Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
Tweede Kamer der Staten-Generaal
InhoudsopgaveA. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL B. BEGROTINGSTOELICHTING1 Leeswijzer2 Beleid2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties3 BeleidsartikelenArtikel 1: Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringenBudgettaire gevolgen van beleidToelichtingArtikel 2: Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaatBudgettaire gevolgen van beleidToelichtingArtikel 3: Sociale vooruitgangBudgettaire gevolgen van beleidToelichtingArtikel 4: Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkelingBudgettaire gevolgen van beleidToelichtingArtikel 5: Multilaterale samenwerking en overige inzetBudgettaire gevolgen van beleidToelichting
36 350 XVII Wijziging van de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII), voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
Vergaderjaar 2022‒2023
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikel 1 tot en met 3
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking;
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
Vanwege de spoedeisende maatregelen is op 3 april 2023 de eerste incidentele suppletoire begroting naar de Tweede Kamer verzonden. De behandeling in de Staten-Generaal heeft nog niet plaatsgevonden. Om deze reden is de in de begrotingsstaat opgenomen stand nog niet door de beide Kamers bekrachtigd. Vanwege de snelle opeenvolging van begrotingswetsvoorstellen, om het budgetrecht van de Staten Generaal te waarborgen, bevat de kolom ‘vastgestelde begroting’ zowel de vastgestelde stand bij ontwerpbegroting als de mutaties die bij incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen.
De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,E.N.A.J. Schreinemacher
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1 Leeswijzer
De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de Ontwerpbegroting 2023 van hoofdstuk XVII van de begroting van het Rijk.
In hoofdstuk 2 is een overzicht opgenomen met de belangrijkste mutaties op de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking met een toelichting op de substantiële verschillen.
Hoofdstuk 3 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Na de tabel ‘budgettaire gevolgen van beleid’ wordt een toelichting op de mutaties gegeven. Hierbij worden per artikel de mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in onderstaande staffel (tabel 1) conform de Rijksbegrotingsvoorschriften toegelicht. De wijzigingen van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer ze groter zijn dan 10% ten opzichte van de vorige stand op artikelniveau.
Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 < 1000
5
10
=> 1000
10
20
Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn binnen ieder artikel opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld. Dit geldt voor kasuitgaven en verplichtingen.
In 2023 worden geen extra maatregelen genomen als gevolg van de impact van het coronavirus (COVID 19). Voor het uitgebreide overzicht wordt verwezen naar de pagina Overheidsfinanciën in coronatijd op Rijksfinancien.nl.
Tabel 2 Extracomptabel overzicht inzet COVID-19 maatregelen (bedragen x € 1.000)
Artikel
Naam maatregel
bedrag uitgaven 2023
Relevante Kamerstukken
‒
‒
‒
‒
De tabel hieronder weergeeft de geplande inzet van middelen in Oekraïne in 2023. De vermelde bedragen zijn direct gerelateerd aan de invasie in Oekraïne en directe gevolgen. Uitgaven ten behoeve van derde orde effecten zijn hierin niet opgenomen.
Tabel 3 Extracomptabel overzicht inzet Oekraïne middelen (bedragen x € 1.000)
Artikel
Naam maatregel
bedrag uitgaven 2023
Relevante Kamerstukken
1.3
Infrastructuurontwikkeling
50.000
36 045 nr. 105
4.1
Humanitaire hulp
30.000
1e Incidentele Suppletoire Begroting
5.1
Bijdrage aan IFI's voor steun Oekraïne
140.000
1e Incidentele Suppletoire Begroting
2 Beleid
2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties
In dit wetsvoorstel is een aantal begrotingswijzigingen opgenomen die per saldo leiden tot een verlaging van de geraamde uitgaven op de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) met EUR 551,6 miljoen en een verhoging van de geraamde ontvangsten met EUR 9,0 miljoen.
De belangrijkste uitgavenmutaties bij eerste suppletoire begroting worden in onderstaande tabel weergegeven en toegelicht. De uitgebreide toelichtingen zijn per beleidsartikel opgenomen in hoofdstuk 3.
Tabel 4 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2023 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Artikelnummer
Uitgaven 2023
Vastgestelde begroting 2023
4.031.912
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie
1.2
9.516
2) Voedselzekerheid
2.1
14.000
3) ODA-bijdrage eerstejaarsopvang asielzoekers
5.4
‒ 558.627
4) Overige mutaties
div.
‒ 16.457
Stand 1e suppletoire begroting 2023
3.480.344
Toelichting
1) Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie
In de eerste suppletoire begroting 2023 wordt de eerste uitgave (EUR 4 miljoen) voor de Wereldtentoonstelling Osaka verwerkt. Daarnaast worden ontvangsten van het Dutch Trade and Investment Fund (DTIF) toegevoegd aan de begrotingsreserve. Deze storting wordt als uitgave geboekt ten laste van artikel 1.2. Een verhoging van de verwachte ontvangsten DTIF leidt derhalve tot hogere uitgaven. In dit kader wordt deze uitgavenraming structureel verhoogd met EUR 3,7 miljoen.
2) Voedselzekerheid
De uitgaven op artikelonderdeel 2.1 Voedselzekerheid worden verhoogd met EUR 14 miljoen in de periode 2023-2026. Dit komt door een overheveling voor programma’s op het gebied van sociale bescherming in Mozambique (Social Protection Programme) en Ethiopië (Productive Safety Net Programme) vanaf artikelonderdeel 5.2 Overig armoedebeleid, conform de intensivering zoals aangekondigd in de BHOS-nota.
