Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Esch over de weigering van het Rijksvastgoedbedrijf de in 2017 getaxeerde waarde van het Landgoed Paleis Soestdijk openbaar te maken

Antwoord van Minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) (ontvangen
26 april 2023).

Vraag 1

Klopt het dat vijf jaar geleden het Landgoed Paleis Soestdijk (circa 165 hectare)
inclusief alle opstallen voor € 1.711.033,– verkocht zijn aan een consortium bestaande
uit MeyerBergman, Westergasfabriek, Hylkema Consultants en Leeuwenpoort, en dat bij
deze verkoop geen openbaar taxatierapport is opgesteld? Klopt het hierbij ook dat
er een verschil zit tussen taxatie en bieding?1 Zo ja, hoe verklaart u dit verschil?

Antwoord 1

Landgoed Paleis Soestdijk is in 2017 voor € 1.711.033,- verkocht aan een consortium
bestaande uit Meyer Bergman Erfgoedgroep B.V., Beheer- en Exploitatiemaatschappij
Westergasfabriek B.V., Hylkema Erfgoed B.V. en MeyerBergman Erfgoed Ontwikkeling B.V.
Dit consortium heeft het Rijksvastgoedbedrijf verzocht het Landgoed Paleis Soestdijk
te leveren aan MeyerBergman Erfgoed Made By Holland B.V. Het Rijksvastgoedbedrijf
heeft met dit verzoek ingestemd en Landgoed Paleis Soestdijk in december 2017 aan
MeyerBergman Erfgoed Made By Holland B.V. overgedragen.

Taxatierapporten worden door het Rijksvastgoedbedrijf in beginsel niet openbaar gemaakt
omdat openbaarmaking de economische en financiële belangen van de Staat kan schaden.
Zie tevens het antwoord op vraag 4, 5, 6 en 7. De verhouding tussen de taxatiewaarde
en het geboden bedrag wordt om deze reden ook niet openbaar gemaakt.

Vraag 2

Onderschrijft u het algemene beginsel dat wanneer de Staat overgaat tot verkoop van
monumentaal Rijksvastgoed er sprake dient te zijn van een transparant proces? Zo niet,
waarom niet?

Antwoord 2

Dat beginsel onderschrijf ik. Indien een object voor verkoop in aanmerking komt, wordt
gekeken welke verkoopprocedure het meest geschikt is voor dat specifieke object. Voor
alle procedures geldt dat zij moeten voldoen aan de vereisten van een open en transparant
proces. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft de opdracht van de toenmalige Minister voor
Wonen en Rijksdienst tot verkoop van Paleis Soestdijk volgens een zorgvuldig proces
en volgens de vooraf afgesproken formele procedures uitgevoerd. Juist omdat die opdracht
de verkoop van een voormalig koninklijk paleis en landgoed betrof, zijn de Tweede
Kamer, de provinciale staten van Utrecht en de gemeenteraden van Baarn en Soest destijds
over elke stap in de verkoopprocedure geïnformeerd.2

Vraag 3

Acht u, gelet op Europese regelgeving met betrekking tot (ongeoorloofde) staatssteun,
het van belang dat zorgvuldigheid hier nadrukkelijk geboden is? Zo niet, kunt u dit
toelichten?

Antwoord 3

Ja, dat acht ik van belang en de openbare verkoopprocedure met voorselectie is ook
zorgvuldig doorlopen. Het object is aan de partij met de hoogste (onvoorwaardelijke)
bieding gegund. Binnen de vooraf door de Staat gestelde voorwaarden was dit de hoogst
haalbare prijs.

Vraag 4, 5, 6 en 7

Bent u ervan op de hoogte dat het Rijksvastgoedbedrijf weigert, ook na een Woo-verzoek,
om het in 2017 door onderzoeksbureau Ecorys vastgestelde eindbedrag van de getaxeerde
marktwaarde van het Landgoed Paleis Soestdijk openbaar te maken?3 Kunt u nader toelichten welke beweegredenen hieraan ten grondslag liggen? Zo niet,
waarom niet?

Indien u van oordeel bent dat openbaarmaking de marktwaarde van het landgoed de economische
en financiële belangen van de Staat zullen schaden, kunt u dan aangeven waarop deze
aanname is gebaseerd? Zo niet, waarom niet?

Bent u van oordeel dat de weigering het getaxeerde eindbedrag prijs te geven in lijn
is met de eisen van transparantie en zorgvuldigheid als het gaat om de verkoop van
monumentaal Rijksvastgoed? Zo niet, waarom niet?

Bent u alsnog bereid het door onderzoeksbureau Ecorys in 2017 in opdracht van het
Rijksvastgoedbedrijf vastgestelde eindbedrag van de getaxeerde marktwaarde van het
landgoed openbaar te maken? Zo niet, waarom niet?

Antwoord 4, 5, 6 en 7

Ik ben op de hoogte van de weigering van het Rijksvastgoedbedrijf om de getaxeerde
waarde openbaar te maken. Het taxatierapport is naar aanleiding van het verzoek op
grond van de Wet open overheid (Woo) niet openbaar gemaakt omdat het belang van openbaarmaking
niet opweegt tegen de financiële en economische belangen van de Staat (artikel 5.1,
tweede lid onder b van de Woo). De financiële en economische belangen van de Staat
kunnen worden geschaad als de taxatie en de onderbouwing daarvan openbaar worden,
omdat andere marktpartijen dan weten welke afwegingskaders aan de taxaties van vastgoedobjecten
ten grondslag liggen. Deze vraag is reeds bij meerdere gelegenheden gesteld aan het
RVB. De taxatiesystematiek zoals bij Paleis Soestdijk toegepast, wordt ook bij andere
vastgoedobjecten toegepast. Andere partijen zouden op de vastgoedmarkt informatie
over de taxatiesystematiek in hun voordeel kunnen gebruiken in toekomstige onderhandelingen
of bij het aangaan van een overeenkomst. Tevens zou het openbaar maken van de verhouding
tussen de taxatiewaarde en de verkoopprijs van het pand inzicht geven in de onderhandelingsruimte
en -tactieken van de Staat. Ook dit zouden marktpartijen in hun voordeel kunnen gebruiken
bij toekomstige onderhandelingen of het aangaan van een overeenkomst met de Staat
ten aanzien van vastgoedobjecten. Om die reden worden taxatierapporten nooit openbaar
gemaakt en ben ik niet bereid het taxatiebedrag alsnog openbaar te maken.