Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over de crisis in de asielopvang

Antwoord van Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 28 april
2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 1794.

Vraag 1, 2 en 4

Wat vindt u van het bericht «Helft van de gemeenten wil opvang asielzoekers niet verlengen,
terwijl nieuw tekort aan plekken dreigt»?1

Erkent u dat dit zeer zorgwekkende cijfers zijn en dat veel gemeenten niet van plan
zijn om voor duurzame opvang te zorgen?

Wanneer komt u eindelijk met een duurzame, structurele oplossing voor dit probleem?

Antwoord 1, 2 en 4

Ik onderschrijf dat nog veel werk verzet moet worden om ervoor te zorgen dat iedereen
met een daartoe strekkend recht verzekerd is en blijft van een opvangplek. In eerdere
brieven heb ik uw Kamer geïnformeerd over de opvangopgave voor het voorjaar van 2023
en het maatregelenpakket dat ten uitvoer wordt gelegd.2 Als onderdeel van het maatregelenpakket werkt het COA aan de realisatie per 1 juli
aanstaande van additionele 19.000 opvangplekken. Daarnaast is aanvullende actie genomen
ten aanzien van de opvang van »derdelanders» uit Oekraïne en de inzet van crisisnoodopvang.
De voortgang wordt nauwlettend en doorlopend gemonitord en op relevante onderdelen
besproken aan de Landelijke Regietafel Migratie en Integratie en met het Veiligheidsberaad.

Waar het maatregelenpakket vooral ziet op de korte termijn wordt ook aanhoudende inzet
gepleegd om een stabiel en flexibel opvanglandschap te realiseren. Een belangrijk
onderdeel daarvan is het wetsvoorstel voor een Wet gemeentelijke taak mogelijk maken
asielopvangvoorzieningen. Inzet is en blijft om deze zo snel als mogelijk in werking
te laten treden na behandeling in de Staten-Generaal. Vooruitlopend hierop wordt aan
de Provinciale Regietafels gewerkt aan het invullen van de opvangopgave, bij voorkeur
met structureel inzetbare plekken. In algemene zin is mijn beeld dat de opgave doortastend
ter hand wordt genomen, zij het dat er provinciale en regionale verschillen zijn in
aanpak en tempo.

In het kader van structurele oplossingen verwijs ik verder naar de bestuurlijke afspraken
die in augustus met medeoverheden zijn gemaakt en de continue samenwerking met de
medeoverheden om uit de crisis te komen en te blijven. Bovendien verwijs ik ook naar
de fundamentele heroriëntatie van het asielstelsel, het ingezette traject om meer
grip te krijgen op migratie en de inzet op het versnellen van de uitstroom van vergunninghouders
naar gemeenten.

Vraag 3

Hoe lang blijft het adhoc-beleid rond de opvang nog doorgaan en hoe voorkomt u een
nieuwe opvangcrisis in Ter Apel?

Antwoord 3

Onder verwijzing naar het voorgaande antwoord heb ik uw Kamer op de hoogte gesteld
van de inzet op de realisatie van een stabiel en flexibel opvanglandschap. Specifiek
ten aanzien van Ter Apel vul ik graag nog aan dat bij de huidige zoektocht naar aanvullende
aanmeldcentra wordt bezien in hoeverre het asielproces, al dan niet gedeeltelijk,
op andere locaties kan worden doorlopen. Hierbij kunt u in de eerste plaats denken
aan processtappen rond identificatie en registratie en medische controles. Daarmee
zou de aanmeldfunctie beter over het land verspreid worden, met als gevolg dat de
afhankelijkheid van één aanmeldcentrum wordt gereduceerd.

Vraag 5 en 6

Deelt u de mening dat vanuit de gemeenten weinig enthousiasme bestaat voor financiële
prikkels in de spreidingswet? Gaat u dit aspect schrappen uit de wet?

Wanneer komt de (aangepaste) spreidingswet naar de Kamer?

Antwoord 5 en 6

Ik ben bekend met de kritiekpunten ten aanzien van het wetsvoorstel voor een Wet gemeentelijke
taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen. Het kabinet is evenwel tot een andere
weging gekomen omdat het wetsvoorstel de uitkomst is van politieke besprekingen en
aan de ondersteuning in verband met de uitvoerbaarheid wordt gewerkt. Met instemming
van het kabinet heb ik het wetsvoorstel op 28 maart jl. bij uw Kamer ingediend.3

Vraag 7

Wilt u deze vragen beantwoorden vóór het commissiedebat over Vreemdelingen- en asielbeleid
van 21 februari a.s.?

Antwoord 7

Relevante ontwikkelingen op het terrein van asiel en migratie, waarover ik u informeer
in mijn brief inzake de actuele situatie asielketen, volgen elkaar in hoog tempo op.
Dit heeft tot latere beantwoording geleid dan gewenst.