3) ODA-bijdrage eerstejaarsopvang asielzoekers
Als gevolg van een hogere instroom van asielzoekers in Nederland dan eerder verwacht, stijgt de bijdrage vanuit Official Development Assistance (ODA) aan de eerstejaarsopvang van asielzoekers uit ontwikkelingslanden met EUR 559 miljoen in 2023 tot een totale omvang van EUR 1,2 miljard. Deze bijdrage is verwerkt als overboeking naar het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Deze bijdrage is ook per artikelonderdeel verwerkt als 'nog te verdelen'. Gezien de bijdragen per artikelonderdeel nog kunnen veranderen, zijn deze niet opgenomen in de tabel.
Tabel 5 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2023 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Artikelnummer
Uitgaven 2023
Vastgestelde begroting 2023
50.130
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
1.10
3.736
2) Ontvangsten DGGF
1.30
4.000
3) Overige mutaties
5.20
1.222
Stand 1e suppletoire begroting 2023
59.088
Toelichting
1) Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
De ontvangsten op artikel 1 zijn toe te schrijven aan de hogere geraamde ontvangsten op het DTIF-instrument.
2) Ontvangsten DGGF
De ontvangsten voor Dutch Good Growth Fund (DGGF) zijn naar verwachting hoger dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door hogere premieontvangsten en terugbetalingen op wisselfinancieringen voor DGGF.
3 Beleidsartikelen
Artikel 1: Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB
Vastgestelde begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
2023
2023
2023
2023
2023
2024
2025
2026
2027
(1)
(2)
(3)=(1+2)
(4)
(5)=(3+4)
Verplichtingen
463 682
0
463 682
37 813
501 495
‒ 53 433
‒ 61 563
‒ 41 369
7 108
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
639 664
0
639 664
‒ 67 422
572 242
‒ 48 433
‒ 56 563
‒ 37 369
11 108
waarvan juridisch verplicht
34%
76%
1.1
Duurzaam handels- en investeringssysteem, incl. MVO
35 089
0
35 089
845
35 934
1.000
1.000
1.000
1.000
Subsidies (regelingen)
MVO en beleidsondersteuning (ODA)
16 575
0
16 575
‒ 700
15 875
‒ 700
‒ 700
‒ 700
‒ 700
MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)
4 438
0
4 438
‒ 100
4 338
0
0
0
0
Opdrachten
MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)
2 281
0
2 281
‒ 55
2 226
0
0
0
0
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
1 600
0
1 600
700
2 300
700
700
700
700
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
MVO en beleidsondersteuning (ODA)
5 000
0
5 000
0
5 000
0
0
0
0
Contributies internationaal ondernemen (non-ODA)
5 195
0
5 195
1 000
6 195
1 000
1 000
1 000
1 000
1.2
Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie
86 665
0
86 665
9 516
96 181
12 108
20 408
12 408
6 108
Subsidies (regelingen)
Programma's internationaal ondernemen
10 000
0
10 000
0
10 000
0
0
0
0
Versterking concurrentiepositie Nederland
6 502
0
6 502
0
6 502
0
0
0
0
Invest Internationaal
9 000
0
9 000
780
9 780
780
780
780
780
Dutch Trade and Investment Fund
4 499
0
4 499
0
4 499
0
0
0
0
Garanties
Dutch Trade and Investment Fund
1 500
0
1 500
0
1 500
0
0
0
0
Opdrachten
Programma's internationaal ondernemen
9 566
0
9 566
1 000
10 566
1 000
1 000
1 000
1 000
Dutch Trade and Investment Fund
450
0
450
3 736
4 186
3 736
3 736
3 736
3 736
Wereldtentoonstelling
0
0
0
4 000
4 000
6 000
9 000
1 000
0
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
45 148
0
45 148
0
45 148
592
592
592
592
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken
Overig
0
0
0
0
0
5 300
5 300
1.3
Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden
517 910
0
517 910
‒ 77 783
440 127
‒ 61 541
‒ 77 971
‒ 50 777
4 000
Subsidies (regelingen)
Marktontwikkeling en markttoegang
10 450
0
10 450
3 000
13 450
0
0
0
0
Economic governance and institutions
37 900
0
37 900
‒ 25 000
12 900
‒ 21 000
‒ 20 000
‒ 20 000
‒ 20 000
Financiële sector ontwikkeling
49 270
3 000
52 270
‒ 10 000
42 270
‒ 9 000
‒ 9 000
‒ 10 000
‒ 10 000
Infrastructuurontwikkeling
35 460
‒ 3 000
32 460
‒ 1 000
31 460
0
0
0
0
Duurzame productie en handel
44 700
0
44 700
0
44 700
0
0
0
0
(Jeugd)werkgelegenheid
6 000
0
6 000
3 000
9 000
3 000
3 000
3 000
3 000
Nexus onderwijs en werk
9 450
0
9 450
375
9 825
‒ 514
‒ 4 607
‒ 7 000
‒ 7 000
Lokale private sector ontwikkeling
1 040
0
1 040
3 550
4 590
4 400
6 150
5 900
5 350
Leningen
Infrastructuurontwikkeling
10 000
0
10 000
‒ 1 000
9 000
0
0
0
0
Financiële sector ontwikkeling
10 000
0
10 000
10 000
20 000
10 000
10 000
10 000
10 000
Garanties
Financiële sector ontwikkeling
0
0
0
10 000
