Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kent over een nieuwe ronde van het STAP-budget

Antwoord van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en van Minister
Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs), mede namens de Minister van Justitie en
Veiligheid (ontvangen 19 april 2023). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2022–2023, nr. 1973.

Vraag 1

Hoe kijkt u terug op de nieuwe ronde STimulering Arbeidsmarkt Positie (STAP-)budget
van dinsdag 28 februari?

Antwoord 1

Het is erg vervelend voor iedereen die een aanvraag wilde doen, voor opleiders, en
voor alle betrokken bij UWV dat er een technische storing was bij de aanvraag voor
het STAP-budget op 28 februari. Voor alle mensen die een aanvraag wilden doen, was
dit een enorme teleurstelling. Wij doen er uiteraard alles aan om dergelijke ICT-problemen
in de toekomst te voorkomen. Inmiddels is de hernieuwde openstelling op 17 maart gelukkig
wel zonder problemen verlopen.

Vraag 2

Hoe kan het dat na twee maanden stilstand de website van het Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekering (UWV) toch weer vastliep waardoor mensen uren langer moesten
wachten, een foutmelding kregen en uiteindelijk geen aanvraag konden doen?

Antwoord 2

Er was sprake van een combinatie van factoren. Er was een technische storing van het
systeem achter het aanvraagportaal van STAP. Dit gecombineerd met een bijzonder hoog
aantal aanvragers maakte dat de storing niet te verhelpen was en uiteindelijk niemand
deze dag een aanvraag kon indienen.

Vraag 3

Klopt het dat veel opleidingen zonder duidelijk aantoonbare meerwaarde, zoals een
opleiding tot virtuele maagbandconsulent of energetische therapeut, toch weer werden
aangeboden via het STAP-budget?

Antwoord 3

Het klopt dat opleiders de door u genoemde opleidingen hebben opgenomen in het STAP-scholingsregister.
Helaas voldoen niet alle opleidingen die via het STAP-scholingsregister worden aangeboden
altijd aan de voorwaarden van de regeling. Tijdens de afgelopen tijdvakken heeft de
Toetsingskamer STAP onderzoek gedaan en naar aanleiding daarvan meer dan 5.000 opleidingen
uit het aanbod verwijderd, deels vrijwillig en deels op basis van besluiten tot uitsluiting.
Ook de keurmerken hebben bij hen aangesloten opleiders aangesproken op opleidingsaanbod
dat niet aan lijkt te sluiten op de voorwaarden van STAP wat mede geleid heeft tot
vrijwillige terugtrekking van scholingsaanbod. Tegelijkertijd omvat het scholingsregister
meer dan 150.000 opleidingen. Opleiders kunnen dagelijks opleidingen aan het register
toevoegen of uit het register halen. Dit maakt dat bepaalde opleidingen, zoals bijvoorbeeld
de genoemde in de vraagstelling, toch nog voorkomen in het register.

Opleiders die hun scholingsaanbod voor STAP in aanmerking brengen, verklaren daarmee
dat hun opleiding aan de voorwaarden voldoet. De Toetsingskamer STAP ziet toe op de
arbeidsmarktgerichtheid van opleidingen en controleert of opleiders en opleidingen
voldoen aan de voorwaarden van STAP. Wanneer scholing niet aan de STAP-voorwaarden
voldoet kunnen opleidingen of opleiders uitgesloten worden van STAP.

Helaas betekent dit ook dat bepaalde opleiders het grijze gebied opzoeken en opleidingen
registreren waarvan achteraf geconstateerd wordt dat die niet voldoet aan de voorwaarden
van STAP. De genoemde opleidingen lijken in die categorie te vallen. De ketenpartners
werken hard om te zorgen dat het scholingsaanbod voldoet aan de voorwaarden. We zijn
daarom bezig met het strenger en strakker maken van de STAP-regeling zodat duidelijker
wordt welke opleidingen niet in aanmerking mogen komen voor STAP.1 Tegelijkertijd geldt dat STAP uitgaat van de eigen regie van aanvragers. Inherent
aan het ondersteunen daarvan is dat iemand zelf kan kiezen welke scholing het beste
past. Dit kan scholing zijn die gericht is op de ontwikkeling van beroepsgerichte
vaardigheden maar ook scholing van persoonlijke vaardigheden die helpen om de positie
van werkenden en werkzoekenden op de arbeidsmarkt te verbeteren.

