Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Stoffer over het bericht 'Cowboy op dak levensgevaarlijk'; Populariteit zonnepanelen heeft keerzijde’

Antwoord van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 8 mei
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 2157.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht ««Cowboy op dak levensgevaarlijk»; Populariteit zonnepanelen
heeft keerzijde» in de Telegraaf van 16 maart jl.?1

Antwoord 1

Ja daar ben ik mee bekend.

Vraag 2

In hoeverre herkent u het beeld dat in dit artikel geschetst wordt ten aanzien van
het overtreden van de veiligheidsvoorschriften tijdens het installeren van panelen?

Antwoord 2

Het geschetste beeld herken ik. Bij een recente controle op 200 bouwplaatsen verspreid
over Nederland zijn bij circa 140 bouwplaatsen overtredingen geconstateerd door de
Nederlandse Arbeidsinspectie (hierna: NLA). In totaal ging het om meer dan 250 overtredingen.
De inspecteurs kwamen veel onveilig ingerichte werkplekken tegen en constateerden
vaak dat sprake was van valgevaar. In meer dan de helft van de gevallen was de situatie
zo gevaarlijk, dat de werkzaamheden direct zijn stilgelegd.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat in de afgelopen drie jaar al vijf monteurs overleden
zijn en dat daarnaast tientallen installateurs levensgevaarlijk gewond zijn geraakt?

Antwoord 3

Ik betreur het zeer dat bij het uitvoeren van de werkzaamheden werknemers zijn overleden
of levensgevaarlijk gewond zijn geraakt. Niemand mag bij het uitvoeren van zijn werk
betrokken raken bij een arbeidsongeval, zeker niet bij een ongeval met dodelijke afloop.

Het is primair de werkgever die op basis van de Arbeidsomstandighedenwet verplicht
is de arbeid zodanig te organiseren en in te richten dat het werk geen ongevallen
of andere gevaren voor de werknemer met zich mee kan brengen. Iedere werkgever heeft
een zorgplicht voor zijn personeel. Dat betekent dat zij er zorg voor moeten dragen
dat hun personeel gezond en veilig hun werk kan doen. Naast de zorgplicht van werkgever,
hebben werknemers een verantwoordelijkheid om de instructies van de werkgever om gezond
en veilig te werken op te volgen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van de door de
werkgever ter beschikking gestelde arbeidsmiddelen, zoals een steiger of dakrandbeveiliging.

De Arbowet biedt werkgevers en werknemers veel ruimte om zelf invulling te geven aan
gezond en veilig werken. Er zijn verschillende (wettelijke) instrumenten waarin werkgevers-
en werknemersorganisaties aangeven op welke wijze zij gezamenlijk (gaan) voldoen aan
de doelvoorschriften van de Arbowet. Bijvoorbeeld via een arbocatalogus voor de branche
of een Risico Inventarisatie of Evaluatie (RI&E).

Voor de zonnepanelen branche is het vooral belangrijk dat werkgevers en hun installateurs
de risico’s herkennen door het hebben van een RI&E en dat zij voor onveilige situaties
de juiste maatregelen treffen. De branche vervult daarin ook een rol en heeft Arbocatalogi
opgesteld op basis van de Arbowet. De kans op een ongeval is vele malen kleiner als
er gewerkt wordt volgens een Arbocatalogi. Tot slot kunnen brancheverenigingen een
belangrijke rol spelen in het onder de aandacht brengen van de Arbocatalogi. Holland
Solar en Techniek Nederland bieden bijvoorbeeld gezamenlijke opleidingen en examens
aan voor installateurs met daarin aandacht voor veiligheid.

Vraag 4 en 5

Hoe vindt in deze sector door de Nederlandse Arbeidsinspectie toezicht plaats op de
risico’s bij de installatie van zonnepanelen?

Welke aanvullende maatregelen neemt de Nederlandse Arbeidsinspectie nu bij 70 procent
van de inspecties is geconstateerd dat de Arbowet wordt overtreden?

Antwoord 4 en 5

De werkgevers zijn primair verantwoordelijk voor het verbeteren van de veiligheid
van de werknemers. Zij zijn als eerste aan zet om de veiligheid te verbeteren.

De NLA heeft een project zonnepanelen waarin reactieve meldingen worden opgepakt en
preventieve inspecties worden uitgevoerd. Tijdens de landelijke Inspectiedag is intensief
geïnspecteerd op het risico vallen op hoogte.2

Ook heeft de NLA recent aandacht besteed aan de problematiek in vakmedia en via de
(sociale) media.3Er is bijvoorbeeld in samenwerking met brancheorganisaties? Holland Solar en Techniek
Nederland een informatiefilm gemaakt die onder de aandacht is gebracht bij werkgevers
in de sector.4 Ten slotte is de NLA in gesprek met de sector over het verbeteren van de veiligheid.
De brancheverenigingen spelen daarbij een belangrijke rol in het onder de aandacht
brengen van de arbocatalogi.