10 000
10 000
10 000
10 000
10 000
Opdrachten
Marktontwikkeling en markttoegang
12 000
0
12 000
‒ 1 000
11 000
0
0
0
0
Economic governance and institutions
18 000
0
18 000
‒ 1 000
17 000
0
0
0
0
Financiële sector ontwikkeling
4 000
0
4 000
0
4 000
0
0
0
0
Infrastructuurontwikkeling
750
0
750
7 000
7 750
1 000
1 000
1 000
1 000
(Jeugd)werkgelegenheid
25 850
0
25 850
0
25 850
0
0
0
0
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
34 000
0
34 000
‒ 10 000
24 000
‒ 10 000
‒ 10 000
‒ 10 000
‒ 10 000
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
International Labour Organisation
5 700
0
5 700
0
5 700
0
0
0
0
Lokale private sector ontwikkeling
31 790
0
31 790
14 135
45 925
7 921
6 860
7 400
5 400
Marktontwikkeling en markttoegang
18 500
0
18 500
‒ 3 300
15 200
700
700
700
700
Partnershipprogramma ILO
5 500
0
5 500
1 000
6 500
1 000
1 000
0
0
Economic governance and institutions
7 000
0
7 000
‒ 1 000
6 000
0
0
0
0
Financiële sector ontwikkeling
3 000
0
3 000
14 000
17 000
14 000
14 000
14 000
14 000
Infrastructuurontwikkeling
123 000
0
123 000
‒ 7 210
115 790
‒ 526
‒ 915
9 000
11 550
(Jeugd)werkgelegenheid
3 000
0
3 000
‒ 3 000
0
‒ 3 000
‒ 3 000
‒ 3 000
‒ 3 000
Nexus onderwijs en werk
11 550
0
11 550
2 450
14 000
‒ 2 981
‒ 188
‒ 7 000
‒ 7 000
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
0
‒ 82 783
‒ 82 783
‒ 66 541
‒ 82 971
‒ 54 777
Ontvangsten
6 264
0
6 264
7 736
14 000
7 736
7 736
7 736
7 736
1.10
Ontvangsten duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
3 264
0
3 264
3 736
7 000
3 736
3 736
3 736
3 736
1.30
Ontvangsten DGGF
3 000
0
3 000
4 000
7 000
4 000
4 000
4 000
4 000
Tabel 7 Uitsplitsing verplichtingen
Stand ontwerp begroting
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB
Vastgestelde begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
2023
2023
2023
2023
2023
2024
2025
2026
2027
(1)
(2)
(3)=(1+2)
(4)
(5)=(3+4)
Verplichtingen
463 682
0
463 682
37 813
501 495
‒ 53 433
‒ 61 563
‒ 41 369
7 108
garantieverplichtingen
100 000
0
100 000
0
100 000
overige verplichtingen
363 682
0
363 682
37 813
401 495
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget op artikel 1 wordt in 2023 verhoogd. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het vastleggen van meerjarige programma’s voor VN-instellingen, zoals International Labour Organization (ILO). Tevens worden in 2023 door de posten meerjarige programma’s aangegaan voor de invulling van de decentrale budgetten.
Uitgaven
Artikelonderdeel 1.2
In de eerste suppletoire begroting 2023 worden DTIF ontvangsten toegevoegd aan de begrotingsreserve. Deze storting wordt als uitgave geboekt ten laste van artikel 1.2. Een verhoging van de verwachte ontvangsten DTIF leidt derhalve tot hogere uitgaven. In dit kader wordt de uitgavenraming structureel verhoogd met EUR 3,7 miljoen. Verder wordt de eerste uitgave voor de Wereldtentoonstelling Osaka verwerkt in de eerste suppletoire begroting.
Artikelonderdeel 1.3
In de eerste suppletoire begroting 2023 worden de uitgaven met EUR 1 miljoen verhoogd voor een ongeoormerkte bijdrage aan ILO in verband met de Funding Compact afspraak.
Bovendien wordt het saldo van Private Sector Development (PSD) met EUR 4 miljoen verhoogd. Deze verhoging is een gevolg van de desaldering van de extra ontvangsten op DGGF (structureel). De EUR 4 miljoen is hierdoor aan de uitgavenkant opgetopt.
Ontvangsten
De ontvangsten op artikel 1 zijn toe te schrijven aan de hogere geraamde ontvangsten op het DTIF-instrument. Verder zijn de geraamde ontvangsten voor DGGF hoger dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door hogere premieontvangsten en terugbetalingen op wisselfinancieringen voor DDGF.
Nog te verdelen
Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.
Artikel 2: Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB
Vastgestelde begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
2023
2023
2023
2023
2023
2024
2025
2026
2027
(1)
(2)
(3)=(1+2)
(4)
(5)=(3+4)
Verplichtingen
919 382
0
919 382
205 796
1 125 178
27 822
‒ 116 460
‒ 50 223
84 000
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
913 510
0
913 510
‒ 120 850
792 660
‒ 94 098
‒ 121 160
‒ 76 223
0
waarvan juridisch verplicht
89%
91%
2.1
Voedselzekerheid
403 554
0
403 554
‒ 122 350
281 204
‒ 95 598
‒ 122 660
‒ 76 223
0
Subsidies (regelingen)
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
20 000
0
20 000
‒ 5 000
15 000
‒ 8 000
‒ 10 000
‒ 10 000
‒ 10 000
Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.
