welzijn van die delen van de bevolking
die humanitaire hulp nodig hebben. Het kabinet zal de effecten actief blijven monitoren.

Vraag 5

Hoe werkt u samen met banken en financiële dienstverleners om deze resolutie te implementeren?

Antwoord 5

Het kabinet voert regelmatig overleg met Ngo’s en banken via de Ronde Tafel Financiële
Toegang, waar op verzoek van het kabinet ook VN-Veiligheidsraadresolutie 2664 is geagendeerd
en toegelicht. Daarnaast voert het kabinet separate gesprekken met de Nederlandse
Vereniging van Banken over de humanitaire exempties onder VN-Veiligheidsraadresolutie
2664. Bij deze gesprekken bespreekt het kabinet ook met banken en ngo’s hoe de harmonisering
van regels op basis van resolutie 2664 kan helpen om problemen rond derisking en overcompliance te helpen oplossen – bijvoorbeeld bij het faciliteren van de aardbevingsrespons in
Syrië. Banken en ngo’s geven aan deze inzet te verwelkomen.3 Ten slotte kunnen humanitaire organisaties en banken bij specifieke vragen direct
contact opnemen met het humanitaire contactpunt van de EU, of het Ministerie van Financiën.

Vraag 6

Wilt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 6

Ja.