Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van den Berg over het bericht ‘Logopedisten verliezen rechtszaak tegen zorgverzekeraars’

Antwoord van Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 8 mei
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 2012.

Vraag 1

Kent u het bericht «Logopedisten verliezen rechtszaak tegen zorgverzekeraars. Meer
salaris moet gezocht worden in sneller werken in plaats van hoger uurtarief»1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de vraag naar logopedie steeds groter wordt? Kunt u het antwoord toelichten
aan de hand van cijfers?

Antwoord 2

Ja, dat klopt. Vektis-data laten zien dat het zorggebruik binnen de logopedie over
de jaren 2011 tot en met 2021 aanzienlijk is gestegen. Het totaal aantal patiënten
en het aantal behandelingen zijn toegenomen. Het aantal patiënten is bijvoorbeeld
toegenomen van ruim 221.000 in 2011 naar ruim 282.000 in 2021. Het gemiddeld aantal
behandelingen per patiënt lijkt relatief constant.

Uit een jaarlijkse enquête die uitgevoerd wordt door de Nederlandse vereniging voor
Logopedie en Foniatrie (NVLF) komt naar voren dat sinds 2018 zowel de wachtlijsten
als de vacatures toenemen. Het aantal praktijken in de eerste lijn met een wachtlijst
is toegenomen van 81% in 2021 naar 84% in 2022. Het aantal praktijken in de eerste
lijn met een wachtlijst langer dan een jaar is toegenomen van 46% in 2021 naar 50%
in 2022. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures in logopediepraktijken in de eerste
lijn is toegenomen van 60% in 2021 naar 70% in 2022. Ter vergelijking: voor de logopedie
in andere zorginstellingen was 56% van de vacatures moeilijk vervulbaar in 2022 en
in het onderwijs lag dit op 35%. De voornaamste redenen voor de onvervulde vacatures
zijn geen reacties op de vacatures (52,2%), onaantrekkelijke arbeidsvoorwaarden (14,2%)
en onvoldoende aanbod van afgestudeerden (14,2%). Aan deze enquête hebben 294 respondenten
deelgenomen, waaronder zowel praktijken als grote en kleine instellingen, met een
meerderheid vanuit de eerste lijn.

Aan de andere kant is op basis van Vektis-data ook een toename in het zorgaanbod te
zien. Het aantal behandelaren is toegenomen van ruim 4.100 in 2017 naar ruim 4.400
in 2021. Gezien de wachtlijsten en het aantal moeilijk vervulbare vacatures lijkt
de zorgvraag (gerelateerd aan het aantal patiënten) op dit moment sneller te stijgen
dan het zorgaanbod (gerelateerd aan het aantal logopedisten).

Vraag 3

Kunt u uitleggen wat de zorgverzekeraars gedaan hebben met het onafhankelijk kostenonderzoek?

Antwoord 3

Het onafhankelijk kostenonderzoek heeft zich gericht op twee samenhangende onderdelen,
namelijk de kostprijs en betaalbaarheid van de zorg. Zorgverzekeraars Nederland (ZN)
heeft aangegeven dat de zorgverzekeraars de uitkomsten van het kostprijsdeel van het
kostenonderzoek ter harte hebben genomen en hebben gebruikt in de vertaling naar de
contracten. Verder hebben de zorgverzekeraars met betrekking tot de betaalbaarheid
van de zorg de vertegenwoordigers van de paramedische beroepsgroepen ondersteund in
het vormgeven en inrichten van de zogenaamde werkagenda’s. Hierin is opgenomen op
welke wijze de beroepsgroepen werken aan borging van de betaalbaarheid van de zorg.
Het betreft onder andere onderwerpen als efficiënter werken, inzet digitale middelen
en het vormgeven van groepsgewijze begeleiding of therapie. Zorgverzekeraars hebben
met beroepsgroepen meegedacht over deze onderwerpen.

Vraag 4

Als het tarief voor logopedie – naar aanleiding van het onafhankelijk kostenonderzoek
– niet is gestegen, welke maatregelen hebben zorgverzekeraars daarnaast genomen om
de administratieve lasten voor logopedisten beheersbaar te houden?

Antwoord 4

Op landelijk niveau zijn geen gezamenlijke afspraken gemaakt over de aanpassing van
de tarieven, want vanuit de Mededingingswetgeving is het wettelijk niet toegestaan
om hierover landelijk gezamenlijke afspraken te maken. ZN heeft aangegeven dat alle
zorgverzekeraars de uitkomsten uit het kostenonderzoek ter harte hebben genomen. Volgens
ZN hebben alle zorgverzekeraars de afgelopen jaren verhogingen doorgevoerd op de tarieven
logopedie.

VWS heeft aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gevraagd om de tarieven in de zorg
voor 2023 te indexeren. Hierin wordt ook de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling
(OVA) meegenomen. In sommige sectoren, zoals de logopedie, gelden vrije tarieven in
plaats van vaste tarieven. De NZa heeft aangegeven dat deze partijen de hogere prijsindex
zelf op een passende manier in afspraken moeten vertalen. Volgens de NVLF heeft de
gewenste vertaling niet dan wel onvoldoende plaatsgevonden.

Zorgverzekeraars kunnen administratieve lasten bijvoorbeeld verlichten door het contracteerproces
te vereenvoudigen. Dit is waar dat mogelijk was ook gebeurd. Zo hebben zij bijvoorbeeld
contractvoorwaarden geüniformeerd. De logopedisten hebben zelf een grote bijdrage
geleverd door de richtlijn dossiervoering beter te implementeren in het elektronisch
patiëntendossier (EPD) systeem.

Vraag 5

Hebben zorgverzekeraars andere werk besparende maatregelen genomen voor logopedisten?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

ZN heeft aangegeven dat zorgverzekeraars geen andere werkbesparende maatregelen hebben
getroffen. Wel denken zorgverzekeraars mee met het veld via de NVLF. Zo is onder andere
besproken in het veld na te gaan welke praktijken het meest efficiënt werken en deze
werkwijze te delen met andere praktijken. Deze actie wordt door de NVLF verder opgepakt.
Daarnaast heeft de NVLF ambities voor 2022–2027 opgesteld, als vertaling van en vervolg
op de werkagenda. De NVLF werkt met de sector aan het uitvoeren van deze ambities.