15 500
0
15 500
‒ 1 500
14 000
‒ 5 500
‒ 5 000
‒ 5 000
‒ 1 000
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
3 000
0
3 000
0
3 000
0
0
0
0
Uitbannen huidige honger en voeding
26 000
0
26 000
‒ 5 673
20 327
‒ 5 000
‒ 7 000
‒ 7 000
0
Voedselzekerheid
47 572
0
47 572
13 937
61 509
17 642
18 900
21 115
14 000
Opdrachten
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
20 550
0
20 550
0
20 550
‒ 6 030
‒ 7 500
‒ 8 400
‒ 9 200
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
10 000
0
10 000
0
10 000
0
0
0
0
Voedselzekerheid
1 000
0
1 000
0
1 000
0
0
0
0
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
3 604
0
3 604
‒ 234
3 370
‒ 1 106
‒ 710
‒ 265
‒ 400
Bijdrage aan (inter) nationale organisaties
Voedselzekerheid
109 828
0
109 828
14 470
124 298
25 994
42 310
37 550
13 600
Realiseren Ecologische Houdbare Voedselsystemen
30 000
0
30 000
‒ 5 000
25 000
‒ 10 000
‒ 25 000
‒ 20 000
0
Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.
42 500
0
42 500
‒ 2 000
40 500
‒ 10 000
‒ 8 000
‒ 10 000
‒ 9 000
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
20 000
0
20 000
7 000
27 000
2 000
2 000
2 000
2 000
Uitbannen huidige honger en voeding
54 000
0
54 000
‒ 2 000
52 000
14 000
14 000
14 000
0
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
0
‒ 136 350
‒ 136 350
‒ 109 598
‒ 136 660
‒ 90 223
0
2.2
Water
201 367
0
201 367
0
201 367
0
0
0
0
Subsidies (regelingen)
Waterbeheer
28 310
0
28 310
‒ 1 543
26 767
‒ 3 021
‒ 3 750
‒ 750
2 500
Drinkwater en sanitatie
36 630
0
36 630
‒ 9 935
26 695
‒ 9 900
‒ 14 100
‒ 19 500
‒ 16 900
Opdrachten
Waterbeheer
5 927
0
5 927
‒ 2 157
3 770
1 971
3 000
5 000
5 500
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
2 000
0
2 000
0
2 000
0
0
0
0
Bijdrage aan (inter) nationale organisaties
Waterbeheer
78 200
0
78 200
18 185
96 385
18 950
22 150
16 650
11 400
Drinkwater en sanitatie
50 300
0
50 300
‒ 4 550
45 750
‒ 8 000
‒ 7 300
‒ 1 400
‒ 2 500
2.3
Klimaat
308 589
0
308 589
1 500
310 089
1 500
1 500
0
0
Subsidies (regelingen)
Klimaat algemeen
33 500
0
33 500
363
33 863
82
0
0
0
Hernieuwbare energie
26 000
0
26 000
0
26 000
0
0
0
0
Dutch Fund for Climate and Development
40 000
0
40 000
0
40 000
0
0
0
0
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
3 400
0
3 400
0
3 400
0
0
0
0
Bijdrage aan (inter) nationale organisaties
Contributie IZA/IZT
357
0
357
0
357
0
0
0
0
Klimaatprogramma's (non-ODA)
1 595
0
1 595
0
1 595
0
0
0
0
Klimaat algemeen
160 595
0
160 595
‒ 363
160 232
‒ 82
0
0
0
Hernieuwbare energie
36 000
0
36 000
0
36 000
0
0
0
0
UNEP
7 142
0
7 142
1 500
8 642
1 500
1 500
0
0
Toelichting
Verplichtingen
Op het gebied van de thema’s voedselzekerheid en water worden in diverse landen verplichtingen aangegaan vanuit het decentrale budget. Het verplichtingenbudget op artikel 2 wordt meerjarig verhoogd. Zo wordt onder andere een nieuwe verplichting afgesloten in het kader van het Mozambique Social Protection Programme. Daarnaast worden er verplichtingen aangegaan voor de nieuwe programma’s HortiLife, Bridge and Soil Health in Ethiopië.
Uitgaven
Artikelonderdeel 2.1
De uitgaven op artikelonderdeel 2.1 Voedselzekerheid worden verhoogd met EUR 14 miljoen in de periode 2023-2026. Dit komt door een overheveling voor programma’s op het gebied van sociale bescherming in Mozambique (Social Protection Programme) en Ethiopië (Productive Safety Net Programme) vanaf artikelonderdeel 5.2 Overig armoedebeleid, conform de intensivering zoals aangekondigd in de BHOS-nota. Daarnaast heeft er een herverdeling plaatsgevonden van de centrale budgetten naar de decentrale budgetten en worden er meer middelen vrijgemaakt voor kennisontwikkeling door de Consultative Group for International Agricultural Research.
Artikelonderdeel 2.3
Het artikelonderdeel 2.3 Klimaat wordt meerjarig met EUR 1,5 miljoen verhoogd. Dit betreft een overheveling vanuit artikel 5.1 Multilaterale samenwerking voor een ongeoormerkte bijdrage aan het United Nations Environment Programme (UNEP) om voorspelbare en flexibele financiering voor ontwikkelingsactiviteiten van de Verenigde Naties te waarborgen onder het Funding Compact.