Ten aanzien van cursussen gericht op alternatieve geneeswijzen, is uw Kamer eerder
gemeld dat deze cursussen opleiden tot beroepen die in Nederland niet verboden zijn.
Op dit moment zijn wij met VWS aan het verkennen of dergelijke cursussen wel arbeidsmarktgericht
zijn, mede naar aanleiding van eerdere zorgen uit Uw Kamer, en welke eventuele maatregelen
dit vergt. Wanneer er meer duidelijkheid hierover is, zullen wij Uw Kamer hierover
berichten.

Vraag 4 en 5

Klopt het dat verschillende influencers nog steeds geld proberen te verdienen aan
het STAP-budget met het aanbieden en promoten van zogenaamde financiële opleidingen
via platforms als TikTok?

Waarom is dit ook na twee maanden nog steeds niet onmogelijk gemaakt terwijl iedereen
die opleidingen onder het STAP-budget opzoekt dit meteen tegenkomt?

Antwoord 4 en 5

Dergelijke promotie als genoemd in vraag 4 is niet bekend bij de Toetsingskamer STAP.
Wel toetst de Toetsingskamer specifiek op «zogenaamde financiële opleidingen». Cursussen
over cryptovaluta zonder professioneel karakter dragen niet bij aan de verbetering
van de arbeidsmarktpositie van de cursist. Dit zou moeten leiden tot een overstap
naar een baan gericht op cryptovaluta of het toepassen van de kennis en/of vaardigheden
over cryptovaluta in de huidige baan. Een cursus zonder professioneel karakter zal
dan ook als hobbymatig worden beoordeeld door de Toetsingskamer. Wanneer na onderzoek
wordt geconstateerd dat er sprake is van hobbymatige scholing, wordt deze scholing
van het register worden uitgesloten. Nog voor het volgende aanvraagtijdvak is een
wijzigingsregeling voorzien met een explicitering welke scholing per definitie niet
voor STAP-subsidie in aanmerking komt.

In oktober 2022 is de STAP-regeling gewijzigd waarbij expliciet gemaakt is dat het
aanbieden van scholing met cadeaus en andere voordelen niet toegestaan is. Verder
staat het opleiders vrij om marketing in te zetten voor hun opleidingsaanbod, tenzij
het gaat om misleidende reclame wat volgens het Burgerlijk Wetboek niet is toegestaan.

Vraag 6

Vindt u nog steeds dat het STAP-budget de juiste methode is om mensen die door willen
leren deze mogelijkheid te bieden?

Antwoord 6

Ja. Met het STAP-budget is voor iedereen met een band met de Nederlandse arbeidsmarkt
een individueel scholingsbudget binnen handbereik. Mensen kunnen zich laagdrempelig
blijven ontwikkelen en beter regie op hun eigen op hun loopbaan nemen doordat zij
zelf de beschikking krijgen over een leer- en ontwikkelbudget. Het doel van het STAP-budget
is om de beroepsbevolking duurzaam inzetbaar te houden op de arbeidsmarkt, aanvullend
aan de inspanningen vanuit werkgevers en sectoren. Voor Leven Lang ontwikkelen is
het uitgangspunt dat werkgevers en werknemers zélf verantwoordelijk zijn voor investeringen
in scholing en ontwikkeling. Het STAP-budget is ondersteunend en niet bedoeld om scholing
te financieren waar wettelijk gezien een verplichting ligt bij de werkgever om dit
te financieren.

De laagdrempelige benadering lijkt aan te slaan. Dit wordt bevestigd door cijfers
die na elk tijdvak beschikbaar komen. In 2022 heeft het STAP-budget een diverse groep
bereikt, met voor een belangrijk deel de groep die relatief weinig scholing volgt.
Zo was meer dan de helft van aanvragers praktisch geschoold en hebben naar verhouding
veel flexwerkers een aanvraag ingediend. Tegelijkertijd geldt dat STAP een lerende
regeling is en dat afgelopen jaar gebleken is dat deze strenger en strakker moet.
Met dat proces zijn wij met de ketenpartners van STAP volop bezig. Voorts wordt bezien
op welke wijze STAP meer gericht op (om-)scholing naar maatschappelijk cruciale sectoren
kan worden ingezet. Uw Kamer wordt hierover voor de zomer geïnformeerd.