Nog te verdelen
Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.
Artikel 3: Sociale vooruitgang
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Sociale vooruitgang (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB
Vastgestelde begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
2023
2023
2023
2023
2023
2024
2025
2026
2027
(1)
(2)
(3)=(1+2)
(4)
(5)=(3+4)
Verplichtingen
478 202
0
478 202
‒ 23 270
454 932
‒ 128 952
935 262
‒ 198 233
‒ 23 450
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
849 037
0
849 037
‒ 109 595
739 442
‒ 85 282
‒ 107 698
‒ 67 733
0
waarvan juridisch verplicht
85%
72%
3.1
Mondiale gezondheid en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten
530 578
0
530 578
‒ 107 595
422 983
‒ 85 282
‒ 107 698
‒ 67 733
0
Subsidies (regelingen)
Mondiale gezondheid en SRGR
216 255
0
216 255
14 610
230 865
13 327
20 819
32 772
40 842
Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis
52 000
0
52 000
‒ 52 000
0
‒ 52 000
‒ 52 000
‒ 52 000
‒ 52 000
Opdrachten
Mondiale gezondheid en SRGR
17 825
0
17 825
‒ 1 428
16 397
0
0
0
0
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
100
0
100
37
137
39
40
42
72
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
WHO/PAHO
6 713
0
6 713
0
6 713
0
0
0
0
Mondiale gezondheid en SRGR
112 469
0
112 469
71 941
184 410
71 948
64 455
54 000
38 900
UNFPA
60 000
0
60 000
0
60 000
0
0
0
0
UNAIDS
20 000
0
20 000
3 000
23 000
3 000
3 000
3 000
3 000
Partnershipprogramma WHO
15 216
0
15 216
‒ 814
14 402
‒ 814
‒ 814
‒ 814
‒ 814
Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis
0
0
0
0
0
0
0
0
0
UNICEF
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Vrouwenrechten en keuzevrijheid
30 000
0
30 000
‒ 30 000
0
‒ 30 000
‒ 30 000
‒ 30 000
‒ 30 000
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
0
‒ 112 941
‒ 112 941
‒ 90 782
‒ 113 198
‒ 74 733
0
3.2
Vrouwenrechten en gendergelijkheid
51 667
0
51 667
‒ 2 000
49 667
0
0
0
0
Subsidies (regelingen)
Vrouwenrechten
33 367
0
33 367
3 700
37 067
4 800
4 800
12 300
12 300
Opdrachten
Vrouwenrechten
1 000
0
1 000
‒ 1 000
0
‒ 1 000
‒ 1 000
‒ 1 000
‒ 1 000
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Vrouwenrechten
11 300
0
11 300
‒ 4 700
6 600
‒ 3 800
‒ 3 800
‒ 11 300
‒ 11 300
UNWOMEN
6 000
0
6 000
0
6 000
0
0
0
0
3.3
Maatschappelijk middenveld
197 242
2 400
199 642
0
199 642
0
0
0
0
Subsidies (regelingen)
Twinningsfaciliteit Suriname
700
0
700
150
850
‒ 700
‒ 700
0
0
Versterking maatschappelijk middenveld
180 845
2 400
183 245
‒ 2 188
181 057
‒ 247
‒ 941
0
0
Opdrachten
Versterking maatschappelijk middenveld
6 000
0
6 000
0
6 000
0
0
0
0
Versterking maatschappelijk middenveld Monitoringsfonds
1 000
0
1 000
417
1 417
282
291
0
0
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Versterking maatschappelijk middenveld
8 697
0
8 697
1 621
10 318
665
1 350
0
0
3.4
Onderwijs
69 550
‒ 2 400
67 150
0
67 150
0
0
0
0
Subsidies (regelingen)
Onderzoeksprogramma's
1 500
0
1 500
0
1 500
0
0
0
‒ 1 500
Opdrachten
Onderwijs
0
0
0
200
200
200
200
200
100
Onderzoekprogramma's
2 000
0
2 000
0
2 000
0
0
0
0
Hoger Onderwijs
46 635
‒ 2 400
44 235
6 697
50 932
16 697
19 050
19 050
20 650
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Onderwijs
9 415
0
9 415
‒ 6 897
2 518
‒ 6 897
‒ 9 250
‒ 9 250
‒ 9 250
Global partnership for education
10 000
0
10 000
0
10 000
‒ 10 000
‒ 10 000
‒ 10 000
‒ 10 000
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget wordt cumulatief verhoogd t/m 2028. In 2023 wordt de verhoging veroorzaakt door het aangaan van nieuwe verplichtingen voor intensiveringsmiddelen voor mondiale gezondheid en SRGR uit het regeerakkoord. Het betreft met name gedelegeerde middelen op diverse posten. De daling in 2024 wordt met name veroorzaakt door verlaging van het verplichtingenbudget op de ZMA Addis Abeba, omdat de meerjarige verplichtingenruimte uit de pas loopt met het kasbudget op artikel 3.1. De verhoging in 2025 is met name te wijten aan de start van het beoogde nieuwe subsidiekader voor het maatschappelijke middenveld op artikel 3.3. De daling in 2026 wordt met name veroorzaakt doordat geen nieuwe fase voor het GPE programma is voorzien op artikel 3.4. De daling in 2027 wordt met name veroorzaak door verlaging van het verplichtingenbudget op ZMA Addis Abeba, omdat de meerjarige verplichtingenruimte uit de pas loopt met het kasbudget op artikel 3.1.
Uitgaven
Artikelonderdeel 3.1
Het uitgavenbudget op artikelonderdeel 3.1 is jaarlijks verhoogd met EUR 7 miljoen tot en met 2026. Deze verhoging vindt plaats in het kader van verlenging van het sociale beschermingsprogramma in Benin.
Artikelonderdeel 3.3
Op het uitgavenbudget van artikelonderdeel 3.3 is het amendement van het lid Hammelburg (kamerstuknummer 36200-XVII-8) verwerkt. Er is EUR 2,4 mln toegevoegd vanaf artikelonderdeel 3.4 ten behoeve van de bescherming van mensenrechten van LHBTIQ+ personen in de regio Oost-, Centraal Europa en de Kaukasus.
Nog te verdelen
Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.
Artikel 4: Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 10 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB
Vastgestelde begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
2023
2023
2023
2023
2023
2024
2025
2026
2027
(1)
(2)
(3)=(1+2)
(4)
(5)=(3+4)
Verplichtingen
712 160
30 000
742 160
932 983
1 675 143
‒ 312 899
‒ 212 826
‒ 291 905
‒ 16 300
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
1 073 712
30 000
1 103 712
‒ 140 706
963 006
‒ 113 099
‒ 141 026
‒ 93 105
0
waarvan juridisch verplicht
43%
76%
4.1
Humanitaire hulp
554 017
30 000
584 017
0
584 017
0
0
0
0
Subsidies (regelingen)
Noodhulpprogramma's
87 000
0
87 000
30 000
117 000
30 000
30 000
30 000
30 000
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Noodhulpprogramma's
384 000
30 000
414 000
‒ 62 000
352 000
‒ 62 000
‒ 62 000
‒ 62 000
‒ 62 000
Noodhulpprogramma's non-ODA
1 017
0
1 017
0
1 017
0
0
0
0
UNHCR
33 000
0
33 000
2 000
35 000
2 000
2 000
2 000
2 000
UNRWA
13 000
0
13 000
6 000
19 000
6 000
6 000
6 000
6 000
Wereldvoedselprogramma
36 000
0
36 000
24 000
60 000
24 000
24 000
24 000
24 000
4.2
Opvang en bescherming in de regio en migratiesamenwerking
304 000
0
304 000
0
304 000
0
0
0
0
Subsidies (regelingen)
Opvang in de regio
5 000
0
5 000
0
5 000
0
0
0
0
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Opvang in de regio
265 000
0
265 000
‒ 25 000
240 000
‒ 25 000
‒ 25 000
‒ 25 000
‒ 25 000
Migratie en ontwikkeling
34 000
0
34 000
25 000
59 000
25 000
25 000
25 000
25 000
4.3
Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling
215 695
0
215 695
‒ 140 706
74 989
‒ 113 099
‒ 141 026
‒ 93 105
0
Subsidies (regelingen)
Legitieme stabiliteit
7 000
0
7 000
‒ 1 500
5 500
0
0
2 000
2 000
Inclusieve vredes- en politieke processen
13 500
0
13 500
‒ 3 500
10 000
0
0
2 000
3 000
Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Functionerende rechtsorde
33 725
0
33 725
9 440
43 165
10 458
9 394
11 950
10 950
Opdrachten
Inclusieve vredes- en politieke processen
1 500
0
1 500
0
1 500
0
0
0
0
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Legitieme stabiliteit
9 000
0
9 000
‒ 5 000
4 000
0
1 000
2 000
2 000
Functionerende rechtsorde
118 220
0
118 220
‒ 7 540
110 680
‒ 14 208
‒ 15 394
‒ 22 950
‒ 23 950
Inclusieve vredes- en politieke processen
32 750
0
32 750
8 100
40 850
3 750
5 000
5 000
6 000
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
0
‒ 140 706
‒ 140 706
‒ 113 099
‒ 141 026
‒ 93 105
0
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget in 2023 wordt verhoogd, voornamelijk voor het aangaan van een nieuwe meerjarige verplichting voor het programma Prospects 2 (opvang in de regio) van EUR 620 miljoen. Dit gebeurt meerjarig budgetneutraal doordat de budgetten voor 2024 tot en met 2026 jaarlijks worden verlaagd. Dit is de belangrijkste verklaring voor de daling van het verplichtingenbudget in de jaren na 2023. In 2025 is de verlaging minder groot vooral omdat dan opnieuw meerjarige verplichtingen worden aangegaan voor UNRWA (EUR 24 miljoen) en WFP (EUR 96 miljoen).
Verder wordt de verhoging in 2023 veroorzaakt door nieuwe meerjarige humanitaire hulp committeringen voor UNCHR (EUR 105 miljoen) en WFP (EUR 195 miljoen). Het gaat om committeringen die in 2022 wel begroot maar niet tijdig gerealiseerd konden worden. Tenslotte is er een ophoging vanwege UNRWA (EUR 57 miljoen) in verband met de structurele optopping van het kasbudget.
Uitgaven
Artikelonderdeel 4.1
Binnen het artikelonderdeel verschillende schuiven tussen de instrumenten om de bij de begroting 2023 toegekende middelen op de juiste manier in lijn te brengen met de bestedingsplannen. De Tweede Kamer is, zoals gebruikelijk, geïnformeerd over de voorgenomen inzet via kamerbrief over humanitaire hulp en diplomatie 2023.
Artikelonderdeel 4.2
Binnen het artikelonderdeel 4.2 wordt EUR 25 miljoen vanuit het instrument Opvang in de regio overgeheveld naar het instrument Migratie en ontwikkeling ten behoeve van bilaterale samenwerking met partnerlanden om migranten te beschermen, terugkeer en herintegratie te bevorderen, legale migratie te versterken en irreguliere migratie te voorkomen.
Artikelonderdeeldeel 4.3
Het amendement 36 200 XVII Nr. 43 van het lid Van der Graaf c.s. om EUR 0,8 miljoen in 2023 vanuit de niet juridisch verplichte uitgaven vrij te maken binnen artikelonderdeel 4.3 voor voortzetting van het sociotherapie programma van Community Based Sociotherapy (CBS) in Rwanda wordt voor 1 juli ingevuld via een bijdrage aan een consortium waar CBS onderdeel van uit maakt. Ook voor de jaren 2024 en 2025 wordt dit consortium met een vergelijkbare bijdrage ondersteund.
Binnen het artikelonderdeel 4.3 zijn er per saldo budgetneutrale schuiven tussen de instrumenten subsidies en bijdragen voornamelijk binnen eenzelfde thema. Meest opvallende mutatie is het meerjarig terugbrengen van het instrument functionerende rechtsorde bijdragen, onder meer omdat de oorspronkelijk voorgenomen inzet in Afghanistan door omstandigheden nog maar beperkt mogelijk is. Functionerende rechtsorde subsidies (Grote Meren, Bujumbura) en inclusieve vredes- en politieke processen (belangrijkste verhoging voor Jemen) worden meerjarig opgehoogd.
Nog te verdelen
Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.
Artikel 5: Multilaterale samenwerking en overige inzet
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 Multilaterale samenwerking en overige inzet (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerp begroting
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB
Vastgestelde begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
2023
2023
2023
2023
2023
2024
2025
2026
2027
(1)
(2)
(3)=(1+2)
(4)
(5)=(3+4)
Verplichtingen
164 358
140 000
304 358
455 722
760 080
‒ 100 914
‒ 59 034
206 229
15 000
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
385 989
140 000
525 989
‒ 112 995
412 994
‒ 397 987
‒ 704 826
‒ 825 389
‒ 4 896
waarvan juridisch verplicht
81%
86%
5.1
Multilaterale samenwerking
214 972
140 000
354 972
‒ 39 947
315 025
‒ 32 304
‒ 40 034
‒ 24 271
1 500
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
UNIDO
1 950
0
1 950
0
1 950
0
0
0
0
UNDP
28 250
0
28 250
10 750
39 000
10 500
9 000
0
0
UNICEF
31 250
0
31 250
12 750
44 000
12 500
11 000
0
0
Speciale multilaterale activiteiten
54 077
0
54 077
‒ 30 000
24 077
‒ 25 500
‒ 22 500
0
0
Assistent deskundigenprogramma
9 000
0
9 000
0
9 000
0
0
0
0
Internationale Financiële Instellingen
4 000
0
4 000
4 000
8 000
0
0
0
0
Middelenaanvullingen multilaterale banken en fondsen
79 789
0
79 789
0
79 789
0
0
0
0
Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbanken
6 656
0
6 656
1 500
8 156
1 500
1 500
1 500
1 500
Bijdrage aan IFI's voor steun Oekraine
0
140 000
140 000
0
140 000
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
0
0
‒ 38 947
‒ 38 947
‒ 31 304
‒ 39 034
‒ 25 771
0
5.2
Overig armoedebeleid
98 100
0
98 100
‒ 131
97 969
‒ 15 000
‒ 15 623
‒ 20 000
0
Subsidies (regelingen)
Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling
10 105
0
10 105
‒ 1 720
8 385
110
0
0
0
Nationale SDG Implementatie
650
0
650
0
650
0
0
0
0
Opdrachten
Nationale SDG implementatie
200
0
200
‒ 30
170
0
0
0
0
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
UNESCO
4 400
0
4 400
0
4 400
0
0
0
0
Diverse ondersteunende activiteiten
22 047
0
22 047
‒ 500
21 547
‒ 15 000
‒ 15 623
‒ 20 000
0
Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling
410
0
410
2 119
2 529
‒ 110
0
0
0
Schuldverlichting
60 038
0
60 038
0
60 038
0
0
0
0
Voorlichting op het terrein van Ontwikkelingssamenwerking
250
0
250
0
250
0
0
0
0
5.4
Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen
72 917
0
72 917
‒ 72 917
0
‒ 350 683
‒ 649 169
‒ 781 118
‒ 6 396
Ontvangsten
43 866
0
43 866
1 222
45 088
1 485
1 218
1 366
1 814
5.20
Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen
20 960
0
20 960
1 222
22 182
1 485
1 218
1 366
1 814
5.21
Ontvangsten OS
21 176
0
21 176
0
21 176
0
0
0
0
5.22
Koersverschillen OS
0
0
0
0
0
0
0
0
0
5.23
Diverse ontvangsten non-ODA
1 730
0
1 730
0
1 730
0
0
0
0
Tabel 12 Uitsplitsing verplichtingen
Stand ontwerp begroting
Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB
Vastgestelde begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
Mutaties 1e suppletoire begroting
2023
2023
2023
2023
2023
2024
2025
2026
2027
(1)
(2)
(3)=(1+2)
(4)
(5)=(3+4)
Verplichtingen
164 358
140 000
304 358
455 722
760 080
‒ 100 914
‒ 59 034
206 229
15 000
garantieverplichtingen
overige verplichtingen
164 358
140 000
304 358
760 080
Toelichting
Verplichtingen
De verplichtingenruimte voor artikel 5 is per saldo verhoogd. Dit komt hoofdzakelijk doordat de verplichtingenruimte die gereserveerd stond voor de meerjarige committeringen voor UNDP, UNICEF en het African Development Fund in 2022 naar 2023 is doorgeschoven. Deze verschuiving werd eerder gemeld in de tweede suppletoire begroting 2022.
Uitgaven
Artikelonderdeel 5.1
In 2023 is het uitgavenbudget voor artikelonderdeel 5.1 Multilaterale samenwerking verlaagd. Dit komt hoofdzakelijk door een overheveling van 2023 tot en met 2025 van EUR 1,5 miljoen naar artikel 2.3 (UNEP) en EUR 1 miljoen naar 1.3 ILO voor verhogingen van ongeoormerkte bijdragen in het kader van de Funding Compact. Daarnaast wordt artikel 5.1 opgehoogd met EUR 1,5 miljoen per jaar ivm een kapitaalverhoging van de Inter American Development Bank.
Artikelonderdeel 5.2
Het budget op artikelonderdeel artikel 5.2 Overig armoedebeleid is in 2023 verlaagd. Dit is vooral toe te schrijven aan een jaarlijkse overheveling van 2023 tot en met 2026 van EUR 20 miljoen in het kader van de reservering voor het thema Sociale Bescherming. Deze reservering wordt ingezet voor decentrale programma's op het gebied van Voedselzekerheid in Ethiopie en Mozambique en SRGR in Benin.
Daar tegenover staat een overheveling van de Verdragsmiddelen voor Suriname vanaf het verdeelartikel 5.4. De Verdragsmiddelen zijn in 2022 niet meer tot uitputting gekomen en bij de Tweede suppletoire begroting 2022 overgeheveld naar het verdeelartikel 5.4. Deze middelen blijven, conform de uitvoering van het verdrag, de komende jaren wel beschikbaar en zijn hierdoor overgeheveld naar het hiervoor bestemde artikelonderdeel.
Artikelonderdeel 5.4
Om de inzichtelijkheid van de BHOS-begroting verder te verbeteren is met ingang van begrotingsjaar 2017 artikel 5.4 gecreëerd, het 'verdeelartikel'. Zie ook Kamerbrief 34 300 XVII, nr. 62 over de inzichtelijkheid van de BHOS-begroting. De ontwikkeling van het ODA-budget is gekoppeld aan de ontwikkeling van het BNI en wordt hiervoor bijgesteld. In het kader van behoedzaamheid en stabiliteit in de begroting worden groei en krimp in beginsel niet direct door vertaald in de OS-programmalijnen. Deze zogeheten BNI-ruimte kan immers toenemen of afnemen als in de loop van het jaar de BNI-raming wordt bijgesteld. Daarnaast kan er sprake zijn van nog te verdelen toerekeningen aan het ODA-budget.
Het budget van verdeelartikel 5.4 betreft een saldo van verschillende mutaties:
– In eerste instantie was er sprake van een meerjarige verhoging als gevolg van de meest recente ramingen van het Centraal Planbureau (CEP 2023) over de ontwikkeling van het BNI en het prijspeil BBP, en daarmee het ODA-budget.
– Vervolgens was er sprake van een meerjarige verlaging van het verdeelartikel door een hogere verwachte opvang van eerstejaars asielzoekers uit DAC-landen. Hierdoor stijgt de asieltoerekening met EUR 559 miljoen in 2023, inclusief een nacalculatie van EUR 132 miljoen over 2022, en EUR 739 miljoen in 2024. In de jaren daarna loopt de toerekening verder op. Deze bijdrage is verwerkt middels een overboeking naar het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
– Zoals gebruikelijk wordt een deel van de Loon- en Prijsbijstelling van het apparaat BZ vanuit het ODA-budget gefinancierd. Vanwege de hoge inflatie is dat vanaf 2023 zo'n EUR 25 miljoen structureel.
– Ook wordt er in 2023 EUR 16,5 miljoen overgeheveld naar artikelonderdeel 5.2 wegens de reservering voor de Verdragsmiddelen Suriname.
– Structureel wordt EUR 1,5 miljoen overgeheveld naar artikel 5.1 in verband met de kapitaalverhoging van de Inter-American Development Bank.
Nog te verdelen
Als gevolg van hogere kosten voor eerstejaarsopvang asielzoekers neemt het BHOS-budget tot en met 2026 af. Dit heeft tot gevolg dat het budget op diverse thema's is aangepast. De mutaties zijn verdeeld en binnen het thema opgenomen onder het instrument ‘nog te verdelen’. De verwerking van deze bijstellingen op artikelonderdeel niveau zal uiterlijk op Prinsjesdag 2023 aan de Kamer worden vermeld.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
E.N.A.J. Schreinemacher, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.